M48 Patton là chiếc xe tăng chiến đấu chủ lực do Mỹ thiết kế từ năm 1951 và sản xuất hàng loạt trong giai đoạn 1952 — 1959 với khoảng 12.000 chiếc xuất xưởng. Xe tăng M48 có trọng lượng 49,6 tấn, trang bị pháo chính 90 mm với cơ số 62 viên đạn, trái tim là động cơ diesel 750 mã lực, cho tốc độ tối đa 48 km/h và tầm hoạt động 463 km.
Quân đội Việt Nam Cộng Hòa đã được Mỹ viện trợ 3 thiết đoàn chiến xa M48A3 với tổng số 160 chiếc. Trong chiến đấu, nhiều chiếc M48A3 đã bị Quân đội Nhân dân Việt Nam tịch thu và tái đưa vào sử dụng.
Sau khi triển khai trên chiến trường Campuchia, hiện nay vì nhiều lý do liên quan đến tính năng và hậu cần mà toàn bộ số xe tăng M48A3 của Việt Nam (ước tính số lượng vào khoảng 20 chiếc) đều được cho là đang nằm trong tình trạng niêm cất bảo quản.
Tuy rằng khá lạc hậu nhưng với điều kiện thực tế của Việt Nam, những chiếc xe tăng này vẫn có thể phát huy tác dụng nếu giao cho vai trò phù hợp khi "tái ngũ".
Mới đây, trong Quân đội Trung Quốc đã có ý tưởng tận dụng các khẩu pháo chống tăng tự hành Type 89 đã bị loại biên nhằm biến chúng thành các lô cốt di động, phục vụ cho phòng thủ bờ biển.
Phương án này tỏ ra khá hợp lý do khi đảm trách chức năng mới, Type 89 hầu như không phải di chuyển, sẽ hạn chế được nhược điểm phải dừng — bắn của vũ khí này. Hơn nữa hỏa lực từ khẩu pháo 120 mm của nó là quá mạnh đối với xe tăng lội nước hay xe thiết giáp đổ bộ.
Vậy còn trường hợp của Việt Nam, chúng ta có nên tận dụng các xe tăng M48 lưu kho cho nhiệm vụ tương tự? Ý tưởng này có lẽ hoàn toàn khả thi, bởi số M48 trên vẫn được thực hiện công tác niêm cất, bảo dưỡng nghiêm ngặt, đủ khả năng quay lại biên chế ngay khi cần thiết.
Khi đóng vai trò công sự di động phòng thủ đảo, chúng cũng tương tự như Type 89 ở chỗ không phải di chuyển nhiều, khẩu pháo 90 mm tốc độ bắn khá nhanh đủ sức tiêu diệt mọi loại phương tiện thiết giáp đổ bộ của đối phương.
Vấn đề nan giải có lẽ chỉ là đạn dược phục vụ chiến đấu. Hiện không rõ chủng đạn 90 mm của M48 còn lại bao nhiêu, tuy nhiên vẫn có thể mua từ một vài nước láng giềng, ví dụ như Thái Lan vì hiện họ đã nâng cấp phần lớn M48 lên chuẩn A5 với pháo L7 105 mm. Cơ số đạn 90 mm dư thừa nếu không bán rẻ thì chỉ còn cách tiêu hủy vì vượt quá xa nhu cầu.
Sự bổ sung các xe tăng chiến đấu chủ lực M48 cho thế trận phòng thủ biển đảo sẽ giúp cho các "ông lão" T-34 hay PT-76 vững tâm hơn.
Nguồn: Báo Đất Việt
