Ít nhất có năm tàu cá Việt Nam thường hành nghề cách thị trấn Masinlok của Philippines khoảng 50 km, — quan chức Philippines cho biết trong tuần này. Theo các ngư dân Philippines, các tàu từ Đài Loan sử dụng phương pháp đánh bắt cá bất hợp pháp như dùng đèn thu hút cá. Cách đây hai năm, Philippines đã bắt giữ một tàu Đài Loan gần các đảo Batanes nằm giữa Đài Loan và Luzon, còn năm 2013 cũng tại đây cảnh sát biển Philippines nổ súng vào một tàu Đài Loan làm chết viên thuyền trưởng.
Cảnh sát biển Philippines tuyên bố hoạt động đánh bắt cá của các tàu Việt Nam và Đài Loan là một trong những nguyên nhân làm giảm tới 50% nguồn cá ở khu vực này. Vấn đề rất nhạy cảm với Masinloka, nơi có 3 nghìn trong số 49 nghìn người dân tham gia nghề cá. Hiệp hội cá của tỉnh đã soạn thư yêu cầu Tổng thống khôi phục chương trình tuần tra biển do Mỹ tài trợ mà ông Duterte đã ra lệnh ngừng do quan hệ xấu đi giữa Philippines và Mỹ. Trong khi đó, các liên lạc của Philippines với Trung Quốc được nhanh chóng cải thiện. Năm 2012, việc Bắc Kinh nắm kiểm soát khu vực rạn san hô Scarborough — khu vực đánh bắt cá truyền thống của người Philippines đã gây nên làn sóng phản đối mạnh mẽ tại Manila, rắc rối kết thúc tại cấp tòa án quốc tế. Nhưng sau khi Tổng thống Duterte tái lập quan hệ với Bắc Kinh, các tàu Trung Quốc không còn gây phiền phức cho tàu cá Philippines.
"Vấn đề ở đây không phải là mối đe dọa cho nguồn cá gần bờ biển Philippines, — ông Dmitry Mosyakov, người đứng đầu Trung tâm Nghiên cứu Đông Nam Á, Úc và Châu Đại Dương Viện Nghiên cứu phương Đông cho biết. — Những chiếc thuyền cá nhỏ của Việt Nam khó thể gây khối lượng thiệt hại đáng kể. Đây là vấn đề sự hiện diện trong khu vực. Tranh chấp quần đảo Trường Sa tồn tại giữa Việt Nam và Philippines từ lâu, Hà Nội coi những tham vọng của Manila là bất hợp pháp. Mâu thuẫn đã lùi lại phía sau khi hai nước cùng phản đối mưu đồ bành trướng của Trung Quốc, nhưng lại nổi lên khi Manila xích gần với Bắc Kinh. Ở đây tôi nhìn nhận những yếu tố trò chơi lớn của Trung Quốc với các nước Đông Nam Á. Trò chơi này không thẳng tuột như của Hoa Kỳ, ít lộ liễu nhưng lại khá hiệu quả. Đã từ lâu Trung Quốc tìm cách chia rẽ sự đoàn kết của ASEAN, chủ trương tìm giải pháp cho các vấn đề chỉ trên cơ sở song phương. Kết quả như chúng ta thấy, các bước xích lại với Bắc Kinh của Tổng thống Philippines đã giảm nhẹ sự kiểm soát của Trung Quốc với tàu cá Philippines tại khu vực biển tranh chấp. Đây là bài học cho tất cả các quốc gia Đông Nam Á."
