Làm tổng thống Philippines là một nhiệm vụ khó khăn

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte lại một lần nữa thu hút sự chú ý vào tuần này khi ra lệnh điều quân chiếm các hòn đảo và bãi đá không có người ở tại Trường Sa, mà Philippines tuyên bố chủ quyền với các đảo đó, nhà bình luận phân tích Piotr Tsvetov của đài Sputnik viết.

Hơn nữa, ông Duterte hứa rằng, vào ngày quốc khánh 12/6  sẽ "giương cao cờ Tổ quốc" trên đảo lớn nhất trong số đó là đảo Thị Tứ.

Có chuyện gì xảy ra với Tổng thống Philippines? Trước đây, ngay sau khi nhậm chức tổng thống vào mùa hè năm ngoái, ông đã cố gắng hết sức mình giảm bớt các yêu sách đối với các đảo ở Biển Đông, ép buộc người dân giữ im lặng về phán quyết của Tòa trọng tài Hague viết rằng,  yêu sách đường lưỡi bò của Trung Quốc ở Biển Đông là bất hợp pháp. Ông Duterte từng nói rằng, ông sẽ không gây đối đầu với Trung Quốc vì quần đảo Trường Sa. Nhưng, hành động của ông trong tuần này mâu thuẫn với những lời tuyên bố đó. Hành động của ông có thể gây ra phản ứng tiêu cực ở Bắc Kinh, và không chỉ ở đó mà còn ở Hà Nội, vì Việt Nam tuyên bố chủ quyền đối với toàn bộ quần đảo Trường Sa.

Theo tôi, các "sự kiện" trên đều là diễn biến hợp quy luật. Mặc dù Duterte thắng cử tổng thống một cách trung thực với 39% số phiếu bầu, điều này không có nghĩa là tất cả các lời tuyên bố và ý định của ông đều nhận được sự ủng hộ của người dân. Xét theo mọi việc, rất nhiều người Philippines không tán thành bước ngoặt trong chính sách đối ngoại làm Manila nghiêng về phía Bắc Kinh. Không thể bỏ qua tâm trạng chống Trung Quốc của người dân các nước Đông Nam Á, họ lo sợ sự bành trướng của Trung Quốc về mặt  kinh tế và nhân khẩu. Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy rằng, ở Philippines chỉ có 34% người dân nhận xét Trung Quốc là một đất nước đáng tin cậy. Và 84% người được hỏi ý kiến cho rằng, chính phủ cần phải bảo vệ chủ quyền của Philippines đối với các hòn đảo ở Biển Đông. 

Duterte không muốn chiến đấu với Trung Quốc vì các hòn đảo và bãi đá không có người ở, và điều đó là  dễ hiểu. Những, trước đây, nếu có ai đó khuyến khích  Duterte sử dụng vũ lực để giải quyết tranh chấp lãnh thổ, ông thường nói: "Anh muốn gì ở tôi? Tuyên chiến với Trung Quốc? Tôi có thể làm như vậy, nhưng, chúng tôi sẽ mất đi lực lượng vũ trang và cảnh sát vào ngày hôm sau, và nhà nước chúng tôi sẽ bị tiêu diệt. " Nếu so sánh lực lượng vũ trang của hai nước, thì quân đội Philippines có 117.000 người, và quân đội Trung Quốc —.. hơn 2 triệu người. Dễ hiểu là ông Duterte nói như vậy là có lý.

Tuy nhiên, có vẻ như giới quân sự luôn muốn phát động một chiến dịch quân sự đã gây áp lực lên tổng thống. Trước đây các tướng lĩnh cũng đã nói thẳng ra rằng, Trung Quốc là một đối tác không đáng tin cậy, rằng sự hợp tác với Hoa Kỳ là sự lựa chọn tốt nhất cho Manila. Rõ ràng, các tướng lĩnh Philippines trong nhiều năm dài đã nhận được sự hỗ trợ của Hoa Kỳ rất muốn duy trì mối liên hệ với Washington. Và đa số người dân của đất nước, ít nhất 76%, cho rằng, Hoa Kỳ là một quốc gia đáng tin cậy. Đây là kết quả của các cuộc thăm dò dư luận.

Vì vậy, làm Tổng thống Philippines là một nhiệm vụ khó khăn bởi vì cần phải lựa chọn giữa chủ nghĩa dân tộc và chủ nghĩa thực dụng, giữa lý trí lành mạnh và ý thức tự bảo vệ mình.