Những ngày này có một lễ kỷ niệm trọng đại — kỷ niệm 100 năm Cách mạng Tháng Mười Nga. Cả hiện nay Cách mạng tháng Mười làm nảy sinh nhiều câu hỏi hơn là câu trả lời. Phương Tây có thái độ như thế nào đến sự kiện này? Sau đây là ý kiến của nhà khoa học chính trị Oskar Krejčí, Phó Hiệu trưởng Đại học Quan hệ Quốc tế và Quan hệ Xã hội ở Prague.
Sputnik: Ông có thái độ như thế nào đối với Cách mạng Tháng Mười Nga?
Oskar Krejčí: Trước hết, cần phải nói rằng, ban đầu những người Bolshevik đã có những lý tưởng cao cả, không có nghi ngờ gì đó là các lý tưởng tuyệt vời. Cải cách ruộng đất cho nông dân, bãi bỏ án tử hình, quyền tự quyết cho các dân tộc — cái gì có thể đẹp hơn? Song, trong hoàn cảnh thời bấy giờ ở nước Nga lạc hậu về mặt kinh tế, những lý tưởng của người Bolshevik gần như không thể thực hiện được. Đặc biệt nếu nói về ý tưởng của những người Bolshevik xây dựng chế độ dân chủ trực tiếp — các "hội đồng" hay Xô viết đã được thành lập vì mục đích đó. Theo tôi, trong tình hình hỗn loạn sau Thế chiến I, đặc biệt sau cuộc nội chiến, các ý tưởng của người Bolshevik không thể thực hiện được. Sau đó họ đã đặt ra nhiệm vụ mới — công nghiệp hóa. Tôi nghĩ rằng, nếu nước Nga Xô viết không hoàn tất quá trình công nghiệp hóa trong thời gian ngắn như vậy (trong 20 năm những người Bolshevik đã tạo ra một quốc gia tương đối hiện đại với dân số có trình độ giáo dục cao, với các ngành công nghiệp sản xuất vũ khí hiện đại, với các phòng thiết kế có khả năng sáng chế các loại vũ khí hiện đại), thì Liên Xô sẽ bị thua trong Thế chiến II, và tất cả chúng ta sẽ phải đối mặt với "ngày tận thế".
Sputnik: Chúng tôi biết rằng, ở Cộng hòa Séc có khá nhiều người kêu gọi thực hiện những hành động cách mạng, ví dụ như rút khỏi EU và NATO. Ông nghĩ gì về điều đó?
Oscar Krejčí: Theo tôi, ở đây không nói về những hành động cách mạng mà về những nỗ lực để thay đổi. Mặt khác, nếu xu hướng này tiếp tục phát triển thì EU sẽ lâm vào cuộc khủng hoảng trầm trọng, sẽ không cần phải rút khỏi liên minh này vì việc "rút khỏi" sẽ xảy ra rất tự nhiên. Cuộc khủng hoảng ở châu Âu đang ngày càng sâu sắc. Đã từ lâu có những trò chuyện về những nước có vai trò nòng cốt và những nước đóng vai trò thứ yếu trong Liên minh châu Âu. Chúng ta hãy xem xét hậu quả của cuộc nổi dậy ở Catalonia. Hiện nay số phương án rút khỏi EU nhiều hơn so với phương án "EU vẫn tồn tại". Và không cần có một cuộc cách mạng ở Cộng hòa Séc để kịch bản này thành hiện thực. Có rất nhiều khả năng phát triển tiến hóa, không nên kêu gọi người dân xây dựng chướng ngại vật.
Sputnik: Theo ông, Nga có nên long trọng kỷ niệm Cách mạng tháng Mười hay không?
Oscar Krejčí: Tôi nghĩ rằng, đây là một dịp xứng đáng cho lễ kỷ niệm long trọng. Cách mạng tháng Mưới là một động lực lãng mạn, một nỗ lực để đuổi kịp và vượt phương Tây. Chính ý tưởng của phương Tây đã thúc đẩy Nga thực hiện cuộc cách mạng. Ý tưởng đó không có gì chống phương Tây. Tuy nhiên, những ý tưởng lãng mạn này chỉ có thể được thực hiện trong hai, ba, bốn thế hệ. Nếu các sự kiện không diễn ra nhanh như vậy, Thế chiến I có thể có một kết thúc khác! Khó có thể thảo ra sự đánh giá thống nhất về Cách mạng tháng Mười và những kết quả của nó, vì sự kiện này có cả hệ quả tích cực và tiêu cực.
