Cố Tổng Bí thư Đỗ Mười và màn đối đáp thâm thúy với Ngoại trưởng Mỹ

© Ảnh : Xuân Lâm – TTXVN Tổng Bí thư Đỗ Mười tiếp Thượng nghị sĩ John McCain ngày 13/11/1996, tại Hà Nội.
Tổng Bí thư Đỗ Mười tiếp Thượng nghị sĩ John McCain ngày 13/11/1996, tại Hà Nội. - Sputnik Việt Nam
Đăng ký
Bác đã gửi đi một thông điệp rất rõ đến Mỹ. Đó là "Việt Nam sẵn sàng gác lại quá khứ, hướng tới tương lai, thúc đẩy quan hệ hợp tác hữu nghị với Mỹ nhưng Mỹ chớ có can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam", Báo điện tử Trí thức trẻ đăng tải bài viết của Đại sứ Phạm Sanh Châu về cố Tổng Bí thư Đỗ Mười.

Đại sứ Việt Nam tại Ấn Độ Phạm Sanh Châu, có kỷ niệm đáng nhớ khi phiên dịch cho cố Tổng Bí thư Đỗ Mười trong cuộc làm việc với Ngoại trưởng Mỹ lúc bấy giờ là ông Warren Christopher.

Đoàn Ban chấp hành Trung ương Đảng do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng dẫn đầu viếng nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười. - Sputnik Việt Nam
Người dân cả nước tiếc thương nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười

Bác Đỗ Mười là người mà các nhà báo phương Tây muốn phỏng vấn nhất vì các câu trả lời đầy thú vị mộc mạc nhưng sâu sắc.

Vào đầu những năm 1990, Việt Nam đang tích cực chuẩn bị cho việc bình thường hóa quan hệ với Mỹ. Bác cho người mua sách về hệ thống chính trị, đường lối ngoại giao và kinh tế của Mỹ và dịch ra tiếng Việt để bác đọc.

Khi Bộ trưởng Tài chính Mỹ Robert Rubin chuẩn bị sang thăm Việt Nam, chị Nguyễn Thị Băng Tâm, Thứ trưởng Bộ Tài chính lúc bấy giờ, dẫn chúng tôi vào gặp bác để báo cáo tình hình. Bác đặt rất nhiều câu hỏi về cơ chế thị trường, thị trường chứng khoán… làm chúng tôi rất bối rối.

© WikipediaPhạm Sanh Châu
Phạm Sanh Châu - Sputnik Việt Nam
Phạm Sanh Châu

TS Lê Kiên Thành - con trai cố TBT Lê Duẩn - Sputnik Việt Nam
Con trai cố TBT Lê Duẩn: Chuyện đặc ân và những thành phần cơ hội trong ĐCS Việt Nam
Rồi bác rành rọt giải thích như một thầy giáo và căn dặn:

"Các cô, các cậu phải đọc nhiều vào mới hiểu được tình hình thế giới". Bác là tấm gương sinh động nhất của việc "Học tập suốt đời" và "Học để biết tự học" — một tư tưởng giáo dục mà Tổ chức UNESCO chủ trương lan tỏa trên khắp thế giới.

Có lẽ thách thức lớn nhất trong nghề dịch của tôi là khi bác Đỗ Mười tiếp Ngoại trưởng Mỹ Warren Christopher ngày 5-8-1995. Đây là chuyến thăm chính thức Việt Nam đầu tiên của một Ngoại trưởng Mỹ ngay sau khi 2 nước bình thường hóa quan hệ ngoại giao vào ngày 11-7-1995.

Nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười - Sputnik Việt Nam
Ông Đỗ Mười và cuộc tranh cử Thủ tướng đầu tiên, duy nhất của Việt Nam
Vì vậy, sự quan tâm của dư luận trong và ngoài nước rất lớn. Báo chí quốc tế và Việt Nam xin vào dự cuộc gặp của Ngoại trưởng Mỹ với người đứng đầu Đảng Cộng sản của Việt Nam rất đông.

Để chuẩn bị cho việc này, tôi đã học thuộc lòng các nội dung sẽ trao đổi giữa hai bên và dự kiến trước mọi tình huống có thể xảy ra. Tuy nhiên, điều tôi không ngờ đã xảy ra. Đó là khi Ngoại trưởng Christopher bước vào phòng tiếp, bác Đỗ Mười đứng dậy và nói rất to: "Xin chào ông!". Tôi dịch xong thì bất ngờ với câu thứ hai tiếp theo: "Tôi gặp ông suốt".

Tôi cực kỳ hoang mang vì đây là cuộc gặp lịch sử cấp cao lần đầu tiên giữa hai bên. Tôi tìm cách hoãn binh khi chưa hiểu hết ý của câu cần dịch bằng cách đổi thành "Chào mừng ngài đến Việt Nam!".

Tới câu thứ ba, bác nói:

"Tôi gặp ông suốt trên tivi" thì tôi mới hiểu ra ý để dịch tiếp. Ông ngoại trưởng tỏ ra rất thích thú vì được Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam theo dõi thường xuyên trên tivi.

© TTXVNĐồng chí Đỗ Mười, nguyên Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng.
Đồng chí Đỗ Mười, nguyên Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng.  - Sputnik Việt Nam
Đồng chí Đỗ Mười, nguyên Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng.

Nguyên Tổng bí thư Lê Khả Phiêu (bìa trái) vào viếng nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải trong đoàn Ban chấp hành Trung ương Đảng do Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng dẫn đầu. Nguyên Tổng bí thư Nông Đức Mạnh (bìa phải) cũng có mặt - Sputnik Việt Nam
Nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu nói về đồng chí Đỗ Mười
Đến câu thứ tư bác lại làm tôi bất ngờ:

"Dạo này ông gầy quá, chắc đi lại nhiều vất vả!". Bác đã gặp ông ấy trước đâu mà biết ông ấy gầy đi? 

Ông ngoại trưởng giải thích tiến trình hòa bình Trung Đông đang vào giai đoạn quyết định nên ông phải đi lại nhiều đến Trung Đông để thúc đẩy. Sau đó, bác Đỗ Mười nói tiếp: "Ông đi lại ít thôi, ảnh hưởng đến sức khỏe là bà nhà không hài lòng đâu!".

Bác khuyên như vậy trong những câu đầu tiên tại một cuộc gặp chính thức với người đại diện cấp cao của một nước cựu thù, nghe rất mộc mạc và chân thành, đi vào lòng người. 

Sau đó, cuộc nói chuyện diễn ra hết sức thân mật và tình cảm đến mức không ai nghĩ đó là cuộc gặp chính thức đầu tiên giữa lãnh đạo Mỹ và Việt Nam.

Bí thư Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban Quân chính Thành phố Hải Phòng - Đỗ Mười đọc thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi đồng bào Hải Phòng trong buổi lễ Quân đội nhân dân Việt Nam vào tiếp quản thành phố ngày 14/5/1955. - Sputnik Việt Nam
Nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười: "Một nhà quân sự xuất sắc!"
Sau khi đoàn về, bác hỏi chúng tôi:

"Các cậu có hiểu được ý tôi khi nói mấy câu đầu không?". Chúng tôi chăm chú nhìn vào bác và bác nói tiếp một cách hùng hồn trong khi vẫn vung tay mạnh mẽ: "Ý tôi là các ông đừng có đi nhiều đến để can thiệp vào công việc các nước khác, hãy để họ tự lo công việc nội bộ của họ".

Bác Đỗ Mười thâm thúy đến thế nhưng cách thể hiện lại rất đơn giản, mộc mạc và chân thành. Bác đã gửi đi một thông điệp rất rõ đến Mỹ. Đó là "Việt Nam sẵn sàng gác lại quá khứ, hướng tới tương lai, thúc đẩy quan hệ hợp tác hữu nghị với Mỹ nhưng Mỹ chớ có can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam".

* Tiêu đề bài viết do tòa soạn đặt lại.

Tin thời sự
0
Để tham gia thảo luận
hãy kích hoạt hoặc đăng ký
loader
Phòng chat
Заголовок открываемого материала