Chất độc vô hình. Các nhà khoa học phát hiện ra sự nguy hiểm bất ngờ của chất tẩy rửa

Trong một năm, một người ăn vào vài kilogram chất tẩy rửa chén, hít phải các hạt hợp chất hóa học dễ bay hơi có trong dầu gội và nước hoa, và vô tình sử dụng kháng sinh trong thành phần kem đánh răng.

Sputnik tìm hiểu những gì có thể tìm thấy trong bột giặt, gel tắm, mỹ phẩm cá nhân và mức độ nguy hiểm của các sản phẩm này đối với sức khỏe.

Tất cả cuộc sống- trên màn hình điện thoại thông minh

Năm 2016, trong khi nỗ lực tìm kiếm những cách mới để xác định danh tính của tội phạm, các nhà khoa học Mỹ đã phát hiện ra rằng điều này có thể được thực hiện bằng điện thoại thông minh. Thực tế là trên màn hình cảm ứng hiện diện các phân tử cùng loại hóa chất và có cùng số lượng như trên da người. Và trong 99% trường hợp, "cocktail" này là đặc tính phân biệt duy nhất  đối với mỗi cá thể.

Nghiên cứu có sự tham gia của 39 tình nguyện viên và chỉ có 2 người trong số họ có các thành phần hỗn hợp hóa học trên lòng bàn tay tương tự như nhau. Sau đó được biết rằng hai người này sống cùng. Đối với những người còn lại, các nhà khoa học nhận thấy dấu vết hóa học riêng biệt trên tay của họ, trong gần 70 % trường hợp cho phép xác lập mối tương quan chính xác của thiết bị với chủ sở hữu của nó.

Ngoài ra, các nhà nghiên cứu có thể xác định những vật thể mà  đối tượng  cầm trên tay trong vài ngày gần đây. Phần lớn thường là thực phẩm, thuốc men, hóa chất gia dụng và mỹ phẩm. Hơn nữa, độ chính xác khá cao — thậm chí họ còn tìm ra loại dầu gội mà chủ sở hữu của điện thoại thông minh thích, có thể xác định được liệu người đó sử dụng kem chống hói đầu hay các chất bảo vệ chống muỗi.

Hóa chất dễ bay hơi và nguy hiểm

Hóa chất gia dụng và mỹ phẩm lắng đọng không chỉ trên lòng bàn tay của chúng ta. Theo nghiên cứu gần đây của các nhà khoa học Canada và Mỹ, các hạt chất xâm nhập vào phổi của con người, và nồng độ của chúng trong không khí đặm đặc đến nỗi có thể coi hóa chất gia dụng là thủ phạm chịu "trách nhiệm" gây ra sự tích tụ ozone trong khí quyển thấp.

Trước hết, chúng ta đang nói về cái gọi là các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi có trong dầu gội, nước hoa, chất khử mùi, xà phòng — các sản phẩm được sản xuất từ  xăng và các hợp chất của nó. Theo  tác giả công trình nghiên cứu, những chất này có thể làm tăng nguy cơ ung thư và xâm nhập vào không khí, chúng gây ô nhiễm không kém mức độ của khí thải. Theo số liệu của các nhà nghiên cứu, tại Los Angeles, mức độ các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi được giải phóng bởi các hóa chất gia dụng đã tăng gần gấp ba lần trong vài năm qua.

Tuy nhiên, hiện tại các nhà khoa học chưa tìm ra chính xác thành phần nào của các sản phẩm tẩy rửa và mỹ phẩm là nguy hiểm nhất, và họ kêu gọi nên thận trọng với kết quả thu được.

Kháng sinh vô hình

Xà phòng, đặc biệt là xà phòng kháng khuẩn, nguy hiểm không chỉ các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi có trong nó, mà còn cả triclosan. Loại kháng sinh này có thể ảnh hưởng đến ty thể trong các tế bào động vật có vú và kích hoạt chương trình tự hủy của chúng, như các nhà khoa học từ Viện Sinh lý học và Lý thuyết thực nghiệm của Viện Hàn lâm Khoa học Nga ở Pushchino đã phát hiện ra điều đó.

Cho đến nay, tác động tiêu cực của triclosan chỉ được thể hiện trên các tế bào gan của chuột thí nghiệm. Các phân tử của chất này đã phá vỡ hoạt động của ty thể và dẫn đến sự xuất hiện các lỗ trên màng tế bào. Kết quả là các phân tử tín hiệu đặc biệt kích hoạt apoptosis, một chương trình tự hủy tế bào, đã xâm nhập vào tế bào.

Trong thực tế, điều này có nghĩa là, trong quá trình tích lũy, triclosan sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người. Các bàn chải đánh răng thông thường mở đường cho nó xâm nhập vào bên trong cơ thể, theo các nhà sinh học Mỹ.

Ở nhiều nước trên thế giới, loại kháng sinh này được sử dụng làm phụ gia trong kem đánh răng mang đặc tính chữa bệnh, vì nó làm giảm đáng kể khả năng viêm nướu. Triclosan tích lũy trên lông bàn chải đánh răng và sau đó có thể xâm nhập vào khoang miệng với số lượng lớn, ngay cả khi người đó không còn sử dụng loại kem đánh răng đặc hiệu. Trung bình, kháng sinh rơi vào nước bọt và miệng  gấp khoảng mười lần so với lượng chứa trong một lần lấy kem triclosan.

Chất độc trên chiếc đĩa ăn

Các sản phẩm rửa chén bát cũng có khả năng gây thiệt hại đáng kể cho sức khỏe. Trong thành phần của nhiều chất tẩy rửa là các chất hoạt động trên bề mặt có nguồn gốc từ các sản phẩm dầu mỏ. Theo kết quả của một số công trình nghiên cứu đồng thời, chúng (nếu chúng tập hợp đủ số lượng) có thể làm gián đoạn hoạt động của gan, dẫn đến sự gia tăng mức cholesterol trong cơ thể, gây ra các vấn đề về phổi và phản ứng dị ứng.

Ví dụ, các nhà khoa học Na Uy nói rằng những người thường xuyên sử dụng các sản phẩm tẩy rửa — chủ yếu là các bà nội trợ và quản gia — khối lượng thở ra giảm khoảng 7,1 ml mỗi năm, tương đương với con số của những người nghiện hút thuốc nặng. Cơ hội mắc bệnh hen suyễn ở những người yêu thích hóa chất gia đình cao hơn gần 14% so với những người hiếm khi sử dụng nó trong việc lau dọn nhà cửa. Dữ liệu thu được từ nghiên cứu quan sát về hệ hô hấp của hơn sáu nghìn tình nguyện viên trong vòng 20 năm.

Tuy nhiên, theo công trình của các nhà vi trùng học Đức, ngoài các chất tẩy rửa, con người  nên cảnh giác hơn với miếng bọt biển rửa chén — gần 50 tỷ vi sinh vật trong số 118 loài sống trên một  xăng ti met khối của vật thể này. Hầu hết chúng đều vô hại, nhưng trong số các vi khuẩn sống trên bọt biển được thu thập từ các bà nội trợ Đức, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy trực khuẩn Escherichia coli gây rối loạn đường ruột và vi khuẩn  Klebsiella, dẫn đến viêm phổi hoặc viêm màng não. Tuy nhiên, như các nhà khoa học lưu ý: nếu thường xuyên thay miếng bọt biển rửa chén, rửa kỹ chúng và sử dụng chất tẩy rửa, thì vẫn có thể tránh tiếp xúc với các vi sinh vật gây bệnh.