Lô đất Campuchia cho Trung Quốc thuê 99 năm
Với 20% đường bờ biển của Campuchia, khu đầu tư Dara Sakor do Trung Quốc hậu thuẫn không giống bất kỳ dự án nào khác ở quốc gia Đông Nam Á này.
Dara Sakor, khu đầu tư trị giá 3,8 tỷ USD do Trung Quốc hậu thuẫn, chiếm 20% đường bờ biển Campuchia, không giống bất kỳ dự án nào khác ở quốc gia Đông Nam Á đang phát triển này. Được kiểm soát bởi một công ty Trung Quốc với hợp đồng thuê 99 năm, nó có các kế hoạch theo giai đoạn để xây dựng một sân bay quốc tế, cảng nước sâu và khu công nghiệp, cùng với một khu nghỉ dưỡng sang trọng hoàn chỉnh với các nhà máy điện, nhà máy xử lý nước và cơ sở y tế.
Quy mô và phạm vi của các kế hoạch cho Dara Sakor đã khiến Hoa Kỳ lo ngại rằng khu nghỉ dưỡng có thể là một phần trong kế hoạch lớn hơn của Trung Quốc nhằm đặt cơ sở quân sự ở Campuchia, theo một quan chức thông thạo với tình huống này.
Sự hiện diện của hải quân ở đó sẽ tiếp tục mở rộng dấu ấn chiến lược của Trung Quốc vào Đông Nam Á, củng cố sự nắm giữ lãnh thổ tranh chấp ở Biển Đông và các tuyến đường thủy mang hàng nghìn tỷ đô la thương mại.
Đây không phải là lần đầu tiên sự hiện diện của Trung Quốc tại Campuchia gióng lên hồi chuông cảnh báo với chính quyền Trump.
The U.S. Fears This Huge Southeast Asian Resort May Become a Chinese Naval Base.
— ANJAN SENGUPTA (@anjansengupta16) 19 июля 2019 г.
Encompassing 20% of Cambodia’s coastline, the China-backed Dara Sakor investment zone is unlike any other in the Southeast Asian nation. https://t.co/snzZwNnAzh
Phó Tổng thống Mike Pence năm ngoái đã viết một bức thư cho Thủ tướng Hun Sen bày tỏ lo ngại rằng Campuchia có thể đang lên kế hoạch lưu trữ các thiết bị của Trung Quốc tại một địa điểm gần đó, Căn cứ Hải quân Ream, nơi mà các quan chức ở Phnom Penh đã nhiều lần phủ nhận.
Khu nghỉ dưỡng chiến lược
Sự phát triển của Trung Quốc gây lo lắng cho các chiến lược gia quân sự.
Nhìn rộng hơn, Mỹ nghi ngờ rằng Sáng kiến “Vành đai và Con đường” của Chủ tịch Tập Cận Bình, nhằm xây dựng cảng và cơ sở hạ tầng chiến lược khác ở những nơi như Sri Lanka, Pakistan và Myanmar, sẽ mở đường cho Trung Quốc thiết lập thêm căn cứ quân sự ở nước ngoài sau khi thành lập căn cứ quân sự đầu tiên ở Djibouti 2 năm trước.
Campuchia, nhận được 3/4 khoản đầu tư từ Trung Quốc, đang ngày càng trở thành đối tác đáng tin cậy nhất của Bắc Kinh tại Đông Nam Á.
“Nếu có một căn cứ hải quân ở Campuchia, điều đó có nghĩa là hải quân Trung Quốc sẽ có môi trường hoạt động thuận lợi hơn ở vùng biển xung quanh Đông Nam Á”, - theo ông Charles Edel, cựu quan chức Bộ Ngoại giao, hiện là thành viên cao cấp tại Trung tâm Nghiên cứu Hoa Kỳ thuộc Đại học Sydney.
Kể từ khi nhậm chức vào năm 2017, Tổng thống Donald Trump đã công khai đặt câu hỏi về giá trị của các liên minh Hoa Kỳ lâu đời ở Châu Á và những nơi khác trên thế giới. Điều đó đã giúp mở ra cơ hội cho Trung Quốc và Nga nhằm thắt chặt hơn nữa mối quan hệ chiến lược với các nước thân thiện.
US Fears Southeast Asian Resort at #DaraSakor #Cambodia May Become Chinese Naval Base
— Naval War College Naval & Maritime News (@NavalNews) 19 июля 2019 г.
Bloomberghttps://t.co/qTOiaDCFBO pic.twitter.com/wJMVKFupbo
Ông Hun Sen đã gọi những báo cáo về căn cứ quân sự của Trung Quốc là giả mạo và sai sự thật. Ông đã viết thư, đáp trả cáo buộc của ông Pence rằng đất nước của Campuchia từ chối bất kỳ sự hiện diện quân sự nước ngoài nào cũng như bất kỳ cuộc cạnh tranh nào có thể đẩy quốc gia này vào tình thế chiến tranh.
"Tôi đã nhiều lần nghe các cáo buộc rằng Trung Quốc biến (Campuchia) thành thuộc địa thông qua đầu tư, nhưng tôi muốn nói rõ là cả thế giới bây giờ đang muốn các nhà đầu tư Trung Quốc đầu tư vào nước mình. Chúng ta may mắn vì đã thu hút được các nhà đầu tư Trung Quốc" - ông Hun Sen nói.
Tuy nhiên, điều đó không thật sự giúp trấn an Hoa Kỳ.
Tháng trước, quan chức Bộ Quốc phòng Joseph Felter đã viết thư cho Bộ trưởng Quốc phòng Tea Banh hỏi tại sao Campuchia từ chối lời đề nghị của Hoa Kỳ trong việc sửa chữa các cơ sở ở Căn cứ Hải quân Ream, trong khi trước đó đã gửi yêu cầu vào tháng 1. Ông Felter nói rằng quyết định trái chiều đột ngột làm tăng thêm sự nghi ngờ rằng Campuchia sẽ lưu trữ tài sản quân sự của Trung Quốc tại căn cứ này.
“Chúng tôi lo ngại rằng bất kỳ bước nào của chính phủ Campuchia nhằm mời gọi hiện diện quân sự nước ngoài tại nước này sẽ đe dọa sự gắn kết và tính tập trung của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á”, ông Emily Zeeberg, phát ngôn viên của Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Phnom Penh, cho biết qua email.
Phay Siphan, phát ngôn viên chính phủ Campuchia, đã ví sự lo lắng của Hoa Kỳ về căn cứ quân sự của Trung Quốc với việc tìm kiếm vũ khí hủy diệt hàng loạt ở Iraq. “Campuchia không có ý định lưu trữ tài sản hải quân của Trung Quốc tại Dara Sakor hoặc bất cứ nơi nào khác”, ông nói.
“Dara Sakor là khu vực dân sự, không có căn cứ nào ở đây cả”, ông Phay Siphan khẳng định.
“Đúng, nó có thể được chuyển đổi, nhưng hãy nghĩ xem, bạn có thể chuyển đổi mọi thứ”.
Chiếm khoảng 360 km² trong khu rừng rậm thuộc Vườn quốc gia Botum Sakor, Dara Sakor đã được xây dựng và phát triển thành khu nghỉ mát, trung tâm du lịch vào năm 2008 khi chính quyền trao cho Tianjin Union Development Group, Tập đoàn có trụ sở đặt tại thành phố cảng phía bắc Trung Quốc.
Các tài liệu quảng cáo trên trang web của công ty cho thấy nhiều kế hoạch đầy tham vọng: sân bay đón một nửa số du khách Campuchia, tiến hành lắp đặt và hạ thủy nhiều tàu du lịch cỡ lớn, kết nối đường sắt cao tốc đến thủ đô Phnom Penh và Siem Reap - nơi có các đền thờ nổi tiếng và hiện là trung tâm du lịch lớn nhất của Campuchia. Khách du lịch Trung Quốc năm ngoái chiếm khoảng một phần ba lượng khách trong tổng số 6,2 triệu khách khách quốc tế tham quan đất nước, đóng góp khoảng 13% vào tổng sản phẩm quốc nội.
Tại Hội nghị an ninh ở Singapore hồi tháng trước, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa đã thẳng thừng bác bỏ cáo buộc nước này đang xây dựng căn cứ hải quân ở Campuchia. Ông khẳng định: “Trung Quốc không thiết lập sự hiện diện quân sự ở Campuchia”.
Nhưng các chiến lược gia quân sự nhìn thấy “lá cờ đỏ” tung bay. Sân bay mới sẽ có công suất 10 triệu hành khách mỗi năm, gấp đôi công suất tại Phnom Penh và gấp hơn 40 lần số lượng khách đến năm 2017 tại sân bay ở Sihanoukville, nơi có vô số khách sạn và sòng bạc. Koh Kong chỉ nhận được khoảng 150.000 khách quốc tế vào năm ngoái.
"Trừ khi anh đã có sẵn quy mô du lịch cần thiết, bình thường không ai lại đi xây thêm sân bay khi ở gần đó đã có một cái. Cảng nước sâu cũng không hợp lý về phương diện du lịch, nó có thể biến thành căn cứ hải quân chỉ trong một đêm" - đại tá Vinayak Bhat, cựu chuyên gia phân tích ảnh vệ tinh của Quân đội Ấn Độ, nhận xét với Bloomberg.
Đại tá Bhat cho biết các nhà hoạch định của Quân đội Ấn còn lo ngại về mối quan tâm của Trung Quốc trong dự án kênh đào Kra xuyên Thái Lan. Tuyến hàng hải này, nếu thành sự thật, sẽ giúp tàu bè Trung Quốc tránh đi vòng qua Eo Malacca, và phát huy hết sức mạnh trên Ấn Độ Dương. Dù bằng cách nào, những nghi ngờ có khả năng vẫn tồn tại, một phần do sự thiếu minh bạch ở Campuchia. Lãnh đạo phe đối lập lưu vong Sam Rainsy kêu gọi một cuộc điều tra quốc tế về các hoạt động của Trung Quốc, nói rằng họ có thể vi phạm Thỏa thuận Hòa bình Paris năm 1991 chấm dứt một cuộc nội chiến kéo dài.
Có một điều chắc chắn, bất kỳ căn cứ quân sự nước ngoài nào ở Campuchia cũng sẽ gây bất ổn cho khu vực này.
