Ngay cả khi không có tiến bộ trong phát triển khoa học và công nghệ ở Liên Xô, thì chắc chắn đây vẫn là cường quốc mạnh thứ hai trên thế giới và Hoa Kỳ sẽ không dám khiêu khích nó một cách dễ dàng như vậy.
Năm 1991, sau khi Liên Xô sụp đổ, 15 quốc gia mới được thành lập, nằm ở Trung Á và Trung và Tây Âu: Nga, Ukraina, Kazakhstan, Uzbekistan và các quốc gia khác. Nga là nước lớn nhất trong số đó.
Super cute map of the USSR from a 1988 atlas! pic.twitter.com/6y2Z739x9R
— werner herzog crying over baby yoda (@MissPavIichenko) September 18, 2019
Chúng ta hãy tiến hành phân tích toàn diện về Liên Xô về bốn điểm: lãnh thổ, dân số, kinh tế và lực lượng vũ trang, và so sánh chúng với chỉ số như vậy của nước Nga hiện đại.
Đầu tiên, hãy xem xét những mặt mạnh của Liên Xô trước khi sụp đổ:
1. Lãnh thổ
Được thành lập vào năm 1917, Liên Xô đã chiếm một diện tích hơn 22 triệu km2. Ở phía tây, biên giới đi qua Ba Lan, ở phía đông mở rộng ra Thái Bình Dương, ở phía bắc đến Bắc Băng Dương, và biên giới phía nam kết thúc tại Biển Đen và Biển Caspi. Liên Xô là một “gã khổng lồ độc nhất vô nhị” của loại hình này.
Tất nhiên, lãnh thổ không phải là tất cả, nhưng ở mức nào đó, lãnh thổ thể hiện một mức độ nhất định về tiềm năng quân sự và chiều sâu chiến lược của đất nước.
2. Tiềm năng con người
Năm 1989, trước khi Liên Xô sụp đổ, dân số lên tới 287 triệu người, mức độ đô thị hóa khoảng 67%. Ngoài ra, quốc gia đã được trẻ hóa dân số và không có hiện tượng nào như lão hóa sớm và suy giảm dân số.
Population in the ussr pic.twitter.com/njJi50dorX
— E. (@E05804035) November 26, 2019
3. Sức mạnh kinh tế
Từ thời điểm thành lập cho đến khi tan rã, Liên Xô là nền kinh tế lớn thứ hai trên thế giới. Khi đó, khu vực thứ cấp chiếm ưu thế trong nền kinh tế, trong đó công nghiệp là ngành chính. Vào cuối những năm 1980, GDP của đất nước là khoảng 700 tỷ USD bằng tiền tệ của Liên Xô, chiếm khoảng 70% của Hoa Kỳ.
Yes of course the USSR lost 17 billion $ in Afghanistan(US spent 12 billion $),yes, 1980 the total GDP in the USSR was 20% lower than in US pic.twitter.com/F6MgBfUa9a
— Илья Шумилов ☭ (@shuma0963) November 3, 2019
Nhìn chung, nền tảng kinh tế của Liên Xô là công nghiệp quốc phòng, nơi đại đa số sản phẩm quân sự được sản xuất trong khu vực thứ cấp. Thị phần của các sản phẩm dân sự và nông nghiệp chiếm một phần nhỏ trong nền kinh tế. Sản phẩm quân sự chiếm khoảng 80% trong ngành công nghiệp thứ cấp, do đó, toàn bộ nền kinh tế của Liên Xô không thua kém Hoa Kỳ, còn về sức mạnh quân sự, Liên Xô thường có thể gây áp lực đối với Mỹ trong trường hợp cần thiết.
4. Sức mạnh quân sự
Các lực lượng quân sự của Liên Xô bao gồm ba loại lực lượng vũ trang: lực lượng mặt đất, hải quân và không quân, cũng như lực lượng phòng không, lực lượng biên phòng và các loại khác. Trong những năm 1980, Liên Xô có khoảng 5 triệu binh sĩ, hơn 50 nghìn xe tăng và hơn 10 nghìn máy bay các loại, bao gồm máy bay ném bom chiến lược, hơn 29 nghìn khẩu pháo các loại, hơn 1 nghìn tàu và tàu ngầm, cũng như hơn 10 nghìn bom hạt nhân.
Tất cả sức mạnh quân sự này triển khai trong nước trong trường hợp không có chiến tranh. Chúng tôi tin rằng trong trường hợp tiến hành thiết quân luật và huy động khẩn cấp, Liên Xô có thể tăng gấp đôi sức mạnh quân sự trong một vài tháng
Chúng ta hãy xem xét những điểm mạnh của Nga, “nước kế thừa” chính của Liên Xô.
1. Lãnh thổ
Năm 1991, diện tích của Nga là khoảng 17 triệu km2, chiếm 76% lãnh thổ của Liên Xô cũ. Các lãnh thổ được thừa kế chính là một phần của Tây Âu và vùng Siberia dân cư thưa thớt.
Congratulations accepted, @CIA
— Russia in USA 🇷🇺 (@RusEmbUSA) July 9, 2018
Please update your @Russia🇷🇺 map and statistics:
Population: 146,9 million (Jan 2018 est.)
Area total: 17,125,191 sq km#CIAWORLDFACTBOOK #WorldCup #rus pic.twitter.com/SzX6kGoYVk
2. Tiềm năng con người
Dân số khoảng 140 triệu người - đây là khoảng 50% dân số của Liên Xô. Có những vấn đề về nhân khẩu học như sự sụt giảm nghiêm trọng về tỷ lệ sinh và sự tuyệt chủng dân số.
3. Sức mạnh kinh tế
GDP của Nga vào năm 2017 là khoảng 1,6 nghìn tỷ USD, thấp hơn so với tỉnh Quảng Đông ở Trung Quốc. Con số này dường như gấp đôi GDP của Liên Xô (700 tỷ USD vào những năm 1980), nhưng vì lạm phát, người ta thường so sánh rõ ràng về tỷ lệ phần trăm với các chỉ số của Hoa Kỳ.
Consider this graph comparing Russia's GDP to other countries, Russia has a smaller GDP than Germany, UK, France, Brazil, Italy... pic.twitter.com/uDc5XztJ8k
— Nothan (Slug sometimes) (@futureprocess) November 20, 2019
Năm 2018, GDP của Mỹ là khoảng 20 nghìn tỷ USD. Trong cùng thời gian, GDP của Trung Quốc là gần 14 nghìn tỷ USD, trong khi đó, GDP của Nga thậm chí không đạt tới 10% của Hoa Kỳ.
4. Sức mạnh quân sự
Khoảng 1 triệu quân nhân phục vụ tại Nga, và sức mạnh phòng thủ là khoảng 15 nghìn xe tăng, 10 nghìn đơn vị xe bọc thép, bao gồm xe tăng, 10 nghìn khẩu pháo khác nhau và bệ phóng tên lửa nhiều nòng, hơn 350 loại tàu khác nhau và hơn 3.500 máy bay chiến đấu các loại, cũng như hàng ngàn quả bom hạt nhân.
Trong mỗi bốn khía cạnh được nghiên cứu, Nga và Liên Xô có một khoảng cách đáng kể và hầu hết các vũ khí hiện đang được Nga sử dụng vẫn là do Liên Xô sản xuất hoặc được thiết kế theo bản vẽ của Liên Xô. Mặc dù vậy, Nga vẫn là cường quốc quân sự thứ hai của thế giới và tiếp tục theo đuổi chính sách của mình ở các khu vực khác nhau trên thế giới.
Điều này cũng được xác nhận bởi một số khía cạnh khác: nếu Liên Xô vẫn tồn tại và không có tiến triển trong các lĩnh vực khác, rất có khả năng Hoa Kỳ sẽ không dám khiêu khích nó một cách dễ dàng như vậy.
So sánh trực tiếp khách quan về các khía cạnh được trình bày ở đây có những hạn chế của chúng, vì cũng hiện diện các yếu tố như tinh thần, khả năng huy động, kinh nghiệm chiến đấu và trình độ huấn luyện. Tất cả những yếu tố chủ quan này cũng đóng vai trò quan trọng, nhưng chúng rất khó đo lường. Nhưng mặt khác, Liên Xô ít nhất sẽ không thua kém Nga.
Do đó, nếu Liên Xô vẫn tồn tại, chắc chắn đây sẽ là một cường quốc thế giới sánh bước ngang hàng với Hoa Kỳ. Ngoài ra, vẫn tồn tại tình trạng đấu tranh giành quyền bá chủ thế giới giữa Mỹ và Liên Xô.
