Đồng chí Vũ Mão được biết đến như một người khởi xướng và tổ chức sáng kiến đổi mới hoạt động của Quốc hội Việt Nam. Với gần 60 năm hoạt động cách mạng, đồng chí đã có nhiều đóng góp cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, Nhà nước và Quốc hội.
Vĩnh biệt đồng chí Vũ Mão
Sáng 3/6, tại Nhà Tang lễ Quốc gia (số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội), Lễ tang đồng chí Vũ Mão, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội, nguyên Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội đã được tổ chức trang nghiêm nhất theo nghi thức Lễ tang cấp cao của Việt Nam. Lễ tang do Ủy ban Thường vụ Quốc hội chủ trì tổ chức.
Đến dự lễ tang và tiễn biệt đồng chí Vũ Mão hôm nay có Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Trưởng ban Tổ chức Trung ương Phạm Minh Chính, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trần Thanh Mẫn, các Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình, Trịnh Đình Dũng, Vũ Đức Đam.... Các bị lãnh đạo đã tham gia lễ viếng và bày tỏ sự chia buồn sâu sắc cùng gia quyến nguyên Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Vũ Mão.
Dù không trực tiếp tới dự được, nhưng Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, các đồng chí nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu và Nông Đức Mạnh nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương và Trương Tấn Sang, nguyên Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng, Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng đều có vòng hoa viếng và gửi lời chia buồn, phân ưu cùng gia đình đồng chí Vũ Mão.
Đến dự lễ tang hôm nay, còn có nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết, nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An và Nguyễn Sinh Hùng, các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước.
Đến khoảng 10h45p, Lễ truy điệu đồng chí Vũ Mão đã được cử hành tại Nhà Tang lễ Quốc gia, số 5 Trần Thánh Tông (Hà Nội).
Đồng chí Nguyễn Văn Giàu, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội đọc Điếu văn viếng nguyên Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội nêu rõ: Đồng chí Vũ Mão sinh ngày 19 tháng 12 năm 1939 tại Hà Nội trong một gia đình công nhân có truyền thống yêu nước, quê quán ở Xã Hải Anh, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định.
“Với gần sáu mươi năm hoạt động cách mạng, đồng chí đã có nhiều đóng góp cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, Nhà nước và Quốc hội”, điếu văn do đồng chí Nguyễn Văn Giàu đọc nhấn mạnh.
Theo đó, trong vai trò là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng liên tục 5 khóa, khi đảm nhiệm nhiều nhiệm vụ khác nhau tại Hội đồng Nhà nước và tại Quốc hội, đồng chí Vũ Mão đã để lại nhiều dấu ấn, có nhiều đóng góp tích cực vào việc xây dựng, đổi mới và nâng cao vai trò của Quốc hội, các cơ quan đại biểu dân cử, trong đó có những hoạt động do đồng chí đề xuất, khởi xướng như tổ chức chất vấn và truyền hình trực tiếp các phiên họp và phiên chất vấn của Quốc hội, bỏ phiếu bằng thiết bị kỹ thuật thay cho giơ tay.
Đặc biệt, đồng chí Vũ Mão đã tích cực thúc đẩy, xây dựng những mối quan hệ chặt chẽ với Nghị viện các nước và có những đóng góp quan trọng vào sự nghiệp ngoại giao Nghị viện.
Sau khi nghỉ hưu, đồng chí vẫn tiếp tục chia sẻ kinh nghiệm, có nhiều đóng góp tâm huyết, tích cực cho sự nghiệp đổi mới và các hoạt động của Quốc hội với vai trò là Chủ nhiệm Câu lạc bộ cựu đại biểu Quốc hội.
Với anh em, bạn bè, đồng chí, đồng nghiệp, đồng chí Vũ Mão luôn là một người anh, người bạn chân tình, sâu sắc, gần gũi, sẻ chia, luôn ân cần dìu dắt, chỉ bảo, bồi dưỡng, rèn luyện cho nhiều thế hệ cán bộ đi sau. Nhiều đồng chí, đồng đội của đồng chí Vũ Mão đã trưởng thành và giữ những trọng trách quan trọng của đất nước.
Thủ tướng, Chủ tịch Quốc hội viết sổ tang vĩnh biệt đồng chí Vũ Mão
Trong sổ tang, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, UBND TP.Hà Nội, các Bộ, ngành, đoàn thể đều bày tỏ lòng tiếc thương vô hạn đến nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội, nguyên Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội – đồng chí Vũ Mão.
Viết trong sổ tang tiễn biệt đồng chí Vũ Mão, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chia sẻ những tình cảm hết sức sâu sắc, sự kính trọng trước cuộc đời, sự nghiệp và nhân cách của đồng chí Vũ Mão.
“Vô cùng thương tiếc đồng chí Vũ Mão - Người cán bộ lãnh đạo tận tình, sôi nổi, nhiệt huyết với công việc được Đảng - Nhà nước và nhân dân giao phó. Đặc biệt, đồng chí đã để lại nhiều tác phẩm âm nhạc - thơ - ca, văn xuôi cho đời... Đối với anh em đồng chí, đồng chí luôn là người chân thành, đóng góp ý kiến thẳng thắn xây dựng, luôn thể hiện tình nghĩa thủy chung…”, những dòng tiễn biệt của Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh.
Chia sẻ trong sổ tang Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân xúc động viết:
“Vĩnh biệt đồng chí Vũ Mão. Người đồng chí, người Anh kính mến. Anh ra đi để lại bao niềm tiếc nuối, thương yêu của gia đình, đồng nghiệp, bạn bè gần xa. Hình ảnh lạc quan cách mạng, yêu Đảng, yêu đời, yêu cuộc sống, yêu con người của Anh mãi mãi ở lại trong lòng những người đã từng công tác, quen biết Anh. Xin thắp nén hương thơm, tiễn đưa Anh về nơi yên nghỉ vĩnh hằng đối với một cán bộ đã đóng góp nhiều công lao cho hoạt động Quốc hội Việt Nam”.
Lễ an táng đồng chí Vũ Mão được tổ chức táng tại Nghĩa trang Thiên Đức, huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ.
Nguyên Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Vũ Mão sinh năm 1939, quê ở xã Hải Anh, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định. Năm 1949, ông làm liên lạc viên của Quân giới Việt Nam. Năm 1951, ông tham gia Thiếu sinh quân Việt Nam, sau đó đi học ở Trường thiếu sinh quân Việt Nam tại Quế Lâm, Trung Quốc, và học văn hóa tại Nam Ninh, Trung Quốc từ năm 1954 đến năm 1957. Cuối năm 1957, ông được đưa về nước và học hoàn tất chương trình Trung học tại trường Ngô Quyền (Hải Phòng).
Trong thời gian công tác, ông Vũ Mão từng kinh qua nhiều lĩnh vực công tác, giữ nhiều chức vụ. Ông Vũ Mão là Ủy viên Ban Chấp hành T.Ư Đảng khóa V, VI, VII, VIII, IX; Ủy viên Ban Thường vụ Quốc hội khóa IX, X, XI; đại biểu Quốc hội khóa VIII, IX, X, XI. Ông Vũ Mão từng giữ chức vụ Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội và Hội đồng Nhà nước, Chủ nhiệm Ủy ban Thanh niên,Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội.
Sau một thời gian lâm bệnh, mặc dù đã được Đảng, Nhà nước, tập thể giáo sư, bác sĩ, y tá và gia đình hết lòng chăm sóc cứu chữa, song do tuổi cao, sức yếu, ông Vũ Mão đã từ trần hồi 1 giờ 39 phút ngày 30/5 (tức ngày 8/4 năm Canh Tý) tại nhà riêng ở Hà Nội sau một thời gian lâm bệnh hiểm nghèo, hưởng thọ 81 tuổi.
Cải cách hoạt động của Quốc hội, pho sử sống hậu trường chính trị Việt Nam
Có lẽ, đến nay, thông tin đồng chí Vũ Mão, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội đã về với cõi vĩnh hằng khiến người nhiều bàng hoàng, thương tiếc.
Ông Vũ Mão là người có đóng góp rất lớn vào tiến trình đổi mới hoạt động của Quốc hội, người đã từng tuyên bố “mang sinh mệnh chính trị” của mình để thuyết phục lãnh đạo Quốc hội cho truyền hình, phát thanh trực tiếp những phiên họp quan trọng, những phiên thảo luận nóng bỏng ở Nghị trường, người được coi là “pho sử sống”về hậu trường chính trị Việt Nam.
Với kinh nghiệm nhiều năm làm đại biểu Quốc hội, giữ trọng trách trong bộ máy lãnh đạo Quốc hội, ông Vũ Mão được biết rộng rãi là người cộng sự tâm đắc của cựu chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An trong việc thúc đẩy đổi mới hoạt động của Quốc hội theo hướng thực chất, thực quyền, hiệu quả và gần dân hơn.
Trước đó, năm 1994, tại Việt Nam, kỳ họp đầu tiên Quốc hội truyền hình trực tiếp phiên chất vấn có sự đóng góp lớn của ông Vũ Mão. Đến nay, việc truyền hình trực tiếp các hoạt động quan trọng của Quốc hội đã trở thành thông lệ, giúp cử tri và nhân dân cả nước theo dõi trực tiếp nhiều hoạt động của cơ quan lập pháp tối cao.
Chia sẻ tình cảm về đồng chí Vũ Mão, ông Nguyễn Văn Phúc, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội xúc động nói trên VOV, cuộc họp của nhóm cựu đại biểu Quốc hội hồi trước Tết Nguyên đán không ngờ là lần gặp cuối cùng giữa ông và ông Vũ Mão.
Theo lời của đồng chí Nguyễn Văn Phúc, nguyên Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Vũ Mão bị nhiễm một loại virus gây ra nhiều bệnh nguy hiểm. Thời điểm ông bị bệnh trùng với thời gian đại dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp ở Việt Nam, quy định giãn cách xã hội được thực hiện nên ông Phúc cũng như nhiều người bạn không có điều kiện được đến thăm ông Mão.
Đồng chí Nguyễn Văn Phúc rất bàng hoàng, xúc động và vô cùng thương tiếc khi khi hay tin người bạn lớn đã mãi mãi đi về cõi vĩnh hằng. Gần 20 năm là cán bộ cấp Vụ dưới quyền lãnh đạo của ông Vũ Mão, đối với ông Nguyễn Văn Phúc, đó là quãng thời gian may mắn nhất cuộc đời ông.
Theo lời nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, đồng chí Vũ Mão đã thổi một luồng gió đổi mới, ngọn lửa nhiệt huyết vào Văn phòng nói riêng và các hoạt động của Quốc hội nói chung. Và thực tế ông đã mang đến những tư duy đổi mới, dám nghĩ, dám làm, như mạnh dạn bổ sung, cất nhắc cán bộ trẻ làm lãnh đạo, thành lập trung tâm nghiên cứu, đồng thời đẩy mạnh nhiều hoạt động của Văn phòng, kể cả hợp tác quốc tế.
Đối với Quốc hội, tuy ở cương vị Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, ông có điều kiện tác động, đề xuất để triển khai các tư tưởng đổi mới, như việc mở rộng, công khai hoạt động dân chủ của Quốc hội, trong đó có truyền hình trực tiếp các phiên chất vấn, hay ý tưởng về tăng cường, nâng cao vai trò của cơ quan dân cử, trong đó có đại biểu Quốc hội chuyên trách, tăng cường đoàn ĐBQH ở địa phương đều là những bước tiến mà ông Vũ Mão thúc đẩy.
Theo lời của đồng chí Nguyễn Văn Phúc, đặc thù công việc của Văn phòng Quốc hội khi đó rất nặng về công tác chuyên môn vì rất ít đại biểu chuyên trách. Ngoài việc lo công tác hành chính, hậu cần, ông Vũ Mão còn phải tiếp cận một mảng rất lớn đó là chỉ đạo các Vụ về công tác chuyên môn. Dù chuyên môn không sâu, nhưng với tinh thần cầu thị, ham học hỏi nên ông đã nắm bắt rất nhanh, lăn lộn cùng anh em cấp dưới vừa làm vừa học không kể ngày đêm, thậm chí có những buổi ngồi đến sáng để lắng nghe hết các ý kiến tranh luận của cấp dưới để đi đến cùng của vấn đề.
“Nhiều cán bộ dưới quyền của ông đều đánh giá, ông Vũ Mão là một nhà lãnh đạo có tài tổ chức công việc. Mỗi ý kiến đề xuất đổi mới, sáng tạo phù hợp với thực tiễn, ông đều lắng nghe và nhiệt tâm ghi nhận, bảo vệ đến cùng ở phiên họp của Hội đồng Nhà nước”, đồng chí Nguyễn Văn Phúc cho biết.
Nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cũng nhắc đến Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật đang được Quốc hội xem xét. Theo đó, vào năm 1988, sau khi nghe Vụ Pháp luật trình bày công tác làm luật ở Việt Nam còn thiếu 1 văn bản về trình tự thủ tục xây dựng, thẩm tra, trình Quốc hội thông qua Luật, việc này vô hình trung khiến việc làm luật thiếu đi tính chuyên nghiệp.
“Nghe xong, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Vũ Mão ủng hộ đề xuất và chỉ đạo cần xây dựng ngay Quy chế xây dựng luật và pháp lệnh do Hội đồng Nhà nước ban hành năm 1988”, ông Phúc kể.
Theo lời nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội, quy chế này chính là tiền thân của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật mà Quốc hội hiện nay đang sửa đổi. Trong quy chế đó có nhiều cải cách ban đầu về hoạt động lập pháp.
“Để có được kết quả đó phải nhờ đến sự thúc đẩy của thủ trưởng Vũ Mão khi nhìn thấy vấn đề là làm luật không thể làm theo kinh nghiệm mà phải có một văn bản quy chế để lập lại trật tự về xây dựng, thẩm tra, trình Quốc hội. Ông không chấp nhận làm theo lề lối cũ mà phải làm có bài bản. Chính là ông đã lắng nghe các đề xuất mới và cùng ngồi sửa với anh em”, đồng chí Nguyễn Văn Phúc cho biết.
Đồng chí Vũ Mão, con người thẳng thắn, chính trực
Chia sẻ về đồng chí Vũ Mão, bà Trần Thị Tâm Đan – nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội cho biết trong hoạt động Quốc hội, ông có nhiều tư duy đổi mới và thẳng thắn trao đổi, đề xuất, tham mưu với Chủ tịch Quốc hội để làm sao Quốc hội ngày càng đổi mới, năng động, sát dân, phản ánh được thực tiễn cuộc sống.
Nhiều người nhận xét đồng chí Vũ Mão không chỉ là một nhà lãnh đạo có tài tổ chức, mà là một người công tâm, khách quan, có tư tưởng đổi mới về sử dụng cán bộ, đặc biệt là luôn tin tưởng, trọng dụng cán bộ trẻ. Nhờ sự công tâm đó mà trong nội bộ cơ quan không có sự “đấu đá” quyền lợi và sau này có nhiều cán bộ trẻ dưới bàn tay dẫn dắt, đào tạo của ông Vũ Mão đều được bổ nhiệm trở thành các vị lãnh đạo của Văn phòng Quốc hội và nhiều cơ quan khác.
Theo lời bà Tâm Đan, ai đã từng tiếp xúc, gặp gỡ hay làm việc với đồng chí Vũ Mão đều có chung ấn tượng rằng, ông là một con người thẳng thắn, chính trực, những phát biểu của ông về hoạt động của Quốc hội, về công tác nhân sự đều có tính xây dựng rất cao.
“Dẫu biết rằng, “sinh – lão- bệnh- tử” là quy luật khó tránh khỏi, song khi nghe tin người bạn lớn của mình đã rời xa dương thế, tôi không khỏi ngỡ ngàng, xót xa. Những đóng góp của ông trong hàng chục năm công tác luôn được Đảng, Nhà nước ghi nhận và trong tâm trí của chúng tôi, hình ảnh về ông vẫn luôn thường trực”, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội bày tỏ.
