Cổ phiếu của Tencent trên thị trường chứng khoán Hồng Kông năm nay tăng 45%, trong khi Facebook chỉ tăng 14% trên sàng chứng khoán New York. Vốn hóa của công ty Trung Quốc bắt đầu tăng mạnh sau khi Trung Quốc dỡ bỏ lệnh cấm phát hành trò chơi mới, áp dụng trong vòng suốt 9 tháng. Một phần đáng kể trong doanh thu của Tencent đến từ kinh doanh trò chơi điện tử. Tencent là nhà phát triển của những trò chơi hot như Honor of Kings hay Peacekeeper Elite.
Nhưng các công ty Trung Quốc không chỉ sống bằng game. Những gã khổng lồ công nghệ khác cũng không giậm chân tại chỗ. Ví dụ, Alibaba đã vượt Facebook về vốn hóa vào đầu năm nay. Giờ đây, công ty đang đứng thứ 6 trên thế giới trong bảng xếp hạng các công ty "đắt " nhất, trong khi Tencent đang theo sát Alibaba và đứng ở vị trí thứ 7. Và ngay cả sự chậm lại trong nền kinh tế Trung Quốc liên quan đến đại dịch coronavirus cũng không khiến các nhà đầu tư sợ hãi. Cổ phiếu của các công ty Trung Quốc đang trong xu hướng tăng ổn định, và trong năm tới, các nhà đầu tư tự tin vào sự tăng trưởng vững vàng và năng động của mình.
Hơn một phần ba bằng sáng chế là của Huawei
Các công ty công nghệ Mỹ đã nhiều năm nay là thủ lĩnh tuyệt đối, nhưng giờ đây Trung Quốc đang bứt lên trước. Huawei sở hữu hơn một phần ba tất cả các bằng sáng chế trong công nghệ truyền thông 5G. Ngoài ra, bất chấp khủng hoảng, công ty vượt Samsung và đứng đầu thế giới về doanh số điện thoại thông minh trong quý thứ hai. Việc Huawei bị đưa vào danh sách đen của Bộ Thương mại Hoa Kỳ, tại thời điểm hiện tại, không có tác động đáng kể không chỉ đối với Huawei, mà còn đối với các công ty Trung Quốc khác. Công ty khởi nghiệp đắt nhất trên thế giới về AI SenseTime có kế hoạch huy động thêm 1 tỷ đô la từ các nhà đầu tư tư nhân trong năm nay. Đối thủ cạnh tranh, công ty Megvii của Trung Quốc cũng có kế hoạch tương tự. Một “nhà vô địch quốc gia” khác, iFlytech, công ty chuyên hoạt động trong lĩnh vực nhận diện giọng nói, tuyên bố rằng bất chấp lệnh trừng phạt của Mỹ, doanh thu của công ty đã tăng 51% trong năm.
Đối đầu với Trung Quốc như một cuộc luận chứng
Bây giờ các công ty công nghệ Mỹ đang ngày càng phải dùng đến lý lẽ đối đầu với Trung Quốc khi họ biện minh cho hành động của mình với chính quyền Mỹ hoặc muốn nhận bất kỳ ưu đãi nào. Cụ thể, trong cuộc họp gần đây của Tiểu ban pháp lý về Chính sách chống độc quyền của Quốc hội Hoa Kỳ tại Washington, những người sáng lập và quản lý cấp cao của các nhà công nghệ khổng lồ là Google, Facebook, Amazon, Apple, đã tham dự sự kiện này, liên tục chuyển hướng cuộc đối thoại sang chủ đề tiềm năng công nghệ đang phát triển của Trung Quốc và nhu cầu chống lại nước này. Mặc dù họ được mời tới sự kiện hoàn toàn không phải vì mục đích này. Các nghị sĩ cáo buộc những công ty này hạn chế cạnh tranh. Họ lập luận rằng Google, Facebook, Amazon và Apple đang sử dụng vị trí thống lĩnh thị trường của mình và tích lũy dữ liệu người dùng để loại bỏ khỏi thị trường những người chơi khác, tuy nhỏ nhưng đầy triển vọng. Những câu trả lời kéo dài nhiều giờ của lãnh đạo các công ty khổng lồ công nghệ hàng đầu của Mỹ rất mơ hồ và không đủ thuyết phục. Họ nhiều lần nhắc đi nhắc lại rằng luận điểm của mình về tầm quan trọng của mình đối với sự phát triển của nước Mỹ và rằng nhiệm vụ của họ là duy trì các giá trị tự do của Mỹ. Chẳng hạn, Mark Zuckerberg tuyên bố rằng Facebook là một công cụ trung gian dẫn truyền các giá trị Mỹ đến thế giới mà không phải ai cũng chia sẻ những giá trị này. Và ông đã nêu Trung Quốc như một ví dụ, theo ông, Trung Quốc đang xây dựng một không gian mạng thay thế.
Các phương tiện truyền thông Trung Quốc, và thậm chí các công ty của Mỹ đang đặt câu hỏi: vì sao Zuckerberg thay đổi lập trường của mình tới 180 độ đối với Trung Quốc? Từ hồi năm 2015, ông đã ca ngợi các công ty tiềm năng của Trung Quốc và thậm chí đề nghị Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nghĩ tên tiếng Trung cho con của mình. Vậy mà giờ đây ông ta lại một lần nữa cố gắng đưa ra chủ đề về mối đe dọa Trung Quốc. Chẳng lẽ các công ty Mỹ yếu đến mức độ ấy, và thực sự cảm thấy mối đe dọa mạnh mẽ như vậy? Trên thực tế, trong khi Trung Quốc đã nổi lên chiếm vị trí một trong những thủ lĩnh toàn cầu trong một số lĩnh vực, thì Hoa Kỳ vẫn vượt xa về công nghệ nói chung, chuyên gia về công nghệ Internet của Trung Quốc Liu Xingliang chia sẻ với Sputnik.
“Bất chấp thực tế là công nghệ Trung Quốc đang phát triển rất nhanh, Hoa Kỳ vẫn là nhà lãnh đạo toàn cầu trong lĩnh vực này và Trung Quốc không phải là đối thủ cạnh tranh. Trong một số lĩnh vực cụ thể, Trung Quốc, có lẽ, thậm chí đã vượt Hoa Kỳ và trở thành một trong các thủ lĩnh toàn cầu. Nhưng nếu chúng ta nói về sức mạnh khoa học- kỹ thuật tổng hợp, thì ở đây Hoa Kỳ vẫn ở đứng ở vị trí thứ nhất".
Facebook không đáp ứng kỳ vọng của mọi người
Theo ông, Facebook phải đối mặt với một số vấn đề ảnh hưởng đến vốn hóa của công ty này. Ngoài ra, Tencent là một công ty hoạt động đa dạng hơn, chứ không chỉ trong lĩnh vực mạng xã hội.
“Tôi nghĩ rằng việc Tencent vượt Facebook chỉ là một tình tiết. Điều này xảy ra vì Facebook đã không đáp ứng được kỳ vọng. Trong hai năm qua, công ty đã phải đối mặt với những thách thức đáng kể, bao gồm các khoản phạt nặng do các vấn đề riêng tư, can thiệp chính trị, v.v. Trong bản thân công ty cũng có nhiều vấn đề. Và trong khi Facebook đang trong thời kỳ suy thoái, thì ngược lại, Tencent đã chứng kiến sự bùng nổ tăng trưởng. Ngoài ra, Facebook chủ yếu là một mạng xã hội. Còn Tencent không giới hạn trong lĩnh vực này. Hoạt động kinh doanh mang lại lợi nhuận lớn nhất cho công ty là phát triển trò chơi. Do đó, cạnh tranh ở đây không chỉ trong lĩnh vực mạng xã hội. Ngoài ra, có thể Facebook chỉ tạm thời bị tụt lại phía sau. Nếu công ty Mỹ giải quyết vấn đề của mình và chỉnh đốn lại mọi thứ thì có lẽ Facebook sẽ lại vượt Tencent về mặt vốn hóa".
Đúng là bí quyết thành công của Tencent, Alibaba và các công ty Trung Quốc khác nằm ở sự hoạt động kinh doanh đa lĩnh vực. WeChat của Tencent không chỉ là ứng dụng nhắn tin, mà là một siêu ứng dụng thông qua đó bạn có thể thực hiện thanh toán điện tử, đặt thức ăn, đặt khách sạn, vé máy bay, đặt lịch hẹn với bác sĩ, v.v. Một số vùng của Trung Quốc còn thử nghiệm coi tài khoản WeChat ngang bằng chứng minh nhân dân. Hầu hết các chuyên gia thừa nhận rằng, nếu sống ở Trung Quốc dù chỉ một ngày mà không sử dụng bất kỳ dịch vụ WeChat hoặc Alibaba nào là điều rất khó. Đương nhiên, trong điều kiện như vậy, doanh thu của các công ty gia tăng, thậm chí trong điều kiện khủng hoảng.
Các công ty Trung Quốc không phải là đối thủ của Mỹ
Nhưng thực tế là phần lớn các công ty Trung Quốc không phải là đối thủ cạnh tranh với các "đồng nghiệp" người Mỹ, họ hoạt động ở các thị trường song song. Facebook và Google bị chặn ở Trung Quốc. Thay vào đó, thị trường nội địa Trung Quốc bị chiếm bởi các nhà vô địch quốc gia của mình. Đồng thời, Tencent và Alibaba không quá hung hăng ở thị trường nước ngoài. Mặc dù dịch vụ thanh toán di động có cả ở nước ngoài, nhưng dù sao các dịch vụ này chủ yếu dành cho công dân Trung Quốc có tài khoản tại các ngân hàng Trung Quốc. Do đó, sự tương tác của các công ty phương Tây và Trung Quốc không phải là sự cạnh tranh mà là sự phân chia phạm vi ảnh hưởng.
Trên thực tế, đây là sự khác biệt chính giữa các công ty Trung Quốc và Mỹ. Ngoài Huawei, không có gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc nào thực sự trở thành một công ty toàn cầu. Đây là điểm yếu hiện tại của họ, chuyên gia nhận định.
“Tôi nghĩ một trong những vấn đề chính của các công ty Trung Quốc là thiếu quốc tế hóa. Chúng tôi thấy rằng doanh thu của các công ty Trung Quốc chủ yếu đến từ thị trường Trung Quốc. Trong khi đó, các công ty Mỹ như Apple, Microsoft, Amazon, Google và Facebook đều là những công ty toàn cầu. Chúng ta có thể nói rằng toàn cầu hóa là bước quan trọng nhất tiếp theo mà tất cả các công ty Trung Quốc đều phải hướng đến. Ngoài ra, áp lực của Mỹ đối với Huawei cho thấy chúng ta rất yếu kém trong nghiên cứu và phát triển cơ bản, chúng ta rất dễ dàng bị việc tước đi chip hoặc hệ điều hành. Do đó, điều quan trọng là phát triển năng lực trong nghiên cứu cơ bản".
Nhưng trong tiềm năng ngắn hạn, "tính địa phương" của các công ty Trung Quốc có một lợi thế rõ ràng: họ ít phải chịu tác động của lệnh trừng phạt và cáo buộc về độc tính từ các chính trị gia phương Tây. Đối với khán giả nội bộ, những lời buộc tội này không quan trọng lắm. Thành công hiện tại về doanh số của điện thoại thông minh Huawei chủ yếu là do thị trường trong nước. Nhà cung cấp Trung Quốc đã bán được 55,8 triệu điện thoại thông minh trong quý II, trong khi Samsung chỉ bán được 53,7 triệu chiếc. Nhưng 70% doanh số của Huawei là ở thị trường Trung Quốc. Vì vậy, các công ty Trung Quốc dựa vào nhu cầu trong nước trong chiến lược kinh doanh của họ.
Những lời hoa mỹ về mối đe dọa của Trung Quốc tại Hoa Kỳ đang trở thành một meme chính trị thời thượng, và các doanh nghiệp đang cố gắng sử dụng điều này để trục lợi. Lần đầu tiên Zuckerberg nói về việc đối đầu với Trung Quốc vào năm ngoái, khi ông ta được triệu tập vào Quốc hội liên quan tới dự án tiền điện tử siêu quốc gia Libra. Mặc dù thực tế là Facebook, với 2,3 tỷ khán giả trên toàn thế giới, có những lợi thế không thể phủ nhận để phổ biến tiền điện tử so với các công ty Trung Quốc hoạt động ở thị trường nội địa, người sáng lập Facebook vẫn cố gắng thuyết phục giới tinh túy Washington rằng nếu không cho phép đồng tiền Libra thì Trung Quốc sẽ chiếm vị trí này. Tuy nhiên, sau đó, những lập luận này đã không mang lại kết quả, và không chỉ Fed, mà cả các tổ chức châu Âu cũng coi Libra là mối đe dọa đối với sự ổn định và an ninh tài chính. Và giờ đây, việc các công ty khổng lồ của Mỹ dùng Trung Quốc để đe dọa cũng không ăn thua: các nghị sĩ vẫn đi đến kết luận rằng các đại gia công nghệ Mỹ đang tạo điều kiện cho tình trạng cạnh tranh không lành mạnh trên thị trường.
