Theo Tham mưu trưởng Không quân Hoa Kỳ, Tướng Charles Brown, lực lượng không quân cần một loại máy bay đáng tin cậy để thay thế phi đội khổng lồ gồm những chiếc F-16 đang dần già cỗi.
Hồi tưởng lại quá khứ
Máy bay Fighting Falcon một động cơ với hơn 4.600 chiếc được chế tạo đã thực hiện chuyến bay đầu tiên vào năm 1978. Đây là loại máy bay chiến đấu phổ biến nhất trên thế giới, được sử dụng trong quân đội của 25 quốc gia và đã chứng minh khả năng chiến đấu rất tốt. Theo báo cáo "Military Balance" (Cán cân quân sự), Không quân Mỹ hiện có 443 chiếc F-16C và 114 chiếc F-16D. Ngoài ra, trong thành phần lực lượng Vệ binh Quốc gia có thêm 336 chiếc F-16. Máy bay này đã được hiện đại hóa nhiều lần, nhưng, kể từ năm 2004, không có một chiếc F-16 mới nào được sản xuất cho Lầu Năm Góc. Và Không quân Hoa Kỳ vẫn chưa nói liệu có cần phiên bản nâng cấp của F-16 hay không?
"Tôi nghi ngờ rằng những chiếc F-16 nâng cấp sẽ hữu ích với chúng tôi", - Tham mưu trưởng Không quân Mỹ, Tướng Brown nói với các phóng viên.
"Nếu chúng tôi có thể tạo ra một thứ gì đó mới - rẻ hơn và hoàn hảo hơn, tại sao không làm như vậy? Chúng tôi không cần phải lựa chọn từ những gì hiện có. Không quân cần một máy bay chiến đấu hoàn toàn mới thế hệ 4+ hoặc thế hệ 5. Về tiềm năng chiến đấu, nó nên nằm giữa máy bay được chế tạo vào cuối những năm 1970 và các máy bay hiện đại như F-35 và F-22".
Theo Tham mưu trưởng Không quân Mỹ, loại máy bay mới đầy hứa hẹn có thể được chế tạo trong thời gian khá ngắn. Ông nêu thí dụ là máy bay huấn luyện chiến đấu T-7A Red Hawk do Boeing sản xuất và chiến đấu cơ thuộc chương trình Chiếm ưu thế trên không thế hệ mới (NGAD). Nguyên mẫu của hai máy bay này đã thực hiện chuyến bay đầu tiên và đang được thử nghiệm. Nhờ các công nghệ thiết kế kỹ thuật số, quá trình mô phỏng và thử nghiệm các hệ thống khác nhau đã được thực hiện rất nhanh chóng. Tính năng chính của loại máy bay chiến đấu đầy hứa hẹn phải là "Kiến trúc kỹ thuật số mở” (ODA) cho phép cập nhật nhanh chóng phần mềm trên máy bay để thực hiện những nhiệm vụ khác nhau và sử dụng các loại vũ khí và thiết bị điện tử khác nhau. Tất nhiên, thiết kế phải sử dụng các công nghệ để giảm tín hiệu radar phản xạ khỏi bề mặt máy bay.
Các chiến đấu cơ “đã có tuổi”
Việc thay thế máy bay chiến đấu F-16 không phải là một vấn đề mới đối với Không quân Mỹ. Vào mùa thu năm 2020, Cơ quan Kiểm toán Nhà nước Hoa kỳ (GAO) đã công bố dữ liệu đáng thất vọng: một phần đáng kể máy bay thuộc các binh chủng khác nhau của lực lượng vũ trang... không thể cất cánh. Trong 9 năm qua, phi đội của những chiếc F-16 chưa bao giờ đạt mức sẵn sàng kỹ thuật 80%. Và tình hình chỉ trở nên tồi tệ hơn – các máy bay bị lão hóa một cách tự nhiên.
Đồng thời, Mỹ hiện có máy bay có thể thay thế những phiên bản lỗi thời của Fighting Falcon trong quân đội. Đó là máy bay F-16 Block 70/72. Phương tiện bay này được trang bị radar tạo chùm nhanh (SABR) quét mảng pha chủ động (AESA) APG-83, hệ thống tác chiến điện tử với thiết bị gây nhiễu, hệ thống chỉ định mục tiêu gắn trên mũ bảo hiểm, thiết bị truyền dữ liệu theo tiêu chuẩn Link 16 và nhiều hệ thống khác. Theo các chuyên gia, các thiết bị điện tử này giống hệt các thiết bị được trang bị cho các máy bay chiến đấu F-22 và F-35. Tuy nhiên, Washington ưu tiên cung cấp phiên bản Block 70/72 cho nước ngoài.
F-16 không phải là cựu chiến binh Chiến tranh Lạnh duy nhất mà Mỹ muốn trao cuộc đời thứ hai. Vào đầu tháng 2, nguyên mẫu máy bay tấn công hạng nặng F-15EX - hiện đại hóa sâu từ dòng F-15E Strike Eagle F-15 hai động cơ đã thực hiện chuyến bay đầu tiên. Vào cuối tháng 3, Không quân Mỹ sẽ nhận hai chiếc để thử nghiệm thêm. Tổng cộng, Lầu Năm Góc dự định đặt mua khoảng 200 chiếc F-15EX từ năm 2023 đến năm 2030, tiêu tốn ngân khoản 23 tỷ USD.
Máy bay mới được thiết kế để giành ưu thế trên không và tấn công các mục tiêu mặt đất. Các thiết bị hiện đại trên máy bay dựa trên kiến trúc Open Mission Systems (Hệ thống Nhiệm vụ Mở), giúp dễ dàng tích hợp các công nghệ tiên tiến. F-15EX có hệ thống tác chiến điện tử mạnh mẽ, buồng lái cải tiến thuận tiện và radar Raytheon AN / APG-82 với dải ăng ten hoạt động theo giai đoạn. Hai động cơ GE-F110-129 hiệu suất cao cho phép tăng trọng tải máy bay (lên đến 13,4 tấn). Máy bay có khả năng mang theo 22 quả tên lửa không đối không hoặc các tên lửa siêu thanh không đối đất trọng lượng 3 tấn.
Dễ hiểu tại sao Hoa Kỳ rất quan tâm đến vấn đề này. Không quân và Vệ binh Quốc gia Mỹ hiện có khoảng 230 máy bay chiến đấu F-15C và F-15D từ thời Chiến tranh Lạnh với niên hạn sử dụng đến năm 2030. Bộ Quốc phòng Mỹ còn có thêm 219 chiếc F-15E "mới" hơn, nhưng cũng thua kém về tính năng các phương tiện thế hệ 4++ của Nga: máy bay cường kích Su-34 và tiêm kích Su-35 đa dụng cơ động cao.
Nhân tiện, các phi công của Lực lượng Vệ binh Quốc gia Không quân Hoa Kỳ sẽ là những người đầu tiên nhận được những chiếc F-15EX.
