HĐXX nhấn mạnh, cần phải áp dụng hình phạt tù nghiêm khắc đối với bị cáo Vũ Huy Hoàng mới có tác dụng cải tạo giáo dục bị cáo và răn đe, phòng ngừa tội phạm. Tòa cũng kiến nghị điều tra sai phạm của nguyên Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Nam Hải.
Ông Vũ Huy Hoàng lĩnh 11 năm tù
Chiều nay 29/4, sau hơn một tuần xét xử và nghị án, TAND TP. Hà Nội đã tiến hành tuyên án đối với cựu Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng và 9 bị cáo khác trong vụ án liên quan đến sai phạm tại khu “đất vàng” 2-4-6 Hai Bà Trưng, Quận 1, TP.HCM.
Trước khi bắt đầu tuyên án, Hội đồng xét xử (HĐXX) cho biết, ông Vũ Huy Hoàng có đơn xin xét xử vắng mặt vì lý do “sức khỏe không tốt”, không đảm bảo có mặt tại tòa.
Về mức án, sau thời gian xét xử và nghị án, TAND Hà Nội tuyên bị cáo Vũ Huy Hoàng 11 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.
Cùng tội danh với ông Hoàng, bị cáo Phan Chí Dũng, cựu Vụ trưởng thuộc Bộ Công Thương, lĩnh 9 năm tù. Tám bị cáo còn lại lần lượt bị tuyên các mức án liên quan đến tội “Vi phạm quy định về quản lý đất đai”. Theo đó, ông Nguyễn Hữu Tín, cựu Phó chủ tịch UBND TP.HCM, bị tuyên phạt 6 năm 6 tháng tù. Tổng hợp với bản án trước, ông Tín phải chấp hành 13 năm 6 tháng tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý đất đai”.
Bị cáo Đào Anh Kiệt, cựu Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trưởng TP.HCM lĩnh 5 năm tù. Ông Lâm Nguyên Khôi, cựu Phó giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư TP.HCM, bị phạt 4 năm 6 tháng tù.
Các cựu lãnh đạo thuộc UBND TP.HCM gồm các ông Lê Văn Thanh (cựu Phó Chánh Văn phòng UBND TP.HCM) lĩnh 4 năm tù, Lê Quang Minh (cựu trưởng phòng Phát triển hạ tầng, Sở Xây dựng TP.HCM) bị phạt 3 năm 6 tháng tù, Nguyễn Thanh Chương (cựu trưởng phòng Đô thị, Văn phòng UBND TP.HCM) và Trương Văn Út (cựu phó trưởng phòng quản lý đất, Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM) cùng 3 năm tù. Bị cáo Nguyễn Lan Châu lĩnh 30 tháng tù treo.
Bản án sơ thẩm nêu rõ, Tổng Công ty cổ phần Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco, thuộc Bộ Công Thương quản lý) được giao cho khu đất tại số 2-4-6 Hai Bà Trưng (phường Bến Nghé, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh) có tổng diện tích 6.080 m2 dùng để sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp và nộp tiền thuê đất hàng năm.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện quyền, trách nhiệm của cơ quan đại diện chủ sở hữu đối với Sabeco, ông Vũ Huy Hoàng (với vai trò là cựu Bộ trưởng Bộ Công Thương), bà Hồ Thị Kim Thoa (cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương) và Phan Chí Dũng (nguyên Vụ trưởng Vụ Công nghiệp nhẹ, Bộ Công Thương) đã chỉ đạo các cán bộ cấp dưới thuộc Bộ Công Thương và Sabeco thực hiện các thủ tục góp vốn bằng quyền sử dụng khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng và tiền của Sabeco để thành lập Công ty liên doanh Sabeco Pearl cùng với các doanh nghiệp tư nhân đầu tư thực hiện Dự án “Xây dựng khách sạn 6 sao, trung tâm thương mại, trung tâm hội nghị, hội thảo và văn phòng cho thuê”ở khu đất tại địa chỉ trên.
Đồng thời, sau khi Sabeco thực hiện xong các thủ tục pháp lý đầu tư dự án cho liên doanh Sabeco Pearl và đề nghị được UBND TP.HCM chấp thuận bổ sung chức năng officetel (kết hợp văn phòng cho thuê với khách sạn) và căn hộ ở cho dự án, Bộ Công Thương đã chỉ đạo Sabeco thoái toàn bộ vốn góp (chuyển nhượng vốn) của Sabeco trong dự án này cho doanh nghiệp tư nhân tham gia liên doanh.
Từ đó, hoàn tất việc chuyển quyền quản lý, sử dụng khu đất 6.080 m2 tại số 2-4-6 Hai Bà Trưng có giá trị hơn 3.816 tỷ đồng là tài sản của Nhà nước sang tư nhân trái pháp luật, gây thất thoát, thiệt hại đặc biệt lớn cho Nhà nước với số tiền hơn 2.713 tỷ đồng.
Tòa xác định, trong vụ án này, mặc không đúng đối tượng cho thuê đất chỉ định, nhưng bị cáo Nguyễn Hữu Tín, cựu Phó Chủ tịch UBND TP.HCM cùng với các bị cáo khác là cán bộ, lãnh đạo tại Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Văn phòng UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã vi phạm các quy định về quản lý đất đai, giao cho Sabeco Pearl được làm chủ đầu tư dự án, được nộp tiền thực hiện nghĩa vụ tài chính và thuê đất không đúng đối tượng, không thông qua đấu giá, trái quy định của pháp luật đối với khu đất 6.080 m2 tại số 2-4-6 Hai Bà Trưng.
“Hành vi của các bị cáo là đặc biệt nghiêm trọng. Đa số các bị cáo trong vụ án là những người giữ vị trí lãnh đạo đầu ngành, cán bộ chủ chốt của Bộ Công Thương và UBND Thành phố Hồ Chí Minh, có trình độ chuyên môn và hiểu biết trong lĩnh vực công tác”, bản án sơ thẩm xác định.
HĐXX cũng nêu rõ, các bị cáo đã thực hiện hành vi vi phạm pháp luật rất nghiêm trọng, diễn ra trong thời gian dài, với thủ đoạn dùng quyền sử dụng đất hoặc các quyền về tài sản khác của Nhà nước để góp vốn, liên doanh sau đó thoái vốn (chuyển nhượng vốn) không minh bạch, cố ý vi phạm các quy định về quản lý tài sản nhà nước, vi phạm các quy định về quản lý đất đai.
Từ đó, chuyển dịch quyền quản lý, sử dụng khu đất trên là tài sản của Nhà nước sang tài sản tư nhân gây thiệt hại, thất thoát đặc biệt lớn cho nhà nước với số tiền hơn 2.713 tỷ đồng.
Án tù nghiêm khắc mới có thể cải tạo, giáo dục được bị cáo Vũ Huy Hoàng
Theo HĐXX, trong số các bị cáo, ông Vũ Huy Hoàng được đánh giá là người đã trải qua các cương vị công tác, có trình độ, kinh nghiệm, kiến thức trong công tác quản lý kinh tế, công nghiệp và thương mại.
Bị cáo được bổ nhiệm Bộ trưởng Bộ Công Thương từ ngày 2/8/2007 đến ngày 8/4/2016, có nhiệm vụ lãnh đạo và quản lý toàn diện các mặt công tác của Bộ Công Thương, thường xuyên tham dự các cuộc họp của Chính phủ, chịu trách nhiệm trước Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ và Quốc hội về quản lý ngành Công Thương, thực hiện quyền, trách nhiệm, nghĩa vụ của chủ sở hữu Nhà nước đối với doanh nghiệp Nhà nước và doanh nghiệp có vốn Nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp khác thuộc Bộ Công thương quản lý, trong đó có Sabeco là doanh nghiệp có ngành nghề kinh doanh chính là sản xuất rượu, bia và nước giải khát.
Mặc dù, bị cáo Vũ Huy Hoàng biết khi Sabeco liên doanh thành lập Công ty cổ phần bất động sản Sabeco Land để triển khai thực hiện dự án tại khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng, Sabeco không bố trí được số tiền phải nộp để chuyển mục đích sử dụng là hơn 1.236 tỷ đồng.
Mặt khác, Chính phủ đã có Quyết định số 94 ngày 27/9/2011 yêu cầu các Tập đoàn kinh tế, Tổng Công ty Nhà nước tập trung đầu tư vào các ngành kinh doanh chính, không đầu tư vào ngành ngoài, nhất là lĩnh vực bất động sản…
Đối với các Tập đoàn, Tổng Công ty trước đây đã đầu tư vào các lĩnh vực này phải sớm có kế hoạch thoái vốn, tiến tới chấm dứt khi kinh doanh. Năm 2012, Chính phủ tiếp tục ban hành Quyết định số 26 ngày 9/7/2012 tiếp tục chỉ đạo việc thoái vốn đầu tư ra ngoài lĩnh vực kinh doanh chính của các Tập đoàn, Tổng Công ty Nhà nước.
“Nhưng khi Bộ phận quản lý vốn Nhà nước của Sabeco đề xuất tiếp tục được hợp tác với các nhà đầu tư thành lập Công ty liên doanh mới để đầu tư dự án thì bị cáo Vũ Huy Hoàng vẫn quyết định cho đầu tư dự án, không chấp hành các Nghị quyết của Chính phủ”, bản án kết luận.
Đồng thời, từ năm 2012 đến năm 2016, bị cáo Vũ Huy Hoàng thực hiện các hành vi chỉ đạo cấp dưới, cụ thể là Hồ Thị Kim Thoa, Phan Chí Dũng có các văn bản chỉ đạo các cán bộ tại Bộ phận quản lý vốn Nhà nước tại Sabeco dùng quyền sử dụng khu đất tại số 2-4-6 Hai Bà Trưng và tiền của Sabeco góp vốn với các doanh nghiệp tư nhân thành lập Sabeco Pearl để thực hiện dự án kinh doanh bất động sản sau khi góp vốn và Sabeco đứng ra thực hiện xong các thủ tục pháp lý cho dự án.
Cơ quan chức năng xác định, bị cáo Vũ Huy Hoàng không chỉ đạo Sabeco thực hiện dự án đã được phê duyệt, mà chỉ đạo Sabeco thoái toàn bộ vốn góp (chuyển nhượng vốn) của Sabeco tại Sabeco Pearl cho doanh nghiệp tư nhân tham gia liên doanh với giá cổ phần thấp chưa tính đến giá trị khu đất khi đã được Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh bổ sung thêm chức năng officetel và căn hộ ở, để hoàn tất việc chuyển quyền quản lý, sử dụng khu đất 6.080m2 tại số 2-4-6 Hai Bà Trưng là tài sản Nhà nước sang tài sản tư nhân trái pháp luật, gây thiệt hại, thất thoát hơn 2.713 tỷ đồng.
Đặc biệt, trước những hành vi phạm tội nghiêm trọng này, HĐXX xác định, cần áp dụng hình phạt tù nghiêm khắc đối với bị cáo Vũ Huy Hoàng mới có tác dụng cải tạo giáo dục bị cáo và phòng ngừa tội phạm.
Tuy nhiên, khi lượng hình, Tòa đã xem xét đến các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự như bị cáo khai nhận hành vi phạm tội, nhân thân chưa có tiền án tiền sự, quá trình công tác bị cáo Vũ Huy Hoàng được tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Nhì, nhiều Huân, Huy chương, các Bằng khen khác và hiện đang bị bệnh… để giảm nhẹ một phần hình phạt đối với bị cáo Vũ Huy Hoàng.
HĐXX cũng quyết định giao khu đất vàng 2-4-6 Hai Bà Trưng cho UBND TP.HCM xem xét xử lý theo quy định của pháp luật trên cơ sở không gây ảnh hưởng đến tài sản của nhà nước cũng như bên thứ ba.
Kiến nghị điều tra nguyên Thứ trưởng Công Thương Nguyễn Nam Hải
Đáng chú ý, tại phần tuyên án, HĐXX nhận thấy, ông Nguyễn Nam Hải, nguyên Thứ trưởng Bộ Công Thương cũng là người từng ký văn bản đề nghị UBND TP.HCM gia hạn thời gian nộp tiền sử dụng đất cho Sabeco để doanh nghiệp này tìm nhà đầu tư mới.
Tòa cho rằng hành vi của ông Hải có dấu hiệu vi phạm pháp luật nên kiến nghị cơ quan điều tra làm rõ, xử lý nếu có căn cứ của pháp luật. Trước đó, cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao cũng xác định, để thực hiện dự án tại khu đất số 2-4-6, tháng 4/2007, Sabeco liên doanh thành lập Công ty cổ phần Bất động sản Sabeco Land. Sau đó, dựa vào pháp nhân mới này thuê tư vấn, thiết kế công trình Tòa nhà Sabeco Tower để thực hiện dự án tổ hợp trên.
Trên cơ sở công văn đề nghị của Sabeco về việc xin chuyển mục đích sử dụng đất xây khách sạn và trung tâm thương mại, Phó chủ tịch UBND TP.HCM thời điểm đó là Nguyễn Hữu Tín đã đồng ý với đề xuất của Sabeco.
Đến tháng 7/2011, UBND TP.HCM phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất 2-4-6 Hai Bà Trưng để Sabeco thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với tài sản này là hơn 1.236 tỷ đồng. Do số tiền phải nộp quá lớn, Sabeco không thể nộp đúng hạn nên đơn vị này báo cáo lại cho Bộ Công thương.
VKSND Tối cao xác định, ngày 24/10/2012, cựu Thứ trưởng Nguyễn Nam Hải đã ký công văn số 10194 gửi UBND TP.HCM để đề nghị cho Sabeco được gia hạn thời hạn nộp tiền sử dụng đất. Theo đó, công văn do ông Nguyễn Nam Hải ký còn đề cập nội dung sau khi thành phố gia hạn nộp tiền, Bộ Công Thương sẽ chỉ đạo Sabeco khẩn trương tìm kiếm nhà đầu tư mới có năng lực về tài chính, có kinh nghiệm để triển khai dự án hiệu quả.
Với “bút phê” này của ông Hải, HĐXX kiến nghị cơ quan chức năng vào cuộc điều tra làm rõ sai phạm (nếu có) và xử lý theo pháp luật.
