Ứng xử khôn khéo của lãnh đạo Việt Nam khi Mỹ muốn nâng tầm quan hệ lên chiến lược

Nhà Trắng muốn nâng tầm quan hệ với Việt Nam từ Đối tác toàn diện lên thành Đối tác chiến lược, xuyên suốt trong chuyến thăm Hà Nội của bà Kamala Harris. Giới lãnh đạo Việt Nam đã ứng xử hết sức khôn khéo, tế nhị trước đề xuất này của Washington.

Gặp Phó Tổng thống Hoa Kỳ Kamala Harris, nhấn mạnh coi Mỹ là đối tác quan trọng hàng đầu, nhưng Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cũng nhắc lại, Việt Nam cũng kiên trì đường lối đối ngoại độc lập tự chủ, là bạn bè tốt, đối tác tin cậy của các nước trên thế giới.

Việt – Mỹ cam kết không can thiệp công việc nội bộ của nhau, nhất trí hợp tác kinh tế - thương mại tiếp tục là trụ cột quan hệ. Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng hoan nghênh Mỹ không áp dụng biện pháp thương mại (không trừng phạt) Việt Nam về vấn đề tiền tệ theo Điều khoản 301.

Việt Nam sẽ khó “ngả” về phía Mỹ

Ngày 25/8, như Sputnik Việt Nam đã thông tin, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã tiếp Phó Tổng thống Hoa Kỳ Kamala Harris đang ở thăm Việt Nam, trao đổi nhiều vấn đề quan trọng.

Điểm nhấn đáng chú ý trong chuyến thăm Hà Nội lần này của người phụ nữ quyền lực nhất Nhà Trắng, một trong hai lãnh đạo quan trọng nhất trong nội các của Tổng thống Joe Biden, chính là thuyết phục Việt Nam tin tưởng vào các cam kết trong khu vực của Hoa Kỳ, trong đó hướng đến việc nâng tầm quan hệ Hà Nội – Washington từ “Đối tác toàn diện” lên thành “Đối tác chiến lược”.

Gặp gỡ Phó Tổng thống Kamala Harris, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao những thành tựu trong quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam-Hoa Kỳ trong hơn 25 năm qua.

Theo đó, quan hệ Việt – Mỹ được phát triển tích cực, thực chất, hiệu quả trên các lĩnh vực hợp tác song phương, khu vực và toàn cầu, phù hợp với mong muốn của nhân dân hai nước, với tâm nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh như trong thư gửi Tổng thống Truman cách đây 75 năm.

Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris.

© AFP 2023 / Pool / Evelyn Hockstein

“Việt Nam kiên trì thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, chủ động, tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, có hiệu quả”, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nói, đồng thời khẳng định, Hà Nội luôn là bạn bè tốt, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.

Với tuyên bố khéo léo của người đứng đầu Nhà nước Việt Nam có thể thấy, Hà Nội rất rõ ràng trong đường lối ngoại giao – vẫn tôn trọng và coi trọng đối tác trên tất cả các phương diện, nhưng kiên trì chính sách độc lập, tự chủ, đa phương hóa của mình.

Bàn cờ vẫn chưa ngã ngũ, chưa thể chắc chắn khẳng định liệu Việt Nam và Hoa Kỳ có nâng tầm quan hệ lên đối tác chiến lược hay không, tuy nhiên, có thể khẳng định, quan hệ Hà Nội – Washington vốn rất đặc biệt – từ cựu thù, thành đối tác, thành bạn, chú trọng vào những phương diện tích cực trong quan hệ song phương, sớm đã trở thành “hình mẫu” trong quan hệ ngoại giao quốc tế.

Phát biểu với bà Kamala Harris, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, Việt Nam luôn coi Hoa Kỳ là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu và mong muốn cùng Hoa Kỳ tiếp tục thúc đẩy quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ phát triển thực chất, hiệu quả, đi vào chiều sâu, ổn định lâu dài.

Việt Nam cũng mong muốn quan hệ Việt-Mỹ sẽ góp phần xây dựng và củng cố lòng tin, tạo cơ sở để hai bên tích cực trao đổi, tăng cường và nâng cao hiệu quả hợp tác trong thời gian tới.

Tuy nhiên, tất cả đều phải trên nguyên tắc “tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, thể chế chính trị của nhau”, vì hòa bình, ổn định, hợp tác phát triển tại khu vực và trên thế giới.

Mỹ coi trọng Việt Nam, ủng hộ một đất nước mạnh mẽ, độc lập

Là chính khách kỳ cựu, người phụ nữ quyền lực của Nhà Trắng, bà Kamala Harris nắm rất tốt nhịp điệu cuộc hội kiến với các lãnh đạo Việt Nam.

Phó Tổng thống Kamala Harris – vừa cố gắng truyền tải thông điệp của chính quyền Joe Biden đến Hà Nội, khu vực ASEAN – vừa cam kết để đối tác thấy được, Hoa Kỳ muốn “ở lại”, hướng đến sự bền vững lâu dài và lợi ích chung trong quan hệ song phương, đa phương.

Phát biểu với Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, bà Kamala Harris khẳng định Hoa Kỳ ủng hộ một Việt Nam mạnh, độc lập và thịnh vượng, tiếp tục đổi mới, mở rộng hội nhập quốc tế, đảm nhận vai trò ngày càng quan trọng trong ASEAN và khu vực.

“Mỹ coi trọng quan hệ với Việt Nam và mong muốn chuyến thăm sẽ góp phần thúc đẩy hơn nữa quan hệ Đối tác toàn diện giữa Việt Nam-Hoa Kỳ”, đại diện cấp cao Nhà Trắng tuyên bố.

Tại cuộc hội kiến, cả bà Kamala Harris và Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đều nhất trí Việt Nam – Mỹ có nhiều điểm tương đồng, dư địa hợp tác giữa hai nước trong các lĩnh vực như kinh tế-thương mại-đầu tư, an ninh-quốc phòng, khắc phục hậu quả chiến tranh, y tế, giáo dục, khoa học công nghệ hiện tại còn rất lớn.

Lãnh đạo Hà Nội và Washington nhất trí, Việt Nam và Hoa Kỳ chia sẻ các quan tâm chung về ứng phó với biến đổi khí hậu với việc nỗ lực thực hiện những cam kết quốc gia, triển khai các biện pháp mạnh mẽ về năng lượng sạch, tái tạo.

Tất nhiên, trong các vấn đề thảo luận, không thể thiếu hợp tác trong ứng phó với đại dịch Covid-19 cũng như quá trình phục hồi sau đại dịch.

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã cảm ơn Chính phủ và nhân dân Hoa Kỳ đã có những hỗ trợ ý nghĩa, kịp thời, đặc biệt là 5 triệu liều vaccine Covid-19 và nhiều thiết bị vật tư y tế khác.

Như Sputnik đã thông tin, Phó Tổng thống Kamala Harris tuyên bố ngay trong cuộc gặp với Chủ tịch Phúc rằng, Hoa Kỳ sẽ tiếp tục viện trợ thêm 1 triệu liều vaccine Pfizer trong bối cảnh Việt Nam đang rất cần có thêm các nguồn cung vaccine.

Cùng với đó, bà Kamala Harris cũng cảm ơn việc Việt Nam giúp Hoa Kỳ tìm kiếm quân nhân Hoa Kỳ mất tích trong chiến tranh.

Chủ tịch Nguyễn Xuân Phúc hoan nghênh Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ công bố thành lập Văn phòng CDC khu vực Đông Nam Á đặt tại Hà Nội, góp phần hỗ trợ Việt Nam và các nước khu vực phòng ngừa dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe của người dân.

Cùng với đó, hai nhà lãnh đạo cũng hoan nghênh việc hai bên chính thức ký hợp đồng thuê đất để xây dựng trụ sở mới của Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Hà Nội.

Đặc biệt, cũng nhân dịp này, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc chuyển lời hỏi thăm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đến Tổng thống Joe Biden.

Đáng chú ý, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc mời Tổng thống Joe Biden thăm Việt Nam vào thời gian thích hợp nhằm củng cố hơn nữa quan hệ giữa Hà Nội và Washington.

Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp bà Harris: Không can thiệp công việc nội bộ của nhau

Trong thông báo phát đi về cuộc gặp với Phó Tổng thống Hoa Kỳ Kamala Harris mang nội dung “Phát triển quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam – Hoa Kỳ ngày càng thực chất, hiệu quả, ổn định lâu dài”, cổng thông tin Chính phủ Việt Nam nêu nhiều nội dung đáng chú ý trong cuộc gặp lãnh đạo cấp cao giữa Thủ tướng Phạm Minh Chính và đại diện Nhà Trắng.

Đáng chú ý, tuyên bố với Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris, lãnh đạo Chính phủ Việt Nam tiếp tục khẳng định, Việt Nam kiên trì thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, chủ động, tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, có hiệu quả.

“Việt Nam là bạn bè tốt, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, trong đó, coi trọng quan hệ với Hoa Kỳ và mong muốn tiếp tục phát triển quan hệ Đối tác toàn diện ngày càng thực chất, hiệu quả, ổn định lâu dài, vì hòa bình, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên thế giới”, Thủ tướng Phạm Minh Chính tái khẳng định.

Với hai tuyên bố do hai nhà lãnh đạo của Việt Nam là Chủ tịch Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Phạm Minh Chính đưa ra, có thể thấy, Hà Nội đang nêu rõ lập trường của mình trước Washington. Việc Mỹ đề xuất nâng tầm quan hệ lên cấp “Đối tác chiến lược với Việt Nam” dường như vẫn còn để ngỏ.

Đáp lại, Phó Tổng thống Kamala Harris cũng nhấn mạnh Hoa Kỳ ủng hộ một Việt Nam mạnh, độc lập, thịnh vượng và cam kết tiếp tục thúc đẩy quan hệ ngày càng sâu rộng, ổn định, vững chắc thời gian tới.

“Hoa Kỳ coi trọng quan hệ Đối tác toàn diện với Việt Nam trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, thể chế chính trị và không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau”, bà Kamala Harris nêu rõ.

Hoan nghênh Hoa Kỳ không áp dụng biện pháp thương mại đối với Việt Nam

Nhấn mạnh những bước phát triển tích cực của quan hệ song phương Việt Nam-Hoa Kỳ, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng gửi lời cảm ơn chân thành tới Chính phủ và nhân dân Hoa Kỳ đã hỗ trợ vaccine và trang thiết bị y tế cho Việt Nam để ứng phó với đại dịch Covid-19.

Thủ tướng Phạm Minh Chính giới thiệu với Phó Tổng thống Hoa Kỳ Kamala Harris những hình ảnh về đất nước và con người Việt Nam.

© Ảnh : Dương Giang-TTXVN

Cùng với đó, trong bối cảnh tình hình dịch bệnh tiếp tục diễn biến phức tạp, Thủ tướng hoan nghênh việc doanh nghiệp hai bên chủ động hợp tác sản xuất vaccine cũng như việc Hoa Kỳ thành lập Văn phòng khu vực của Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh tại Hà Nội.

Người đứng đầu Chính phủ Việt Nam cũng bày tỏ mong muốn phía Hoa Kỳ tiếp tục hỗ trợ trong công tác phòng chống dịch bệnh, nhất là vaccine bằng nhiều hình thức linh hoạt, chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine cho Hà Nội.

Đặc biệt, ông Phạm Minh Chính cũng đề cập cuộc điện đàm gần đây với Chủ tịch, Giám đốc Điều hành của Pfizer và cho biết đã ký hợp đồng mua khoảng 50 triệu liều vaccine của Pfizer nhưng cho rằng, tới nay số lượng nhận được vẫn còn khiêm tốn. Do đó, Thủ tướng Việt Nam đề nghị Hoa Kỳ hỗ trợ, tạo điều kiện để Pfizer đẩy nhanh tiến độ giao vaccine cho Hà Nội nhanh hơn, nhiều hơn trong năm nay, nhất là sớm bàn giao vaccine cho trẻ em và người dưới 18 tuổi khi năm học mới sắp bắt đầu trong nước.

Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris.

© AFP 2023 / Pool / Evelyn Hockstein

Về hợp tác kinh tế thương mại, đầu tư, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, đây vẫn là trụ cột và động lực của quan hệ Việt – Mỹ.

Đáng chú ý, lãnh đạo Chính phủ Việt Nam hoan nghênh việc USTR công bố kết luận điều tra theo Điều khoản 301 về vấn đề tiền tệ và không áp dụng biện pháp thương mại nào đối với Việt Nam.

Ngoài ra, đồng chí Phạm Minh Chính đề nghị hai bên tiếp tục tăng cường hợp tác trong khuôn khổ Hiệp định khung về Thương mại và đầu tư (TIFA), đồng thời xem xét khả năng thiết lập khuôn khổ hợp tác kinh tế - thương mại mới để thúc đẩy hơn nữa hợp tác thương mại song phương hài hòa, bền vững, cùng có lợi.

Như Sputnik đã thông tin trước đó, kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam-Hoa Kỳ trong 7 tháng đầu năm 2021 đạt 62,5 tỷ USD (tăng 32,8% so với cùng kỳ năm 2020).

“Chính phủ Việt Nam luôn sẵn sàng tạo điều kiện để các doanh nghiệp Hoa Kỳ kinh doanh thuận lợi tại Việt Nam”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.

Theo ông Chính, Việt Nam luôn khuyến khích, thúc đẩy và mong muốn Hoa Kỳ hỗ trợ, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp có tiềm lực, thế mạnh của Việt Nam đầu tư vào những lĩnh vực Hoa Kỳ có nhu cầu (như Tập đoàn Vingroup dự định đầu tư lĩnh vực xe điện và pin xe điện, với số vốn đầu tư hơn 1 tỷ USD) để góp phần tạo cân bằng trong đầu tư, thương mại song phương Việt – Mỹ.

Nhà lãnh đạo Việt Nam cũng đánh giá cao những hỗ trợ, cam kết lâu dài của Hoa Kỳ trong việc khắc phục hậu quả chiến tranh tại Việt Nam, điển hình là các dự án tẩy độc da cam/dioxin, đồng thời, đề nghị phía Hoa Kỳ đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án tẩy độc sân bay Biên Hòa cũng như tiếp tục tăng ngân sách hỗ trợ phát triển cho Việt Nam.

Phát biểu với bà Harris, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, Việt Nam có nhu cầu rất lớn về hợp tác trong lĩnh vực giáo dục-đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, đồng thời, đề nghị phía Hoa Kỳ tăng cung cấp học bổng cho sinh viên Việt Nam.

Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng đề nghị Hoa Kỳ quan tâm hơn nữa đến cộng đồng người Việt Nam đang học tập, sinh sống, làm việc tại Hoa Kỳ.

“Đây là cộng đồng lớn và nhân tố quan trọng góp phần thúc đẩy quan hệ giữa 2 nước”, Thủ tướng lưu ý.

Về lĩnh vực khoa học-công nghệ cao, Thủ tướng đề nghị hai bên tập trung vào các ngành khoa học y tế và sức khỏe, đặc biệt là công nghiệp dược, công nghệ sinh học trong nông nghiệp, công nghệ sau thu hoạch, đổi mới sáng tạo và hợp tác không gian vì mục đích dân sự.

Ngoài ra, người đứng đầu Chính phủ cũng nói về hợp tác phát triển kinh tế không gian, phù hợp với điều kiện của Việt Nam, phục vụ cho hòa bình, hợp tác và phát triển.

Đáp lại những phát biểu, đề nghị của phía Việt Nam, bà Kamala Harris khẳng định, Mỹ sẽ iếp tục “hỗ trợ thực chất” để Việt Nam ứng phó hiệu quả với đại dịch Covid-19 và các nguy cơ dịch bệnh trong tương lai, duy trì không để đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu.

Ngoài việc thông báo 1 triệu liều vaccine Pfizer và sẽ chuyển đếnViệt Nam trong vòng 24 giờ tới, Phó Tổng thống Hoa Kỳ còn cho biết sẽ tiếp tục ủng hộ Việt Nam tiếp cận vaccine nhanh hơn, trong đó có vaccine cho trẻ em.

Washington cũng sẽ tiếp tục hỗ trợ về trang thiết bị y tế, nâng cao năng lực y tế để ứng phó với những nguy cơ dịch bệnh khác về lâu dài cho Việt Nam.

“Quan hệ hợp tác Việt Nam - Hoa Kỳ trên các lĩnh vực kinh tế, an ninh đang được tăng cường. Chính phủ Hoa Kỳ sẽ tiếp tục ưu tiên thúc đẩy hợp tác với Việt Nam về kinh tế - thương mại, biến đổi khí hậu, khoa học - công nghệ, hợp tác không gian dân sự, y tế, công nghiệp dược”, bà Kamala Harris cho biết.

Cùng với đó, Hoa Kỳ sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong các lĩnh vực khắc phục hậu quả chiến tranh, hợp tác trong các hoạt động gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc, nâng cao năng lực an ninh hàng hải và hỗ trợ hợp tác phát triển với Việt Nam.

Liên quan đến tình hình Biển Đông, vai trò của ASEAN trong giải quyết các bất đồng về tranh chấp biển đảo, bất ổn chính trị ở Myanmar, hợp tác sông Mekong, bà Kamala Harris một lần nữa nhấn mạnh đến nguyên tắc “tôn trọng luật pháp quốc tế trong hợp tác và xử lý các vấn đề khu vực, trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982, bảo đảm an ninh, an toàn, tự do hàng hải, hàng không”.

Về biến đổi khí hậu, Thủ tướng Chính cho rằng vấn đề này mang tính toàn cầu nên các quốc gia cần chung tay hợp tác hỗ trợ lẫn nhau.

“Việt Nam quyết tâm và cam kết ứng phó với biến đổi khí hậu, phát triển nền kinh tế xanh, bền vững, từng bước giảm phát thải carbon phù hợp với điều kiện phát triển của Việt Nam và sẽ tham gia đóng góp tích cực tại Hội nghị COP26 tại Anh cuối năm nay”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nói.

Người đứng đầu Chính phủ cũng đề cập đến một số khó khăn, nhất là sau nhiều năm trải qua chiến tranh, Việt Nam đang nghiên cứu chuyển đổi cơ chế, trọng tâm đầu tư vào lĩnh vực này, nhưng phải có lộ trình phù hợp vì còn liên quan đến số lao động đang làm việc, các nhà đầu tư trong lĩnh vực nhiệt điện, trong đó có cả nhà đầu tư Hoa Kỳ đang làm ăn phát triển tại Việt Nam.

Cũng nhân dịp này, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, Việt Nam mong muốn được đón Phó Tổng thống Hoa Kỳ thăm lại Việt Nam khi dich bệnh được kiểm soát.

Đáp lại, bà Kamala Harris rất vui mừng nhận lời và khẳng định bản thân bà cũng mong muốn được thăm lại Việt Nam khi điều kiện cho phép.

Trong chuyến thăm Hà Nội lần này, bà Kamala Harris liên tục cập nhật và chia sẻ thông tin hoạt động công du của mình trên Twitter cá nhân, cho thấy sự phấn khích, tính hiệu quả, những thành công nhất định đã đạt được trong chuyến đi của mình cũng như tình cảm tốt đẹp đối với đất nước, con người Việt Nam.