80 năm trước, có những người Việt Nam đã tham gia chiến đấu chống phát xít Đức bảo vệ Moskva

Chủ nhật vừa qua, nước Nga long trọng tổ chức lễ kỷ niệm 80 năm ngày Quân đội Liên Xô bắt đầu chiến dịch tấn công phát xít Đức ở ngoại ô Moskva. Theo nhà báo Piotr Tsvetov của Sputnik, trong trận chiến hào hùng này, có những người Việt Nam đã tham gia đánh Đức cùng với Hồng quân Liên Xô.

Chiến thắng đầu tiên trong cuộc chiến chống quân xâm lược phát xít Đức

Ngày 5 tháng 12 năm 1941, các đơn vị Quân đội Liên Xô đã mở cuộc tấn công ở ngoại ô Moskva. Trong vài ngày giao tranh ác liệt, họ đã đẩy quân đội Đức Quốc xã lùi xa thủ đô của Liên Xô 100-250 km. 38 sư đoàn phát xít bị tiêu diệt. Điều này được thực hiện không hề dễ dàng. Trước đó, quân đội Liên Xô đã phải rút lui dưới đòn tấn công của Đức Quốc xã và tổ chức các tuyến phòng thủ ở ngoại ô Moskva trong vài tuần. Trong trận đánh bảo vệ Moskva có khoảng 1,1 triệu Hồng quân Liên Xô tham gia, đội ngũ phía Đức Quốc xã ở khu vực này lên tới 1,7 triệu người. Phía Đức cũng chiếm ưu thế so với Hồng quân Liên Xô về số lượng pháo và xe tăng.

Nhưng nhờ vào tài năng lãnh đạo quân sự của những vị chỉ huy như Georgy Zhukov và nhờ tinh thần anh dũng của những người lính Liên Xô, quân đội Đức Quốc xã đã bị đuổi khỏi Moskva. Chiến thắng tại Moskva là chiến thắng đầu tiên trước phát xít Đức. Trận thắng này đã ngăn cản kế hoạch của Hitler về việc chiếm đóng Liên Xô nhanh như chớp, đồng thời chấm dứt huyền thoại về sự bất khả chiến bại của quân đội Đức, đã xuất hiện và lan truyền sau khi Đức Quốc xã nhanh chóng chiếm đóng Bỉ, Pháp và các nước châu Âu khác.

Tên tuổi của họ không bị lãng quên

Nhà nước công nông đầu tiên trên thế giới không chỉ được bảo vệ bởi các công dân Liên Xô. Trong hàng ngũ tham gia trận đánh Moskva cũng có những người Việt Nam. Vào những năm 1980, nhờ sự tìm kiếm của các nhà hoạt động Hội Hữu nghị Xô-Việt, đã xác định được 5 chiến sĩ tình nguyện Việt Nam. Tên tuổi năm người đó là: Vương Thúc Tinh, Lý Thúc Chát, Lý Nam Thanh, Lý Anh Tao, Lý Phú San Tất cả những người này đều được Liên Xô trao tặng Huân chương Chiến tranh Vệ quốc hạng nhất năm 1986.

Vì sao người Việt Nam này khi đó lại ở Liên Xô cách xa làng quê của họ hàng nghìn km và tại sao họ lại tham gia trận chiến đánh phát xít Đức ở ngoại ô Moskva? Đã xác định được rằng năm đồng chí nêu trên là học sinh trường Quốc tế Cộng sản do Hồ Chí Minh đích thân cử đi học. Khi cuộc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại nổ ra, cũng như những người đồng chí của họ đến từ nhiều quốc gia khác, những người cộng sản Việt Nam không thể không đứng lên bảo vệ quê hương Cách mạng Tháng Mười vĩ đại. Nhiều nhân viên Quốc tế Cộng sản khi đó đã tự nguyện gia nhập Tiểu đoàn súng trường cơ giới đặc biệt, tham gia chiến đấu bảo vệ Moskva. Số lượng chiến sĩ tình nguyện Việt Nam có thể nhiều hơn, chứ không phải là năm người (một số tác giả viết là sáu - bảy người), vì khi đó có vài chục người Việt Nam ở Matxcova, nhưng người ta biết chính xác là có đúng năm người tham gia. Số phận của họ sau trận Moskva đã khác nhau. Lý Thúc Chát, Lý Nam Thành, Lý Anh Tạo tiếp tục chiến đấu và anh dũng hy sinh trong cuộc chiến đấu chống phát xít Đức. Tháng 1 năm 1942, Vương Thúc Tịnh sang Trung Quốc chống phát xít Nhật, bị bắt và bị xử bắn tại đó. Sau chiến tranh, chỉ có Lý Phú San còn sống, trở về Việt Nam. Ông mất tại Hà Nội năm 1980. Hiện nay con gái ông đang sống tại Moskva.

Tên tuổi những chiến sĩ quốc tế Việt Nam không bị lãng quên trên đất nước Nga, mà được vinh danh trong Bảo tàng Trung tâm các Lực lượng Vũ trang của Liên bang Nga ở Moskva. Ở đó, thông tin về những người Việt Nam tham gia trận chiến đấu bảo vệ Moskva được giới thiệu tại khu vực riêng nói về sự hợp tác quân sự của nhân dân Liên Xô và Việt Nam.