Khẩu trang nào tốt nhất trong phòng chống lây nhiễm biến thể Omicron?

Sau khi xuất hiện biến thể Omicron dễ lây lan hơn, người ta đặt ra câu hỏi: loại khẩu trang nào là tốt nhất để bảo vệ bản thân và những người khác chống lại biến thể này.

Trong khi tiêm chủng vẫn là phương pháp phòng ngừa chính, các chuyên gia ngày càng thường xuyên nói sự cần thiết phải đeo mặt nạ phòng độc thay vì khẩu trang. Ví dụ, ở Úc, tại các nơi công cộng bắt buộc phải đeo mặt nạ phòng độc. Ưu điểm của những sản phẩm này là gì và làm thế nào để sử dụng chúng đúng cách – những chi tiết trong tài liệu của Sputnik.

Khẩu trang hoặc mặt nạ phòng độc? Loại nào có thể bảo vệ bạn tốt hơn trước Omicron?

Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng, biến thể Omicron tự nhân bản nhanh hơn trong đường hô hấp trên, có khả năng dễ lây lan thông qua tiếp xúc giữa người với người nhanh theo cấp số nhân. Với số lượng đột biến gấp đôi so với biến chủng Delta, Omicron đang gây mối lo ngại lớn, bởi vì cùng một số lượng hạt virus, thì Omicron ảnh hưởng đến số lượng tế bào niêm mạc nhiều gấp đôi so với Delta. 100 bản sao của nó cũng đủ để gây bệnh. Để so sánh: liều tới hạn của Delta là 300, chủng Vũ Hán là 500.

Looking for the right mask? Wear a mask or respirator with the best possible filtration, fit & function.

The World Health Network has released a new #mask and respirator quality and ranking chart

Thanks @Greta_NP @PPEtoheros #PPE #N95 #KN95 #FFP2 #Mask #COVID_19 pic.twitter.com/K2RFBPzHSH

— World Health Network (@TheWHN) February 10, 2022

Các nhà nghiên cứu của Thụy Sĩ, Nhật Bản và Colombia đều báo cáo rằng, sự xuất hiện của biến thể Omicron đã làm tăng số lượng người “siêu lây lan” (super spreader) - những người có tải lượng virus cao bất thường trong vòm họng, có khả năng lây nhiễm cho hàng chục, thậm chí hàng trăm người khác cùng một lúc. Khi virus SARS-CoV-2 lần đầu tiên được phát hiện tại thành phố Vũ Hán, cứ một nghìn người thì có một người ‘siêu lây lan”, với biến thể Delta – cứ ba mươi người thì có một người ‘siêu lây lan”, và bây giờ - cứ 20 hoặc thậm chí là 10 người thì có một người như vậy.

Khẩu trang y tế kém hiệu quả hơn chống biến thể Delta và Omicron. Mặt nạ phòng độc loại FFP2 là hiệu quả hơn, nhưng thậm chí chúng cũng bất lực khi bạn phải ở lâu trong bầu không khí bị ô nhiễm.

Bác sĩ kiêm nhà trị liệu Nga Alexey Vodovozov chỉ ra rằng, khẩu trang vải và khẩu trang y tế thông thường không bịt kín mặt và có những chỗ khép quanh miệng và mũi vẫn có thể để cho virus lách vào ở mé bên. Ngoài ra, chúng cần được thay đổi thường xuyên: mười đến mười hai lần một ngày. Chuyên gia tin rằng, mặt nạ phòng độc là tốt hơn.

Ông Vladimir Chulanov, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu y khoa quốc gia về bệnh phổi thuộc Bộ Y tế Nga, cũng cho rằng, phải đeo mặt nạ phòng hơi độc.

“Những sản phẩm có các đặc tính đã được chứng minh tương ứng với lớp bảo vệ FFP2 hoặc FFP3 thích hợp hơn để bảo vệ chống lại nhiễm trùng”, - ông Vladimir Kotov, Chủ tịch Hiệp hội các nhà phát triển, sản xuất và phân phối thiết bị bảo vệ cá nhân, ghi chú.

Omicron cũng như các biến chủng khác của COVID-19 thường không lơ lửng trong không khí, mà bám vào giọt bắn và hạt chất lỏng siêu nhỏ. Vì những hạt này lớn hơn nhiều so với virus, nên việc lọc chúng ra là dễ dàng hơn.

Chuyên gia Kotov giải thích: “Mặt nạ phòng độc có phin lọc được thiết kế đặc biệt để lọc các khí độc khỏi tiếp xúc với mũi và miệng, bộ lọc này hoạt động giống như một cái sàng: tức là bạn hít thở và mọi thứ lớn hơn các phân tử không khí vẫn nằm trên bề mặt bên ngoài của thiết bị bảo vệ cá nhân (PPE)”.

A major cause of respirator leakage is due to a poor fit.
I had the fit test @GWH_NHS today for Fit FFP3 #Easimask respirators combine leading face-seal technology and ergonomic pre-formed design to provide an exceptionally comfortable fit#COVID19 pic.twitter.com/4QpdsINcQ5

— Dr Vian Aziz الدكتورة ڤيان عزيز (@VIANAZIZFRCOGUK) March 11, 2020

Các loại mặt nạ phòng độc

"Các loại mặt nạ phòng độc được chia thành ba cấp độ bảo vệ: FFP1, FFP2, FFP3. Cấp độ đầu tiên lọc các hạt bụi lớn, chẳng hạn như trong xây dựng, nhưng, mặt nạ này không thích hợp để chống lại virus. FFP2 hiệu quả hơn, FFP3 là đáng tin cậy nhất", - chuyên gia Nga Yulia Ponomareva, Trưởng phòng môi trường và bảo hộ lao động của công ty ABB, cho biết.

Mặt nạ phòng độc do Châu Âu sản xuất với hiệu suất FFP2 thu giữ khoảng 94% vật chất dạng hạt natri clorua (NaCl) và các giọt dầu. Khẩu trang N95 của Mỹ là một sản phẩm sử dụng công nghệ hút tĩnh điện với khả năng lọc tới 95% các hạt có kích thước nhỏ nhất là 0,3μm. Đó là lý do tại sao theo khuyến cáo của WHO, các bác sĩ nên sử dụng khẩu trang N95.

Các nhà khoa học chỉ ra rằng, mặt nạ phòng độc có van khí hoạt động hiệu quả trong hai giờ, không có van khí - đến tám giờ. Tuy nhiên, các chuyên gia từ Đại học Sechenov cùng với các đồng nghiệp từ Trung tâm Vệ sinh và Dịch tễ Matxcova không khuyến khích sử dụng van khí, vì khi bạn thở ra, bạn đẩy không khí bị ô nhiễm ra ngoài, và điều này có thể gây nguy hiểm cho những người khác.

Chất làm mặt nạ phòng độc

Mặt nạ phòng độc được làm bằng vật liệu không dệt Spunbond và Meltblown, các loại vải được hình thành từ nguyên vật liệu chính là nhựa tổng hợp.

Spunbond là loại vật liệu lỏng hơn, do đó, để cải thiện các đặc tính lọc, một lớp Meltblown dày 200-400 micromet được đưa lên nó. Các sợi mịn được dệt chặt chẽ tạo thành một cấu trúc với khả năng lọc không khí đến 90% cho người sử dụng, giúp hít thở dễ dàng. Và điện tích thu hút các hạt bụi và sol khí.

Các nhà khoa học từ Hoa Kỳ đã nghiên cứu khả năng lọc của Meltblown trong các cuộc thử nghiệm với các hạt natri clorua có kích thước 72-20 nanomet sánh được với hạt virus. Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng, các phần dày đặc hơn của sợi có độ dày dưới 1,8 micromet giữ chất gây ô nhiễm tốt nhất. Có lẽ nguyên nhân của điều đó là do các sợi có đường kính nhỏ hơn thường tạo ra gradient điện trường mạnh hơn. Kết quả này sẽ giúp cải thiện mặt nạ phòng độc, các tác giả của công trình cho biết.

Cách đeo mặt nạ phòng độc đúng cách, mặt tạ có giặt được không

"Mặt nạ phòng độc vừa khít với khuôn mặt tốt hơn khẩu trang, tức là có mức độ bảo vệ cao hơn. Nhưng, bạn cần chọn đúng kích cỡ ôm khít hai bên mặt và đeo mặt nạ theo đúng hướng dẫn", - chuyên gia Yulia Ponomareva nhấn mạnh.

Nguyên tắc hoạt động của thiết bị bảo vệ cá nhân này là lọc tĩnh điện, chuyên gia nói tiếp. Theo thời gian, do hơi ẩm từ hơi thở nên hiệu quả giảm sút, cần phải sử dụng mặt nạ phòng độc mới. “Trong mọi trường hợp, không thể giặt mặt nạ phòng độc”, - chuyên gia Ponomareva nói rõ.

“Khi mặt nạ bị ướt, nó mất đi các đặc tính cơ học và tĩnh điện, tính toàn vẹn của sợi vải bị phá vỡ, điện tích biến mất. Đặc biệt là không được sử dụng bột giặt bởi vì việc hít thở qua vật liệu sau khi giặt như vậy rất nguy hiểm”, - chuyên gia Vladimir Kotov cho biết thêm .

Hiệu quả cũng giảm do sử dụng lâu, bảo quản không đúng cách, sử dụng trong điều kiện nhiệt độ và độ ẩm cao, khử trùng bằng cách phun dung dịch sát trùng.

Song, khẩu trang có thể tái sử dụng. Để làm sạch khẩu trang ngay cả tại nhà, nó phải được giặt ngay khi bị bẩn bằng xà phòng hoặc chất tẩy rửa khác, sau đó phải sử dụng bàn ủi hơi nước hoặc máy phun hơi nước.