Vụ Việt Á: Hai sếp quân đội bị bắt từng “quên ăn, quên ngủ” vì nghiên cứu kit test

Sáng 8/3, liên quan vụ Việt Á, Cơ quan Điều tra hình sự Bộ Quốc phòng vừa bắt giam hai cán bộ của Học viện Quân y là Thượng tá Hồ Anh Sơn là Đại tá Nguyễn Văn Hiệu.

Trước khi bị bắt giữ, Thượng tá Hồ Anh Sơn từng có nhiều lần chia sẻ với báo chí về quá trình nghiên cứu kit test Covid-19. Theo đó, ông khẳng định, nhóm nghiên cứu do mình dẫn đầu đã làm việc “quên ăn, quên ngủ” để cho ra sản phẩm cuối cùng.

Bắt giữ 2 cán bộ quân đội liên quan vụ Việt Á

Mới đây, Cơ quan Điều tra hình sự Bộ Quốc phòng đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với Thượng tá Hồ Anh Sơn - Phó giám đốc Viện Nghiên cứu Y dược học quân sự, Học viện Quân y, để điều tra về tội “Tham ô tài sản” quy định tại Khoản 4 Điều 353 và tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” quy định tại Khoản 3 Điều 356, Bộ luật Hình sự.

Đồng thời, ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam Đại tá Nguyễn Văn Hiệu, Trưởng Phòng Trang bị, vật tư, Học viện Quân y, về tội "Vi phạm quy định về đấu thầu, gây hậu quả nghiêm trọng" theo Khoản 4 Điều 222, Bộ Luật Hình sự.

Viện Kiểm sát Quân sự Trung ương đã phê chuẩn các quyết định và lệnh nêu trên.

Cơ quan điều tra đã niêm phong nhiều máy móc, tài liệu liên quan để phục vụ công tác điều tra.

Vụ việc này được xác định là rất nghiêm trọng, xảy ra trong thời gian cả nước đang nỗ lực, tập trung phòng, chống dịch Covid-19, thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận xã hội. Vụ án đã được đưa vào diện Ban Chỉ đạo trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi chỉ đạo.

Ban Thường vụ Quân ủy Trung ương sẽ tiếp tục chỉ đạo các cơ quan tư pháp Quân đội khẩn trương mở rộng điều tra làm rõ và xử lý nghiêm sai phạm của cá nhân, tổ chức liên quan theo quy định của pháp luật.

Nhóm nghiên cứu làm việc “quên ăn, quên ngủ”

Trước khi bị bắt, Thượng tá, PGS.TS Hồ Anh Sơn từng là Chủ nhiệm đề tài nghiên cứu 2 bộ kit test SARS-CoV-2 là realtime RT-PCR và RT-PCR.

Tháng 3/2020, Hồ Anh Sơn cho biết được Bộ Khoa học Công nghệ giao nhiệm vụ trong vòng 1 tháng phải có sản phẩm kit test sử dụng và không có bất cứ sai sót nào. Để hoàn thành kịp tiến độ, nhóm nghiên cứu của ông đã phải làm việc quên cả thời gian, có hôm quên ngủ.

“Anh em trong nhóm sinh hoạt tại chỗ. Chúng tôi có những hộp cơm ‘huyền thoại’ mang đi hàng ngày từ nhà hoặc đặt hàng từ bên ngoài. Có ngày, 20-21h chúng tôi 'nhốt mình' trong viện và thường nói vui với nhau vì yêu cô Vy quá nên phải ăn ngủ cùng cô Vy", ông Sơn chia sẻ khi đó.

Theo ông Sơn, nhóm nghiên cứu đã làm việc trong tình trạng “trên nóng dưới rực lửa”. Tất cả chỉ có một suy nghĩ là làm sao cho ra sản phẩm tốt nhất. Những khi rảnh rỗi, dù là 1-2h sáng, các thành viên vẫn rủ nhau chơi bóng bàn để xả stress, tán gẫu lại làm việc quên cả ăn uống, nghỉ ngơi khi có việc.

Nhóm nghiên cứu khi đó có 2 tiến sĩ, cùng các thạc sĩ, nghiên cứu sinh, tổng cộng khoảng 10 người. Trong số đó, có chuyên gia được đào tạo bài bản ở nước ngoài.

"Thành công của việc nghiên cứu chế tạo kit là nhờ sự hợp tác nhiều năm với các đơn vị nghiên cứu ở nước ngoài, với Công ty Việt Á", ông Sơn nhấn mạnh.

Ông Sơn nói gì về công ty Việt Á?

Tháng 12/2021, vụ Việt Á cấu kết với nhiều cán bộ ngành y nâng khống giá kit test bị phanh phui. Khi đó, ông Hồ Anh Sơn khẳng định, sai phạm của doanh nghiệp này không liên quan đến quy trình nghiên cứu kit test.

Ông Sơn cũng bày tỏ mong muốn cơ quan điều tra làm rõ sai phạm, đúng người, đúng việc, tránh để dư luận hiểu sai, làm ảnh hưởng đến uy tín của các nhà khoa học tham gia nghiên cứu.

Ông Sơn cho biết, các chuyên gia của Học viện Quân y đã thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ là nghiên cứu thành công quy trình chế tạo bộ sinh phẩm RT-PCR sàng lọc và realtime RT-PCR phát hiện chủng Covid-19 tại phòng thí nghiệm, đồng thời đánh giá hiệu quả bộ sinh phẩm trên thử nghiệm lâm sàng.

Theo ông, Công ty Việt Á đã tham gia cùng nhóm từ những ngày đầu nghiên cứu do bởi tính cấp bách của đề án. Doanh nghiệp này cũng là đơn vị được Hội đồng tư vấn xác định nhiệm vụ đề xuất lựa chọn là đối tác nghiên cứu phát triển sản phẩm.

"Tại thời điểm đó, Việt Á là đơn vị có năng lực sản xuất kit. Cơ sở sản xuất của họ đạt chứng chỉ ISO 13485/2016", ông Sơn cho hay.

Ủy ban Kiểm tra Trung ương kết luận vi phạm

Tại kỳ họp thứ 12, diễn ra từ ngày 2 đến 4/3, Ủy ban Kiểm tra Trung ương kết luận Ban Thường vụ Đảng ủy Học viện Quân y đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ và quy chế làm việc của cấp ủy.

Đơn vị này đã thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát.

Những vi phạm này dẫn đến hệ quả là một số cán bộ, lãnh đạo Học viện đã vi phạm nghiêm trọng các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, quy định của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng trong quá trình đề xuất, tổ chức thực hiện nhiệm vụ khoa học, công nghệ cấp quốc gia nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm xét nghiệm Covid-19 phục vụ công tác phòng chống dịch và việc mua sắm vật tư, kit xét nghiệm từ Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á.

Các cá nhân gồm: Trung tướng Nguyễn Viết Lượng, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy; Trung tướng Đỗ Quyết, Phó bí thư Đảng ủy, Giám đốc Học viện; Thiếu tướng Hoàng Văn Lương, Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, Phó giám đốc Học viện kiêm Giám đốc Viện Nghiên cứu y dược học quân sự; Thượng tá Hồ Anh Sơn, Bí thư Chi bộ, Phó giám đốc Viện Nghiên cứu y dược học quân sự, Chủ nhiệm đề tài; Đại tá Nguyễn Văn Hiệu, Phó bí thư Chi bộ, Trưởng phòng Trang bị - vật tư, và lãnh đạo, cán bộ một số đơn vị thuộc học viện cùng chịu trách nhiệm về những vi phạm, khuyết điểm của Ban Thường vụ Đảng ủy Học viện Quân y; chịu trách nhiệm cá nhân về những vi phạm, khuyết điểm trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao.

Theo Ủy ban Kiểm tra Trung ương, những vi phạm trên là rất nghiêm trọng, gây thất thoát, lãng phí lớn cho ngân sách nhà nước, ảnh hưởng đến công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19, gây bức xúc trong xã hội, ảnh hưởng đến uy tín của tổ chức đảng và Học viện Quân y, đến mức phải xem xét, xử lý kỷ luật.