Chính sách quốc phòng “bốn không” mang lại cho Việt Nam những gì?

HÀ NỘI (Sputnik) - Trong “Sách trắng Quốc phòng Việt Nam 2019” nêu rõ, Việt Nam không tham gia liên minh quân sự; không liên kết với nước này để chống nước kia; không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự hoặc sử dụng lãnh thổ để chống lại nước khác; không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế.

Tại sao Việt Nam lại kiên định với quan điểm và chính sách quốc phòng “bốn không” như vậy?

Không dựa vào bất cứ liên minh quân sự nào

Xuất phát từ kinh nghiệm là nạn nhân của những cuộc chiến tranh, kết quả từ các cuộc chạy đua vũ trang giữa những liên minh quân sự trên thế giới vào thập niên 60-70 của thế kỷ trước, Việt Nam chủ trương không dựa vào bất cứ liên minh quân sự nào.

Việt Nam cho rằng, đây là giải pháp hiệu quả để bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ cũng như lợi ích quốc gia, dân tộc của Việt Nam. Trao đổi với VOV.VN mới đây, Thiếu tướng, GS.TS Nguyễn Hồng Quân, nguyên Phó Viện trưởng Viện Chiến lược Quốc phòng, phân tích:

“Việt Nam không đứng về bên nào, chúng ta bảo vệ lẽ phải, bảo vệ Hiến chương Liên hợp quốc và những nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế. Đồng thời, Việt Nam không chấp nhận để nước ngoài đặt căn cứ quân sự trên lãnh thổ, hoặc là sử dụng một phần lãnh thổ Việt Nam để phát động chiến tranh xâm lược nước thứ ba”.

Cũng theo Thiếu tướng Nguyễn Hồng Quân, lịch sử hiện đại chứng minh rằng, nếu có căn cứ quân sự nước ngoài trên lãnh thổ của mình, dễ biến Việt Nam thành mục tiêu tiến công của các thế lực thù địch, ít nhất thì cũng khiến đất nước khó tránh khỏi bị lôi kéo vào xung đột, chiến tranh giữa các nước.

Đối với Việt Nam, việc sử dụng vũ lực và liên minh quân sự không phải là phương thức tối ưu trong bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Đây là quan điểm của Đại tá, PGS.TS Võ Văn Hải, Phó Viện trưởng Viện Khoa học xã hội nhân văn quân sự, Bộ Quốc phòng, đưa ra mới đây.

“Việt Nam không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế, không phải là Việt Nam tự “trói tay” mình, trái lại, nó có tác dụng “cởi trói” cho chúng ta, cả trong tư duy và hành động để ta có thể suy nghĩ và hành động một cách độc lập, sáng tạo và không bị chi phối, áp đặt bởi yếu tố bên ngoài, tức không bị người khác trói mình” - Đại tá, PGS.TS Võ Văn Hải nhấn mạnh.

Việt Nam kiên quyết đấu tranh, kiên trì giải quyết tranh chấp, bất đồng bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở pháp luật và luật pháp quốc tế.

Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy của bạn bè quốc tế

Như đã đề cập ở trên, Việt Nam không tham gia bất cứ liên minh quân sự nào, không liên kết với quốc gia này chống lại quốc gia khác và quốc gia này lựa chọn việc “bắt tay” hợp tác với tất cả các quốc gia trên thế giới dựa vào nguyên tắc các bên cùng có lợi.

Cần nhấn mạnh rằng, quan điểm xuyên suốt của Việt Nam là mở rộng quan hệ quốc tế, là bạn, là đối tác tin cậy của bạn bè quốc tế, đồng thời phải tự lực, tự cường, dựa vào sức mình là chính, xây dựng thực lực sức mạnh tổng hợp quốc gia, kết hợp với sức mạnh của thời đại, tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ và giúp đỡ của bạn bè và cộng đồng quốc tế.

Việt Nam không chọn bên, không đi theo một cường quốc nào, không dựa hẳn vào một cường quốc nào để bảo vệ chủ quyền và lợi ích quốc gia - dân tộc. Nhờ vào chủ trương này mà Việt Nam không hề mâu thuẫn khi một mặt mở rộng quan hệ quốc tế, mặt khác không tham các liên minh quân sự hay liên kết với quốc gia này chống lại một quốc gia khác.

Đại tá, PGS.TS Võ Văn Hải, Phó Viện trưởng Viện Khoa học xã hội nhân văn quân sự, Bộ Quốc phòng đã chỉ ra 5 điểm mấu chốt trong chính sách quốc phòng của Việt Nam:

Chính sách “bốn không” của Việt Nam không hề cứng nhắc

Theo nhận định của Thiếu tướng Nguyễn Hồng Quân, chính sách quốc phòng “4 không” của Việt Nam không phải bất biến, cứng nhắc mà luôn có sự điều chỉnh, bổ sung, phát triển cho phù hợp với thực tiễn.

Hiện tại, Việt Nam hoàn toàn đủ khả năng để kiểm soát được tình hình an ninh, không để nảy sinh xung đột và xảy ra chiến tranh. Tuy nhiên, khi đất nước xảy ra nguy cơ chiến tranh thì Đảng, Nhà nước ta sẽ hoạch định những chiến lược, chính sách quốc phòng phù hợp.

Hiện nay quan hệ ngoại giao nhà nước Việt Nam “phủ sóng” tới 189 trong tổng số 200 quốc gia trên toàn thế giới. Quan hệ đối ngoại quốc phòng ngày càng rộng mở, Việt Nam có quan hệ quốc phòng với trên 80 quốc gia thuộc cả 5 châu lục, đặc biệt có quan hệ quốc phòng với tất cả 5 thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc là những quốc gia có vai trò, có ảnh hưởng chủ chốt trong duy trì hòa bình và an ninh thế giới.

Có thể nói, với Việt Nam đây là điều chưa từng có tiền lệ. Đây là cơ hội thuận lợi để Việt Nam ngăn ngừa, đẩy lùi nguy cơ xung đột, chiến tranh, duy trì hòa bình, ổn định, nâng cao vị thế của Việt Nam và Quân đội nhân dân Việt Nam trên trường quốc tế.

Quan hệ hợp tác quốc phòng với Liên bang Nga

Quan hệ Việt - Nga kế thừa từ quan hệ Việt - Xô đã được thử thách trong hơn 70 năm qua và Việt Nam nhất quán coi Nga là một trong những đối tác quan trọng và tin cậy hàng đầu. Trong đó, hai bên luôn chú trọng thúc đẩy quan hệ hợp tác quốc phòng song phương.

Chuyến thăm chính thức Liên bang Nga trong năm 2021 của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc theo lời mời của Tổng thống Nga Vladimir Putin càng làm sâu sắc thêm mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai quốc gia.

Cần nhấn mạnh rằng, trong khuôn khổ chuyến thăm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trên, một số văn kiện hợp tác quan trọng, tạo cơ sở pháp lý để thúc đẩy hơn nữa hợp tác quốc phòng, kỹ thuật quân sự giữa hai nước đã được ký kết.

Với mong muốn hợp tác quốc phòng tiếp tục được mở rộng và đi vào chiều sâu, đạt hiệu quả thiết thực, hai bên nhất trí thời gian tới trên cơ sở các điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế đã ký kết, hợp tác quốc phòng hai bên sẽ tập trung vào các nội dung như trao đổi đoàn các cấp, duy trì cơ chế Đối thoại chiến lược quốc phòng cấp Thứ trưởng Bộ Quốc phòng hai nước, đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao.

Ngoài ra, hai bên ủng hộ và tham gia các hoạt động đa phương quốc tế do Bộ Quốc phòng hai nước tổ chức (Hội nghị An ninh quốc tế Moskva, Hội thao Quân sự quốc tế, Diễn đàn kỹ thuật quân sự quốc tế), trao đổi kinh nghiệm, hợp tác kỹ thuật quân sự, nghiên cứu mở ra cơ chế tham vấn cấp làm việc, cũng như tổ chức các hoạt động chung trong lĩnh vực tìm kiếm cứu nạn, hỗ trợ nhân đạo và khắc phục hậu quả chiến tranh.

Tiếp tục tham vấn và hợp tác chặt chẽ trên các diễn đàn đa phương, nhất là ADMM. Việt Nam ủng hộ các sáng kiến, đề xuất của Nga nhằm thúc đẩy quan hệ hợp tác cùng có lợi với ASEAN cũng như đóng góp vào việc duy trì môi trường hòa bình, ổn định và phát triển ở mỗi khu vực cũng như trên thế giới.