Dư luận Việt Nam xôn xao vụ nhập siêu xe về tặng “ma” và biếu thanh niên hộ nghèo

Tổng cục Hải quan nói gì về bất thường đường dây nhập siêu xe để biếu tặng? Đáng nói, có những địa chỉ “ma”, cụ già 60-70 tuổi hay thậm chí là thanh niên hộ nghèo cũng được biếu tặng siêu xe nhập nguyên chiếc từ nước ngoài.

Tổng cục Hải quan cho biết, qua kiểm tra theo dõi, đã phát hiện các hiện tượng gian lận, lợi dụng trong việc nhập khẩu xe dưới dạng tài sản di chuyển của việt kiều hồi hương, xe tạm nhập khẩu của đối tượng được hưởng quyền ưu đãi miễn trừ, xe nhập khẩu dưới dạng quà biếu tặng.

Trước đó, báo Tiền Phong có loạt bài, video phóng sự phản ánh việc hàng loạt doanh nghiệp nhập khẩu xe theo diện quà biếu tặng đều biến mất ngay sau khi nhập khẩu xe về.

Đã thu đủ thuế cho Nhà nước

Chiều 25/5, Tổng cục Hải quan đã tổ chức buổi họp báo công tác quản lý nhà nước về hải quan đối với việc nhập khẩu xe ô tô dưới dạng quà biếu, quà tặng.

Phát biểu tại cuộc họp, Cục trưởng Cục Giám sát quản lý hải quan (Tổng cục Hải quan) Âu Anh Tuấn nhấn mạnh, cơ quan hải quan đã thực hiện thủ tục theo đúng quy định hiện hành và thu đủ các loại thuế theo quy định đối với xe ô tô nhập khẩu dưới dạng quà biếu, tặng.

Cùng với đó, cơ quan hải quan đã gửi hồ sơ liên quan đến cơ quan thuế nội địa để tiến hành thu thuế thu nhập bất thường.

Đặc biệt, số xe nhập về diện quà biếu tặng không gây thất thu thuế cho Nhà nước. Sau khi rà soát trị giá hải quan, cơ quan hải quan đã tăng thu hàng nghìn tỷ đồng so với giá khai tính thuế của doanh nghiệp.

Về phần mình, Cục Phó Cục Xuất nhập khẩu Trần Bằng Toàn cho biết, theo quy định, với xe ô tô nhập khẩu dưới dạng quà biếu tặng, người khai hải quan phải nộp đầy đủ các loại thuế: Thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế giá trị gia tăng trước khi hàng hóa được thông quan; ngoài ra còn phải nộp thuế thu nhập bất thường tại cơ quan thuế nội địa.

Qua rà soát xe nhập khẩu diện quà biếu, tặng từ 1/1/2021 hết quý I/2022, trong số hơn 1.013 chiếc, doanh nghiệp kê khai trị giá tính thuế chỉ 3.302 tỷ đồng.

Tuy nhiên, dựa trên quy định hiện hành, hải quan xác định lại giá trị là 4.745 tỷ đồng, tổng số tiền chênh lệch là 1.443 tỷ đồng phải nộp về cho ngân sách Nhà nước.

Tổng cục Hải quan ghi nhận, trong năm 2016, xe nhập khẩu theo hình thức quà biếu, tặng là 1.064 chiếc; 2017 là 987 chiếc; 2018 là 266 chiếc; 2019 là 213 chiếc; 2020 là 488 chiếc; 2021 là 795 chiếc; từ 1/1/2022- 22/5/2022 là 166 chiếc.

Tổng xe nhập khẩu theo hình thức quà biếu tặng từ 2016 đến nay là 3979 chiếc, chiếm 0,85% trong tổng số xe ô tô 9 chỗ ngồi trở xuống nhập khẩu. Các xe này đều được cơ quan hải quan thu đủ các số thuế theo quy định gồm thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng.

Năm 2016, tổng số thuế thu được là 2.328 tỷ đồng; năm 2017 là 298 tỷ đồng; năm 2018 là 1.053 tỷ đồng; năm 2019 là 1.874 tỷ đồng; năm 2020 là 1.765 tỷ đồng; năm 2021 là 4.132 tỷ đồng. Từ 1/1/2022 đến 22/5/2022 là 1.222 tỷ đồng. Tổng số thuế thu trong 6 năm là 12.644 tỷ đồng.

Có dấu hiệu vi phạm với xe nhập khẩu dạng quà biếu, tặng

Đối với thông tin phản ánh của báo chí về một số dấu hiệu vi phạm trong việc nhập khẩu xe theo diện quà biếu, tặng, ông Âu Anh Tuấn cho biết, cơ quan hải quan đã kiểm tra, thanh tra 4 cục hải quan có số xe nhập khẩu theo dạng quà biếu, tặng được cấp phép lớn.

Bước đầu, cơ quan chức năng đã phát hiện một số dấu hiệu như báo chí phản ánh. Sau khi có kết luận thanh kiểm tra, hải quan sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan để xác minh.

“Đối với xe ô tô nhập khẩu dưới dạng quà biếu, tặng mà các phương tiện thông tin đại chúng đã nêu trong thời gian qua, cơ quan hải quan đã thực hiện thủ tục theo đúng quy định hiện hành và thu đủ các loại thuế theo quy định. Ngoài ra, cơ quan hải quan gửi hồ sơ liên quan đến cơ quan thuế nội địa để thực hiện việc thu thuế thu nhập bất thường”, ông Âu Anh Tuấn nói.

Cục Giám sát Quản lý cũng cho hay, sẽ cho rà soát nghi vấn việc người chủ mưu đứng ra lập doanh nghiệp ma, người nghèo đứng tên được tặng siêu xe.

Đồng thời, sẽ trao đổi với các cơ quan như Thuế, Công an, đăng ký kinh doanh của Sở Kế hoạch và Đầu tư các tỉnh để xác minh, làm rõ vấn đề.

Tổng cục Hải quan sẽ chỉ đạo các lực lượng kiểm tra, thanh tra việc nhập khẩu xe theo diện quà biếu, quà tặng. Trường hợp có sai phạm sẽ xử lý nghiêm, không bao che.

“Quan điểm của Tổng cục Hải quan là nếu phát hiện sai phạm trong việc cấp phép nhập khẩu và thực hiện thủ tục hải quan đối với xe ô tô nhập khẩu dưới dạng quà biếu tặng thì sẽ xử lý nghiêm, không bao che”, ông Tuấn khẳng định.

Cũng theo ông Tuấn, hiện Tổng cục Hải quan, Bộ Tài chính đang đề xuất bãi bỏ thẩm quyền việc cấp giấy phép nhập khẩu xe ô tô nhập khẩu không nhằm mục đích thương mại theo Thông tư 143.

Bộ Công Thương, Bộ Giao thông vận tải sẽ thực hiện đúng chức năng, thẩm quyền quản lý và cấp phép.

Phó Thủ tướng yêu cầu xác minh

Trước đó, ngày 24/5, trên Báo Tiền Phong có đăng tải loạt bài "Bất thường đường dây nhập siêu xe biếu tặng: Hộ nghèo được tặng siêu xe" và clip phóng sự "Vén màn đường dây nhập siêu xe biếu tặng: Bí ẩn những doanh nghiệp "ma".

Loạt bài này đã phản ánh việc hàng loạt doanh nghiệp nhập khẩu xe theo diện quà biếu tặng đều biến mất ngay sau khi nhập khẩu xe về. Đáng nói, có những cụ già 60-70 tuổi hay thậm chí là thanh niên hộ nghèo cũng được biếu tặng siêu xe.

Sau khi loạt phóng sự được đăng tải, Văn phòng Chính phủ đã có công văn 3209/VPCP-KTTH truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái về việc xử lý thông tin báo chí phản ánh. Phó Thủ tướng giao Bộ Công an, Bộ Tài chính phối hợp với các cơ quan liên quan khẩn trương, kiểm tra, xác minh thông tin nói trên.

Tổng cục Hải quan cho biết, qua kiểm tra theo dõi, đã phát hiện các hiện tượng gian lận, lợi dụng trong việc nhập khẩu xe dưới dạng tài sản di chuyển của việt kiều hồi hương, xe tạm nhập khẩu của đối tượng được hưởng quyền ưu đãi miễn trừ, xe nhập khẩu dưới dạng quà biếu tặng.

Qua đó, Tổng cục Hải quan đã điều tra, xử lý một số vụ việc hoặc chuyển cơ quan có thẩm quyền để tiếp tục xử lý hành vi trốn thuế, gian lận. Tổng cục Hải quan cũng đã báo cáo Bộ Tài chính kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành các chính sách quản lý để đảm bảo công tác quản lý, hạn chế việc lợi dụng. Cụ thể như sau:

Đối với xe ngoại giao Thủ tướng Chính phủ đã ban hành các Quyết định số 53/2013/QĐ-TTg ngày 13/09/2013, Quyết định 10/2018/QĐ-TTg ngày 1/03/2018, Quyết định số 14/2021/QĐ-TTg ngày 26/03/2021. Những quyết định này đã hạn chế được việc mua bán tiêu chuẩn định lượng miễn thuế xe ô tô.

Đối với xe tài sản di chuyển của việt kiều hồi hương, phải nộp đủ các loại thuế (không được miễn thuế như trước đây), theo đó đã hạn chế việc nhập khẩu, mấy năm trở lại đây không phát sinh việc nhập khẩu theo loại hình này.

Đối với xe nhập khẩu dưới dạng quà biếu tặng, đã ban hành Thông tư 143/2015/TT-BTC ngày 11/9/2015, theo đó quy định xe nhập khẩu dưới dạng quà biếu tặng phải được cấp phép trước khi làm thủ tục nhập khẩu. Ngoài ra, mỗi tổ chức, cá nhân chỉ được nhập 1 xe mỗi năm.