"Tương đương lời tuyên chiến". Nga sẽ phản ứng thế nào với việc tịch thu tài sản

Vương quốc Anh, Mỹ và EU đang soạn thảo các dự luật cho phép tịch thu tài sản bị đóng băng của Nga để chuyển giao cho Kiev. Theo Tổng thống Thụy Sĩ Ignazio Cassis, điều này "sẽ là lý tưởng cho Ukraina" nhưng, vấn đề này cần được xem xét nghiêm túc để có cơ sở pháp lý, vì một cơ chế tương tự có thể được sử dụng cho các mục đích khác.

Sputnik tìm hiểu về cách trả lời câu hỏi: liệu phương Tây có thực hiện một bước như vậy hay không.

Sửa đổi luật để trừng phạt Nga

Liên minh châu Âu đã đóng băng khoảng 10 tỷ euro tài sản thuộc sở hữu của các doanh nhân Nga và 23 tỷ euro tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga. Tổng cộng, phương Tây đã phong tỏa gần nửa nghìn tỷ đô la tài sản của các cá nhân và pháp nhân Nga trên khắp thế giới.

Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen coi việc chuyển giao tài sản này cho Kiev là "công bằng". Để làm như vậy, cần phải sửa đổi luật, và giới lãnh đạo Ukraina đang kiên trì thúc đẩy châu Âu thông qua quyết định này.

Đã có một số trường hợp cưỡng đoạt tài sản. Ví dụ, Đức đã tịch thu 3 tàu chở LNG (Amur River, Ob River và Clean Energy) của công ty trước đây được dùng cố định cho công ty con của Gazprom tại Đức. Ngoài ra, theo báo chí đưa tin, vào tháng 6, công tố viên ở thành phố Munich đã thu giữ 3 ngôi nhà của một thành viên Duma quốc gia Nga và vợ ông này (danh tính của ông này không được tiết lộ).

"Việc tịch thu tài sản được pháp luật các nước Châu Âu quy định. Tuy nhiên, tịch thu mà không xét xử là bất hợp pháp", - đối tác cấp cao của K & P.Law, luật sư Alexander Kukuev cho biết.

Cho đến nay, chỉ có Thụy Sĩ công khai lên tiếng phản đối sáng kiến ​​của Ủy ban châu Âu. Các ngân hàng địa phương đang nắm giữ tiền không chỉ của các tỷ phú Nga, mà còn của công dân các quốc gia khác. Tịch thu có thể buộc họ phải rút tiền khỏi Thụy Sĩ.

"Quyền có tài sản là một quyền cơ bản, quyền con người. Cần đảm bảo quyền bảo hộ của công dân trước quyền lực nhà nước. Nó được gọi là nền dân chủ, tự do đối với tài sản là cơ bản", - Tổng thống Thụy Sĩ Ignazio Cassis tuyên bố.

London không đếm xỉa tới luật pháp

Hồi tháng 1, các nhà chức trách Anh đã cảnh báo rằng, các lệnh trừng phạt sẽ tác động đến những khoản đầu tư của các doanh nhân và công ty Nga. Theo các chuyên gia, tại London, những cá nhân được cho là "có liên hệ với Điện Kremlin" đã mua bất động sản trị giá 1,5 tỷ bảng Anh (hai tỷ USD).

Ngoại trưởng Anh Liz Truss ủng hộ đề xuất tịch thu các tài sản của Nga bị đóng băng.

“Việc chính phủ Anh thu giữ tài sản bị đóng băng của Nga "nhiều khả năng" cần thông qua một số luật nhất định, nhưng không bắt buộc phải như vậy”, - bà nói.

Bộ Nội vụ và Bộ Tài chính của Vương Quốc Anh đang giải quyết vấn đề này và có thể không cần phải sửa đổi luật.

Đại sứ Nga tại Vương quốc Anh Andrey Kelin cho biết, ở đây nói về những người Nga đang bị trừng phạt. "Nếu điều đó xảy ra, đây sẽ là một đòn giáng mạnh vào quyền sở hữu tư nhân - quyền thiêng liêng của dân, vào toàn bộ hệ thống luật pháp và luật pháp quốc tế", - nhà ngoại giao nhấn mạnh.

Trong danh sách đen của Vương quốc Anh có hàng chục công ty và hàng trăm người Nga, bao gồm người đứng đầu Sberbank German Gref, các doanh nhân Oleg Tinkov và Roman Abramovich, người đã bán câu lạc bộ bóng đá Chelsea với giá 2 tỷ USD hồi tháng Năm. Thỏa thuận đã được thống nhất với chính phủ Vương quốc Anh và Ủy ban châu Âu, nhưng gần như toàn bộ số tiền sẽ được chuyển cho tổ chức từ thiện.

"London là thủ đô tài chính lớn của thế giới. Vì vậy, nếu Vương quốc Anh tịch thu tài sản của Nga, thì điều này sẽ có tác động nghiêm trọng đến vị thế của London với vai trò là trung tâm tài chính hàng đầu”, - đại sứ Kelin nhận xét. “Trong tình hình hiện tại, chúng tôi thấy rằng, các lợi ích chính trị đang lấn át mọi lý lẽ hợp lý. Không có gì có thể được loại trừ. Ở đây họ có thể quyết định chơi “va banque” (tức là, quyết định đánh cá với lượng tiền lớn nhất được casino cho phép), mặc dù tôi không biết ý định đó thực tế đến mức nào", - ông nói.

Mỹ bắt đầu nghi ngờ

Vào cuối tháng 4, Joe Biden đã trình Quốc hội dự luật tịch thu tài sản Nga để tái thiết Ukraina, cho phép tổng thống tịch thu và thanh lý tài sản thuộc sở hữu của Nga. Tổng cộng, 30 tỷ đô la của người Nga và khoảng 300 tỷ của Ngân hàng Trung ương Nga đã bị đóng băng ở nước ngoài.

Sáng kiến ​​của Tổng thống Biden đã nhận được phản ứng lạnh lùng.

"Các quan chức cấp cao đã cảnh báo rằng điều này là bất hợp pháp và các nhà đầu tư từ các quốc gia khác sẽ không còn tin tưởng vào Hoa Kỳ", - tờ The New York Times viết.

Tuy nhiên, vào tháng 3, Bộ Tư pháp Mỹ đã thành lập tổ công tác đặc biệt Klepto Capture chuyên thực thi các lệnh trừng phạt của nước này nhắm vào Nga. Chính quyền Biden hy vọng rằng, Quốc hội sẽ cho phép thực hiện tất cả những biện pháp này để phục vụ lợi ích của Ukraina.

“Chúng tôi cố gắng tiếp cận được những tài sản này, cho dù chúng ở dạng du thuyền sang trọng, tài khoản ngân hàng, hàng hóa, máy bay hay bất cứ thứ gì. Không loại trừ gì hết”, - Thứ trưởng Bộ Tư pháp Lisa Monaco cho biết.

Kinh nghiệm của những người Bolshevik

Nhà kinh tế học Alexei Vedev cho rằng, việc tịch thu tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga sẽ dẫn đến tình trạng hỗn loạn trên toàn thế giới.

Ông giải thích: "Trong 30 năm qua chúng ta đã chứng kiến quá trình ​ toàn cầu hoá tăng lên mạnh mẽ trong nền kinh tế. Nhưng, giờ đây không một quốc gia nào có thể cảm thấy an toàn khi chuyển vốn và tài sản ra nước ngoài".

Tuy nhiên, nếu phương Tây thông qua quyết định này, thì sẽ bị đáp trả tương xứng.

“Ví dụ, Nga có thể tịch thu tài sản của tất cả các doanh nghiệp phương Tây còn lại ở Nga mà chưa được bán cho các chủ sở hữu địa phương. Nga cũng sẽ xử lý tài khoản ngân hàng của các cá nhân và pháp nhân. Có chú ý đến việc một số quốc gia Châu Âu đóng tài khoản ngân hàng của đại sứ quán Nga, cơ quan đại diện ngoại giao của các nước đó ở Nga cũng có thể đối mặt với các biện pháp tương tự”, - chuyên gia Pavel Utkin, luật sư hàng đầu tại Trung tâm Pháp lý Parthenon United cho biết.

Tài sản nước ngoài ở Nga khó có thể vượt quá một trăm tỷ USD, ngay cả có tính đến những khoản tiền của các quỹ đầu tư nước ngoài và các cá nhân. Nhưng, đây không phải là điều chính.

"Phương Tây cần phải nhận thức được những hậu quả không thể khắc phục - chẳng hạn như việc Nga ngay lập tức ngừng cung cấp năng lượng và thực phẩm, cũng như chặn các tuyến đường thay thế để vận chuyển hàng hóa đến châu Âu", - chuyên gia lưu ý.

Nhà kinh tế học Andrey Loboda, giám đốc quan hệ công chúng của BitRiver, gợi ý rằng, Nga "có thể theo bước những người Bolshevik và quốc hữu hóa tài sản của các công ty phương Tây".

Ông lưu ý: "Phản ứng hiệu quả nhất là việc đóng băng các tài khoản thanh toán nợ nước ngoài của nhà nước và doanh nghiệp, cũng như bất kỳ khoản cổ tức nào cho các nhà đầu tư tư nhân và tổ chức phương Tây sở hữu cổ phiếu của các công ty Nga".

Đồng thời, việc tịch thu tài sản của các tỷ phú Nga bị trừng phạt sẽ dẫn đến các vụ kiện kéo dài.

“Ngay cả khi phương Tây đưa những sửa đổi vào đạo luật, quyền tài sản chỉ có thể bị tước bỏ trên cơ sở xét xử công bằng, - chuyên gia Kukuev nói. – Và việc Ủy ban Châu Âu diễn giải các quy phạm pháp luật một cách tùy tiện và bản chất phi pháp lý của các biện pháp trừng phạt mở ra triển vọng vụ kháng cáo, kháng nghị tại các tòa án EU”.

Các chuyên gia nhất trí rằng, việc phương Tây chiếm đoạt tài sản của Nga tương đương lời tuyên chiến kinh tế. Và sẽ không có người chiến thắng.