Không giám sát thì thôi, chứ giám mà không sát thì phải chịu trách nhiệm

HÀ NỘI (Sputnik) - Sáng 12/10, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội xem xét cho ý kiến về tiến hành giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng giai đoạn 2016-2021”.

Báo cáo chuyên đề giám sát, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, ông Lê Quang Huy đánh giá đã có nhiều chính sách pháp luật về năng lượng được ban hành, nhưng còn hạn chế bất cập.

Việc thể chế hóa quan điểm của Đảng chưa toàn diện, việc thực hiện chính sách pháp luật còn tồn tại, hạn chế. Đảm bảo an ninh năng lượng còn nhiều thách thức, nhập khẩu năng lượng tăng. Xu hướng phụ thuộc nhập khẩu than ngày càng lớn, có khả năng thiếu điện. Việc triển khai quy hoạch năng lượng, đặc biệt là năng lượng tái tạo, chưa đáp ứng yêu cầu.

Việc đầu tư cơ sở hạ tầng năng lượng chưa kịp thời, hạ tầng điện thiếu đồng bộ giữa nguồn và lưới điện. Thị trường điện cạnh tranh chưa hoàn chỉnh, giá điện chưa tính toán đầy đủ kịp thời, còn duy trì bù chéo giữa giá sinh hoạt và giá sản xuất, công nghiệp...

Để khắc phục tình trạng này, đoàn giám sát cho rằng cần khẩn trương hoàn thiện các cơ chế chính sách liên quan. Giải pháp là huy động vốn, giải quyết dứt điểm mất cân đối tài chính, đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án trọng điểm; thúc đẩy phát triển thị trường bán buôn và bán lẻ điện cạnh tranh…

Tài liệu phục vụ hoạt động này rất đồ sộ, bao gồm báo cáo đầy đủ lên tới hơn 100 trang và nhiều báo cáo khác tổng cộng hàng ngàn trang.

Tuy nhiên, theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, nhiều nội dung, vấn đề chưa rõ, đánh giá còn mang tính định tính.

Qua giám sát về thực hành tiết kiệm chống lãng phí cho thấy một loạt dự án năng lượng nguy cơ thất thoát, lãng phí lớn, vậy trong báo cáo giám sát này đã làm rõ được hay chưa?.

Đặt câu hỏi trên, ông Huệ cho biết vừa trở về sau chuyến công tác Cần Thơ và thấy rằng chuỗi khí điện Lô B và Ô Môn, cả thượng và hạ nguồn đều tắc, giữa PVN, EVN và các bộ, ngành đều tắc.

“Giám sát phải chỉ ra được trách nhiệm, nhưng tôi đếm chỉ 8 dòng trong dự thảo nghị quyết mà cũng nói chung chung”, ông Huệ nhận xét.

Đơn cử như việc đánh giá thực thi quy hoạch điện 7, hiện cơ quan thanh tra, kiểm tra, điều tra đang chỉ ra loạt sai phạm. Hoặc đã có quy hoạch 8 nhưng kế hoạch triển khai đã có hay chưa?

Quy hoạch phải rõ về danh mục, nhưng địa phương phản ánh không có danh mục gì. Có ý kiến cho rằng có quy hoạch nhưng không triển khai gì, liệu có đúng không? Nguồn lực thực hiện quy hoạch ra sao, vì nội dung mới chỉ mang tính "phấn đấu", "không có cam kết gì cả".

"Sau giám sát cần phải có chuyển biến thiết thực, cần chỉ ra được trọng tâm là gì chứ cả ngành năng lượng thì “vô cùng, vô tận” lắm. Không giám sát thì thôi, chứ giám mà không sát thì phải chịu trách nhiệm khi không phát hiện, chấn chỉnh từ bây giờ. Ban hành nghị quyết phải chỉ ra việc lớn phải làm, phải cụ thể. Liệu sau nghị quyết này có tạo chuyển biến gì và hậu giám sát sẽ thế nào?", Chủ tịch Quốc hội nêu.

Nhấn mạnh như trên, Chủ tịch Quốc hội lấy ví dụ như Chuỗi điện khí Lô B - Ô Môn, chính sách giá thế nào chưa rõ.

“Ông thì nói không có giá đầu ra, ông lại bảo không có giá đầu vào, chỉ loanh quanh như vậy, trong khi nếu dự án được đầu tư, thì Cần Thơ phát triển bứt phá rất lớn”, ông Huệ nhìn nhận.

Vẫn theo Chủ tịch Quốc hội, sau khi giám sát, ban hành nghị quyết phải chỉ ra việc lớn phải làm, phải cụ thể. Hiện thanh tra, kiểm tra đều đang làm về điện lực. Vấn chuyển đổi năng lượng công bằng, Bộ Công thương, Ủy ban Quản lý vốn, các tập đoàn tổng công ty phải làm gì? Thể chế chính sách nào là điểm nghẽn? Liệu sau nghị quyết này có tạo chuyển biến gì và hậu giám sát sẽ thế nào, Chủ tịch Quốc hội nêu hàng loạt vấn đề.