"Chiến binh chống lại Chimera": so sánh các tổ hợp phòng không của Nga và phương Tây

Việc so sánh các tổ hợp tên lửa phòng không tầm trung (medium-range, MR) của phương Tây và của Nga cho thấy ưu thế của hệ thống phòng không Viking (phiên bản xuất khẩu của Buk-M3) so với các đối thủ nước ngoài nhờ các tính năng mang tính cân bằng, đây là thực tế.

Trung tâm Phân tích về Phòng thủ Không gian vũ trụ (ASD) cho biết tổ hợp tên lửa phòng không này của Nga giống như một chiến binh chống lại các "Chimera" cổ đại (quái thú trong thần thoại Hy lạp – chú thích biên tập).

Trung tâm đã tiến hành phân tích các tổ hợp phòng không hiện nay có trên thế giới, nhiều loại trong số đó hiện đang được triển khai tại vùng chiến dịch quân sự đặc biệt. Tổ hợp tên lửa phòng không Viking được Nga phát triển tại các doanh nghiệp của tập đoàn Almaz-Antey. Trong số “các bạn cùng lớp” của phương Tây có thể kể đến các tổ hợp IRIS-T SLM do Diehl Defense (Đức) phát triển; NASAMS III do Kongsberg Gruppen (Na Uy) hợp tác với Raytheon (Mỹ) phát triển; và SAMP/T, được tạo ra bởi tập đoàn Eurosam, bao gồm Thales (Pháp) và MBDA (một tập đoàn đa quốc gia).

"Không giống như các hệ thống tương tự của phương Tây, tổ hợp tên lửa phòng không Viking của Nga có các tính năng hoạt động gần như cân bằng đến độ hoàn hảo: Phạm vi trinh sát và phạm vi dẫn đường, số lượng mục tiêu có thể theo dõi, các kênh khai hỏa, ngắm mục tiêu và phóng tên lửa, các tinh năng kỹ-chiến thuật của tên lửa phòng không có điều khiển, cũng như kích thước đầu đạn (bộ phận chiến đấu – chú thích biên tập) - tất cả những đặc điểm này của tổ hợp Viking đều nhất quán với nhau”, - một bài báo của trung tâm nói trên viết cho Tạp chí Quốc phòng phân tích.

Các tác giả nhấn mạnh rằng về một số đặc điểm hệ thống phòng không Viking đang giữ kỷ lục thế giới. Ví dụ, tên lửa được sử dụng trong tổ hợp 9M317ME phát triển tới tốc độ 1550 mét/giây, trong khi các tên lửa phương Tây cùng cấp lần lượt chỉ đạt đến các tốc độ 1020, 1200 và 1400 mét/giây. Tầm bắn/độ cao đánh chặn mục tiêu khí động học của tên lửa Viking là 65/25 km, của các hệ thống phương Tây tương tự - 40/20, 50/20, 60/20 km (ngoại trừ những biến thể mới nhất của tên lửa Aster 30 thuộc tổ hợp SAMP/T - 100/20 km).

"Nhưng điều quan trọng nhất là nó không có "nhược điểm ". Không có hệ thống phụ nào làm chậm toàn bộ tổ hợp, mỗi hệ thống đều được thiết kế để khi hoạt động gia tăng được hiệu suất tính năng kỹ-chiến thuật của toàn bộ tổ hợp. Nếu tính đến các đặc điểm như khả năng thao tác cơ động cao và độ ổn định chiến đấu tốt, thì hiển nhiên chúng ta có một hệ thống phòng không phù hợp một cách tối ưu để tham gia vào trận chiến hiệp đồng binh chủng. Hệ thống phòng không “chiến binh” không tập trung để lập “kỷ lục thể thao” mà tập trung để giành chiến thắng”, - ấn phẩm lưu ý.

So sánh các hệ thống phòng không MR (tầm trung/ medium-range) hiện đại cho phép chúng ta rút ra một số kết luận rõ ràng. Các hệ thống phòng không MR của Nga đang được tạo ra để phát triển những truyền thống tốt nhất của lớp vũ khí này. Khi tổ chức hệ thống phòng không, phương Tây ưu tiên các tổ hợp phòng không trên không và trên biển, đồng thời phát triển các hệ thống phòng không trên bộ theo nguyên tắc tận dụng. Có tên lửa không-đối-không, radar pháo binh, xe tải quân sự - thế là cơ cấu xong một tổ hợp phòng không.

“Chúng tôi nhào nặn nó từ những gì đã có”, - nguyên tắc tạo ra hệ thống phòng không ở phương Tây như vậy gợi nhớ đến quái thú Chimera cổ đại - những sinh vật có đầu sư tử, mình dê và đuôi rắn.

Bên cạnh những yếu tố khác, điều này dẫn đến sự khác biệt đáng kinh ngạc về tính năng hoạt động của các bộ phận cấu thành khác nhau trong tổ hợp của phương Tây. Trừ loại NASAMS III ít nhất phần nào có thể được coi là cân bằng, dù chỉ vì tất cả các yếu tố của nó đều yếu như nhau. Trong hệ thống phòng không IRIS-T SLM, số lượng tên lửa và tầm bắn của chúng khiến công suất radar trở nên dư thừa nhiều lần. Ngược lại, đối với SAMP/T, đặc tính hoạt động của radar không cho phép tổ hợp phát huy hết khả năng của hệ thống tên lửa phòng không. Tốc độ bắn của bệ phóng ở mức cao không phù hợp với số lượng kênh ngắm mục tiêu.

“Cả một hải đoàn di chuyển với tốc độ của con tàu bơi chậm nhất” - nguyên tắc cũ này hoàn toàn phù hợp để đánh giá khả năng của các hệ thống phòng không MR hiện đại của phương Tây, - các nhà phân tích tại Trung tâm phân tích về ASD nhận xét.

“Nếu chúng ta tính thêm vào đó những đặc điểm khác của chúng như tính cơ động thấp và độ ổn định chiến đấu yếu kém, thì phải thừa nhận rằng các hệ thống phòng không của phương Tây chỉ phù hợp cho các chiến dịch của “hiến binh” ở quy mô hạn chế. Về nguyên tắc nó tương ứng với vai trò “Sen đầm quốc tế” mà các nước phương Tây tự nhận về mình”,- Trung tâm Phân tích về ASD tuyên bố.