“Tất cả cho mặt trận, tất cả để chiến thắng!”
Vào đầu Thế chiến II, tỉnh Tula đã là một trong những khu vực công nghiệp lớn nhất của Liên Xô. Ở đây đã có 6.812 cơ sở công nghiệp, 4.500 trang trại tập thể, 102 trang trại nhà nước, 59 trạm máy kéo. Dân số khu vực là hơn 1,5 triệu người.
Trong những năm cuộc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại, Nhà máy vũ khí Tula nhất trí ủng hộ khẩu hiệu “Tất cả cho mặt trận, tất cả để chiến thắng!”. Nhiều công nhân đã ra mặt trận chiến đấu, các phân xưởng của nhà máy đã được ngụy trang, và khối lượng sản xuất vũ khí không ngừng tăng lên. Công nhân Tula đã làm việc 12-18 giờ một ngày. Vào tháng 7 năm 1941, mặt trận đã nhận được 88 nghìn khẩu súng trường Tokarev, vào tháng 8 - 100 nghìn khẩu súng trường. Vào tháng 10 năm 1941, do mối đe dọa từ quân xâm lược Đức, nhà máy phải đi sơ tán đến thành phố Mednogorsk, vùng Orenburg.
Trận phòng thủ Tula
Vào ngày 30 tháng 9, quân Hitler đã phát động cuộc tấn công vào Matxcơva với tên mã Typhoon. Theo kế hoạch, tập đoàn quân xe tăng của tướng Guderian phải tiến vào thủ đô Liên Xô thông qua Tula.
Thành phố Tula đã chuẩn bị để đối phó với cuộc tấn công của phát xít Đức, ở ngoại đã đào hào và xây dựng các chướng ngại vật chống tăng, xây dựng hàng rào trên đường phố, lập hàng rào lông nhím chống tăng, đã tạo ra những bãi mìn trên những đoạn đường quan trọng nhất.
Vào ngày 12 tháng 10, quân Đức đã vào thị trấn Aleksin (cách Tula 59 km), hai tuần sau - vào thị trấn Shchekino (cách Tula 25 km). Sau khi vượt qua hàng phòng thủ của Sư đoàn Bộ binh 290 ở phía bắc thành phố, quân Đức bắt đầu tiến về Tula.
Vào những ngày 29-30 tháng 10, khi đang cố gắng đánh chiếm Tula một cách chớp nhoáng, quân Đức vấp phải tuyến phòng thủ chống tăng và phòng không mạnh mẽ. Vào ngày 31 tháng 10, quân đội phát xít lại một lần nữa cố gắng chọc thủng phòng tuyến xung quanh thành phố, nhưng không thành công. Sau đó, quân Đức quốc xã đã cố gắng tấn công Tula từ nhiều phía cùng một lúc, nhưng vẫn không thể đạt thành công.
Chiến tuyến ở vùng phía Nam của khu vực Matxcơva đã là ổn định. Việc giữ lại thành phố Tula đảm bảo sự ổn định trên cánh trái của Mặt trận phía Tây, vì các lực lượng của Tập đoàn quân dã chiến số 4 của Đức phải tập trung ở đó, và kế hoạch của Hitler tiến vào Matxcơva từ phía đông đã bị đổ vỡ.
Vào cuối tháng 11, quân đội Đức đã hết hơi và chuyển từ vị thế tấn công sang phòng thủ. Sau đó lính phát xít bắt đầu chạy trốn, bỏ lại hầu hết xe tăng, xe hơi và xe kéo trên chiến trường. Quân đội Liên Xô đã giáng trả tất cả các đợt tấn công của phát xít Đức, buộc quân Đức phải rút quân ở khoảng cách khá xa, không cho họ đến Matxcơva.
Vào đầu tháng 12 năm 1941, quân Đức hầu như không thực hiện những hành động theo hướng Tula. Khi đó, quân đội Liên Xô có thêm các đơn vị tiếp viện được điều động về mặt trận và phát động cuộc phản công. Chiến dịch phản công ở Tula đã bắt đầu, kết quả là loại bỏ mối đe dọa quân phát xít tiến vào Matxcơva từ phía nam, và nhóm quân Đức ở khu vực Tula đã bị đánh bại.
Cuộc sống trong thành phố bị bao vây
Trong 45 ngày Tula bị bao vây, cư dân thành phố tiếp tục sống và làm việc theo khẩu hiậu: tất cả cho mặt trận. Họ đã sửa chữa xe tăng, những khẩu pháo cỡ nóng khác nhau, súng máy, súng trường và súng lục.
Các xưởng may của “Shveisoyuz” đã may quân phục, đồ lót, áo choàng ngụy trang và găng tay cho Hồng quân. Vào tháng 9-10, công nhân và kỹ sư của Ga đường sắt Tula-1 đã chế tạo một đoàn tàu bọc thép, và đoàn tàu này đã tích cực tham gia các trận đánh trên mặt trận ở khu vực Tula.
Những người anh hùng
Khoảng 200 nghìn binh sĩ từ vùng Tula đã hy sinh trên mặt trận. Hàng trăm cư dân Tula tham gia Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại đã được trao tặng các huân huy chương cao quý nhất của Tổ quốc. Hơn 200 cư dân Tula đã được phong danh hiệu Anh hùng Liên Xô, hơn 40 người được tặng cả ba hạng của Huân chương Quang vinh.
Vào ngày 7 tháng 12 năm 1976, Tula đã được tặng phong hiệu cao quý nhất - "Thành phố anh hùng" vì chủ nghĩa anh hùng và lòng dũng cảm trong các trận đánh bảo vệ Tổ quốc trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại.
