Thung lũng Silicon mất dần vốn đầu tư từ Trung Quốc

Trung Quốc có thể sẽ cắt giảm đầu tư vào Thung lũng Silicon. Ông Zhu Min, người từng giữ chức Phó thống đốc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc, đã tuyên bố như vậy.

Theo ông, sau khi xem xét kỹ lưỡng những bê bối về bảo mật thông tin gần đây, ý muốn của Hoa Kỳ đẩy Huawei ra khỏi thị trường Mỹ, cũng như các sáng kiến ​​lập pháp mới để kiểm soát các khoản đầu tư vào lĩnh vực công nghệ, tất cả vốn đầu tư mạo hiểm của Trung Quốc đổ vào Mỹ đều sẽ dừng lại.

Trong những năm gần đây, Hoa Kỳ đã trở thành điểm thu hút đầu tư của Trung Quốc. Vốn đầu tư gia tăng nhanh nhất trong các lĩnh vực công nghệ cao: CNTT, kỹ thuật robot, công nghệ sinh học, điện tử, hàng không, ô tô. Theo số liệu của Rhodium Group, vốn đầu tư mạo hiểm của Trung Quốc vào lĩnh vực công nghệ Hoa Kỳ đã tăng từ  376 triệu USD năm 2013 lên đến 3,1 tỷ USD năm 2018. Các tập đoàn công nghệ lớn nhất của Trung Quốc đã tạo ra các phòng thí nghiệm tại Hoa Kỳ. Ví dụ, một vài năm trước, Baidu đã thành lập một trung tâm nghiên cứu trí tuệ nhân tạo ở Thung lũng Silicon. Năm 2017, tập đoàn này đã mở một trung tâm nghiên cứu và phát triển thứ hai tại đó chuyên nghiên cứu chế tạo xe buýt tự hành sử dụng nền tảng Apollo do Baidu phát triển. Sau đó, tập đoàn Trung Quốc đã mở phòng thí nghiệm thứ ba tại Mỹ — Phòng thí nghiệm phát triển phần mềm kinh doanh thông minh (business intelligence) và phân tích dữ liệu, các ứng dụng Big Data. Một gã khổng lồ khác là Tencent cũng đã mở một trung tâm nghiên cứu trí tuệ nhân tạo ở Seattle. Alibaba cũng đã mở phòng thí nghiệm ở đó để phát triển công nghệ điện toán hình ảnh và xử lý ngôn ngữ tự nhiên. Huawei cũng đã mở phòng thí nghiệm nghiên cứu FutureWei ở California.

Tuy nhiên, Mỹ đang cáo buộc Trung Quốc ăn cắp tài trí tuệ và cưỡng ép chuyển giao công nghệ. Trên thực tế, những cáo buộc này là nguyên nhân chính gây ra cuộc xung đột thương mại giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ. Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã đưa ra đề xuất thắt chặt kiểm soát xuất khẩu để ngăn chặn các hàng hóa công nghệ cao, như trí tuệ nhân tạo, điện toán lượng tử v.v., rơi vào tay các thế lực nước ngoài, đặc biệt nếu chúng được coi là quan trọng đối với an ninh quốc gia. Về phần mình, Ủy ban Đầu tư Nước ngoài tại Mỹ (CFIUS) hứa hẹn sẽ xem xét và ngăn chặn các giao dịch liên quan đến vốn đầu tư của Trung Quốc trong lĩnh vực công nghệ cao tại Hoa Kỳ.

Tất cả điều này dẫn đến việc cả doanh nghiệp Mỹ và Trung Quốc bắt đầu từ bỏ các giao dịch đầu tư. Tại Diễn đàn kinh tế thế giới ở Davos, Chủ tịch Tập đoàn hóa chất Sinochem của Trung Quốc ông Ning Gaonin  đã nói rằng, các nhà đầu tư Trung Quốc bất ngờ, bối rối. Trong một thời gian dài họ đã tin rằng, vốn đầu tư của họ được hoan nghênh ở các quốc gia khác, nhưng bây giờ đột nhiên hóa ra rằng, quốc gia khác không thích các khoản đầu tư của Trung Quốc.

Như ông Zhu Min, cựu Phó Thống đốc Ngân hàng Trung ương Trung cho biết, bây giờ tất cả tiền của Trung Quốc đổ vào thung lũng Silicon đều sẽ dừng lại. Nhưng điều này sẽ không giúp Mỹ tự bảo vệ mình mà ngược lại sẽ làm chậm quá tình phát triển công nghệ của họ, vì đã từ lâu chỉ có hoạt động tập thề mới có thể mang lại kết quả trong lĩnh vực này, — chuyên gia Bian Yongzu từ Đại học nhân dân Bắc Kinh nhận xét trong cuộc phỏng vấn với Sputnik.

Nếu Mỹ tiếp tục kìm hãm sự phát triển công nghệ của Trung Quốc, điều này rõ ràng sẽ đi ngược với xu hướng thế giới hiện nay. Chắc là Mỹ cho rằng, trong khi họ vẫn đi trước Trung Quốc trong lĩnh vực công nghệ,, họ có khả năng kìm hãm sự phát triển của Trung Quốc trong ngắn hạn. Nhưng họ không nhận thức được rằng, trên thực tế Trung Quốc có thể tự phát triển nhiều công nghệ cao, do đó chính sách ngăn chặn Trung Quốc không còn phục vụ lợi ích của Mỹ. Trung Quốc có thể ngừng rót tiền vào ngành công nghệ của Mỹ. Trong những năm gần đây, theo chiến lược "thoát ra thế giới bên ngoài", Trung Quốc đã tăng cường các hoạt động đầu tư. Ví dụ, Huawei đã thành lập nhiều phòng thí nghiệm trên khắp thế giới. Và các khoản đầu tư vào lĩnh vực công nghệ không chỉ vì lợi ích của Trung Quốc mà còn vì lợi ích của nước nhận đầu tư. Ví dụ, các khoan đầu tư vào Thung lũng Silicon mang lại lợi ích cho sự phát triển công nghệ của Mỹ. Và nếu Hoa Kỳ đóng kênh đầu tư này, họ sẽ rơi vào tình huống "gậy ông đập lưng ông".

Điều thú vị là giới trí thức Mỹ không ủng hộ chủ nghĩa bảo hộ công nghệ của Mỹ. Theo Martin Chorzempa, chuyên gia tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson (Mỹ), đề xuất cấp phép xuất khẩu công nghệ có thể gây hại cho chính nước Mỹ. Bởi vì công nghệ cao được sử dúng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, có nhiều công nghệ kép. Rất khó để xác định công nghệ nào có thể gây ra mối đe dọa cho an ninh quốc gia nếu rơi vào tay kẻ xấu. Và các hạn chế nghiêm ngặt chỉ có thể dẫn đến sự cô lập của Hoa Kỳ.