Vào năm 2014, cô đã tham gia cuộc thí nghiệm trong hai tuần tập sống như đang sống trên sao Hỏa được tổ chức tại một vùng sa mạc ở miền Nam bang Utah của Mỹ. Năm 2016, cô là người Nga duy nhất tham gia dự án Mars-160 mô phỏng các điều kiện của chuyến thám hiểm có người lái đến sao Hỏa.
Tại sao cô muốn bay lên sao Hỏa, các thành viên trong đoàn thám hiểm phải mang theo những gì, và tại sao hành tinh đỏ thu hút sự chú ý của các nhà nghiên cứu nhiều hơn những hành tinh khác. Cô Stepanova trả lời những câu hỏi này trong cuộc phỏng vấn với Sputnik.
Sputnik: Cô đã sẵn sàng tham gia vào chuyến thám hiểm sắp tới lên sao Hỏa chưa?
Tất nhiên, tôi đã sẵn sàng! Đây là ước mơ của tôi. Chính bởi vậy tôi tham gia cuộc nghiên cứu này. Từ khi còn nhỏ, tôi mơ ước du hành ngoài không gian. Cha tôi yêu thích thể loại khoa học viễn tưởng, ông ấy đã làm mọi cách để tôi cũng thích đọc sách thể loại này. Tôi đã hiểu rằng, xã hội và toàn thế giới nói chung sẽ hưởng lợi rất nhiều từ việc khám phá không gian. Đặc biệt nếu tham gia nghiên cứu có người chứ không phải robot.
Sputnik: Tại sao trong quá trình chinh phục không gian nhất định phải có người? Gửi robot là an toàn hơn và dễ dàng hơn về mặt kỹ thuật.
Trong toàn bộ thời gian hoạt động trên sao Hỏa, mà đây là hơn 10 năm, các chú robot chỉ có thể khoan lấy mẫu trên bề mặt sao Hỏa ở độ sâu 10cm, và vượt quá khoảng cách nhỏ. Thành tựu này không có ý nghĩa gì cả đối với việc chinh phục hành tinh. Con người là linh hoạt hơn trong lĩnh vực này. Khi làm việc với robot, tín hiệu trì hoãn 20-40 phút. Ngoài ra, trí tuệ nhân tạo chưa phát triển cao. Các chú robot hoạt động theo hiệu lệnh và có thể bỏ lỡ rất nhiều điều. Như dự kiến, con người sẽ đạt được kết quả lớn hơn trong một thời gian ngắn hơn.
Sputnik: Cô sẽ bay lên vũ trụ với tư cách nào?
Tôi đã tốt nghiệp ngành báo chí và hiện nay đang học để nhận bằng đại học thứ hai tại Trường Đại học Kỹ thuật Quốc gia Moskva Bauman. Đây là chuyên ngành kỹ thuật, mà nếu không nắm vững kiến thức trong lĩnh vực này thì không nên bay vào không gian. Con người trong không gian là một công cụ đa chức năng.
Sputnik: Những người muốn tham gia chương trình không gian phải đáp ứng đòi hỏi nào về mặt sức khỏe?
Yêu cầu sức khỏe là để không có bệnh mãn tính, sức chịu đựng tốt, sức khỏe thể chất tuyệt vời. Các ứng viên nên tập thể dục hàng ngày, chạy bộ, v.v. Đối với các em gái, chương trình này đôi khi là khó khăn. Nói chung, bạn cần mở rộng tầm nhìn. Ngoài môn vật lý và toán học bạn nên học các môn lịch sử, văn hóa, văn học.
Sputnik: Những người đầu tiên lên sao Hỏa sẽ phải giải quyết những nhiệm vụ nào?
Đầu tiên, nên sử dụng các nguồn dự trữ của hành tinh đỏ để mọi người có thể sống ở đó trong tương lai. Nên tìm kiếm nước và khai thác nó, nên tìm kiếm sự sống. Và sau khi phát triển nơi ở của những người di cư đầu tiên, sau khi những đội du hành mới hạ cánh trên hành tinh đỏ và xây dựng những mô-đun mới, sau đó mới có thể suy nghĩ về nông nghiệp. Nhưng, tất nhiên, những người di cư đầu tiên sẽ ăn thực phẩm đông khô từ trái đất chứ không phải trồng rau trong nhà kính sao Hỏa.
Sputnik: Nơi nào là tốt nhất để đặt căn cứ trên sao Hỏa? Như được biết trên hành tinh đỏ có quá nhiều bức xạ. Liệu các mô-đun có thể được bố trí dưới lòng đất?
Gần đây đã xuất hiện một bài báo khoa học giải thích rằng, về nguyên tắc, tình hình với bức xạ trên sao Hỏa không xấu đến thế. Sao Hỏa có bầu không khí, dù nó rất mỏng, thưa thớt, nhưng vẫn có. Và liều bức xạ mà con người tiếp xúc trong thời gian ở trên sao Hỏa không vượt quá giới hạn. Tất nhiên, không thể loại trừ những trường hợp bất thường. Có một số tùy chọn về mô-đun và trạm. Tôi rất thích một dự án của các nhà khoa học trẻ. Đây là nngôi nhà với mấy lớp bằng băng. Nước bảo vệ khỏi tia vũ trụ, ánh sáng mặt trời và bức xạ. Tức là những lớp bằng băng, mà trên bề mặt sao Hỏa có nhiều hồ nước được phủ dưới lớp băng, có thể đóng vai trò lớp bảo vệ rất tốt. Vì vậy, không nhất thiết phải xây dựng căn cứ dưới lòng đất. Ngoài ra trong lòng sao Hỏa có những ống dung nham khá sâu. Nếu tìm thấy chúng thì có thể đặt căn cứ ở đó.
Sputnik: Chuyến bay đến sao Hỏa kéo dài từ 7 đến 8 tháng. Các phi hành gia sẽ làm gì trong thời gian bay?
Họ có thể làm những công việc mà các phi hành gia thường làm trên trạm vũ trụ ISS: tiến hành các cuộc thí nghiệm trong điều kiện trọng lực nhỏ, tập luyện và chuẩn bị hạ cánh.
Sputnik: Một năm trên sao Hỏa dài gấp đôi so với một năm trên Trái đất. Thế nào là cảm thấy bạn sẽ là trẻ hơn những người ở lại trên trái đất?
Về độ tuổi sẽ là trẻ hơn, nhưng, có chú ý đến điều kiện sống khá phức tạp, rất có thể chúng tôi sẽ trông già hơn so với những người ở lại trên Trái đất (cười). Nhiều khả năng, nếu sống lâu trên sao Hỏa thì cuối cùng không còn chú ý đến điều đó.
Sputnik: Tại sao mục tiêu nghiên cứu là Sao Hỏa?
Ngoài khoảng cách gần gũi, nguy cơ chết chóc ở con người hiện diện trên hành tinh này là thấp nhất. Ví dụ, trên sao Kim có mưa axit. Nhiệt độ +400. Kỹ thuật không thể hoạt động trên hành tinh này, làm thế nào mà con người có thể làm việc ở đó. Sao Thủy quá gần với Mặt trời.
Sputnik: Cô sẽ mang theo gì trong chuyến thám hiểm lên sao Hỏa?
Trong thời đại các công nghệ kỹ thuật số, không có nhu cầu mang theo máy ảnh hoặc những cuốn sách. Vì vậy, tôi sẽ lấy một cái gì đó mà tôi có thể chạm vào để nhớ về Trái Đất, về ngôi nhà. Nhưng, tôi chưa quyết định. Nếu tôi được phép mang theo một con vật nuôi (cười) thì sẽ rất tốt, nhưng, chúng tôi bị cấm mang theo bất cứ ai trừ chuột thí nghiệm.
Sputnik: Cô sẽ cư xử như thế nào trong lần tiếp xúc đầu tiên với đại diện của dạng sống trí thông minh ngoài hành tinh? Cô sẽ nói gì?
Liệu họ có thể hiểu tôi không? Có lẽ tôi sẽ cố gắng giải thích điều gì đó bằng cử chỉ. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải hiểu dạng sống này là như thế nào. Có lẽ, không nên thực hiện những chuyển động đột ngột, không nên có thái độ thù địch, không nên thể hiện sự sợ hãi.
Trước đây, cô Anastasia Stepanova đã tham gia dự án Mars One, nhưng, ở giai đoạn này chuyến bay dự kiến bắt đầu thực hiện trong năm 2025 đã bị trì hoãn vô thời hạn.
Mars One là một dự án tư nhân được khởi xướng bởi Bas Lansdorp. Theo dự án này, phi hành đoàn sẽ bay đến sao Hỏa, thành lập một căn cứ trên bề mặt hành tinh này và mọi thứ sẽ được phát sóng trên truyền hình.
