Căn cứ nào để giảm án, tha tù trước thời hạn cho phạm nhân trong vụ đại án như Phan Sào Nam? Theo Trưởng Ban Nội chính Trung ương, nếu làm rõ được các quyết định tha tù với Phan Sào Nam của TAND Quảng Ninh là không đúng, ngay cả những người ra quyết định tha tù trước thời hạn này cũng có thể bị xem xét xử lý.
Trưởng Ban Nội chính Trung ương lên tiếng về vụ tha tù Phan Sào Nam
Việc Phan Sào Nam, cựu Giám đốc Công ty cổ phần VTC truyền thông trực tuyến, người còn được gọi là “hoàng tử bóng đêm”, trùm đường dây đánh bạc ở Phú Thọ liên quan cựu tướng Công an Phan Văn Vĩnh và Nguyễn Thanh Hóa, bất ngờ được TAND tỉnh Quảng Ninh giảm án, tha tù trước thời hạn gây xôn xao dư luận Việt Nam những ngày qua.
Với một phạm nhân nổi tiếng như Phan Sào Nam, bị kết án về tội “tổ chức đánh bạc” và “rửa tiền” theo bản án hình sự phúc thẩm ngày 12/3/2019 của TAND cấp cao tại Hà Nội bất ngờ được cho giảm án, tha tù trước thời hạn khiến người ta đặt câu hỏi, căn cứ nào để “ưu ái” giảm án cho ông trùm đường dây cờ bạc này?
Đáng chú ý, câu chuyện Phan Sào Nam được “châm trước” xem xét cho ra tù trước thời hạn một lần nữa được chính Trưởng Ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc lên tiếng thông tin. Theo đó, đồng chí Phan Đình Trạc khẳng định, việc tha tù cho Phan Sào Nam trước thời hạn là không đúng quy định.
Sáng 28/4, Hội nghị trực tuyến toàn quốc quán triệt nghị quyết Đại hội XIII của Đảng về nhiệm vụ công tác Nội chính, phòng, chống, tham nhũng và cải cách tư pháp, phát động thi đua chuyên đề ngành Nội chính Đảng giai đoạn 2021-2025 diễn ra tại Hà Nội. Bên cạnh việc nghe phổ biến quán triệt những kết quả đạt được, tổng kết các hạn chế, bài học kinh nghiệm từ nhiệm kỳ Đại hội XII, phương hướng nhiệm vụ giải pháp trọng tâm trong công tác nội chính, phòng chống tham nhũng, cải cách tư pháp được nêu trong các văn kiện Đại hội XIII, Hội nghị cũng làm rõ những nội dung nhiệm vụ cần triển khai thực hiện trong thời gian tới.
Phát biểu tại Hội nghị sáng nay, đồng chí Phan Đình Trạc, Trưởng Ban Nội chính Trung ương nêu rõ, Đại hội Đảng XIII đã thành công tốt đẹp. Dư luận toàn quốc bày tỏ niềm vui mừng trước thành công của Đại hội. Đặc biệt, kết quả điều tra dư luận xã hội của Ban Tuyên giáo Trung ương cho thấy, có đến 94% người được hỏi ý kiến có tâm trạng vui mừng sau khi biết thông tin về kết quả của Đại hội.
Trao đổi về vấn đề quan trọng, nóng bỏng là chống tham nhũng, giữ trong sạch bộ máy, Trưởng Ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc cho rằng, Ban Nội chính nghiên cứu, tham mưu chỉ đạo, đẩy mạnh xây dựng thể chế để không thể tham nhũng. Trọng tâm là hoàn thành các quy định để kiểm soát quyền lực.
“Tham nhũng là một trong những sản phẩm của tha hóa quyền lực. Có cơ chế để bảo vệ những người tố cáo, chống tham nhũng, đồng thời xử lý nghiêm những người lợi dụng chống tham nhũng để vu khống, gây mất đoàn kết nội bộ”, đồng chí Phan Đình Trạc nhấn mạnh.
Dẫn ra trường hợp cụ thể, ông Phan Đình Trạc lấy ví dụ vụ việc tha tù trước thời hạn đối với ông trùm đường dây cờ bạc nghìn tỷ liên quan đến hai cựu tướng ngành Công an (Phan Văn Vĩnh, Nguyễn Thanh Hóa) là Phan Sào Nam, đã bị xét xử tại TAND tỉnh Phú Thọ năm 2019.
“Như vụ án đánh bạc nghìn tỷ vừa qua liên quan Phan Sào Nam, xử 5 năm nhưng cho ra tù trước 2 năm. Khi chúng ta đặt dấu hỏi, tiến hành kiểm tra thì việc cho tha tù là không đúng”, Trưởng Ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc khẳng định.
Người ra quyết định giảm án tha tù Phan Sào Nam có thể bị xử lý?
Trưởng Ban Nội chính Trung ương nhắc lại việc Viện Kiểm sát Nhân dân cấp cao tại Hà Nội vừa ban hành quyết định kháng nghị giám đốc thẩm đối với các quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù của Tòa án Nhân dân tỉnh Quảng Ninh, đối với phạm nhân Phan Sào Nam.
“Viện kiểm sát kháng nghị theo hướng hủy quyết định tha tù này”, đồng chí Phan Đình Trạc bổ sung thêm.
“Nếu có dấu hiệu tội phạm về ra quyết định trái pháp luật thì cần phải khởi tố điều tra”, đồng chí Phan Đình Trạc thẳng thắn.
Việc Viện Kiểm sát Nhân dân Cấp cao tại Hà Nội quyết định kháng nghị đề nghị tòa án cùng cấp xử giám đốc thẩm theo hướng hủy hai quyết định giảm án tù đối với Phan Sào Nam của TAND tỉnh Quảng Ninh nhận được sự ủng hộ, đồng tình của dư luận.
Làm sao có thể chấp nhận được, khi Phan Sào Nam, một phạm nhân phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, trong vụ đại án về đường dây đánh bạc nghìn tỷ liên quan đến những cựu lãnh đạo cấp cao của Bộ Công an (như cựu tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát Phan Văn Vĩnh và cựu cục trưởng Cục C50 Nguyễn Thanh Hóa), chỉ trong thời gian chưa đầy 1 năm đã được TAND tỉnh Quảng Ninh hai lần chấp nhận cho giảm án.
Phan Sào Nam không lập công trạng gì nhưng vẫn được ra tù trước thời hạn
Vừa qua, Viện Kiểm sát Nhân dân cấp cao (VKSND Cấp cao) tại Hà Nội đã ban hành quyết định kháng nghị giám đốc thẩm đối với các quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù của Tòa án Nhân dân tỉnh Quảng Ninh, đối với phạm nhân Phan Sào Nam bị kết án về các tội “tổ chức đánh bạc” và “rửa tiền” ngày 12/3/2019 của Tòa án Nhân dân cấp cao tại Hà Nội.
Theo quyết định kháng nghị giám đốc thẩm, VKSND Cấp cao tại Hà Nội cho rằng quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 587 ngày 29/4/2020 và Quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 80 ngày 4/2/2021 của Tòa án Nhân dân tỉnh Quảng Ninh đối với Phan Sào Nam là “không đủ điều kiện và không có căn cứ pháp luật”.
Do đó, Viện Kiểm sát Nhân dân cấp cao tại Hà Nội đề nghị Tòa án Nhân dân cấp cao tại Hà Nội xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm, đồng thời hủy các Quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 587 và số 80 của Tòa án Nhân dân tỉnh Quảng Ninh đối với Phan Sào Nam.
Trước đó, tại bản án hình sự phúc thẩm ngày 12/3/2019, Phan Sào Nam bị TAND Cấp cao tại Hà Nội tuyên phạt 5 năm tù về các tội “tổ chức đánh bạc” và “rửa tiền”. Thời hạn chấp hành án tù tính từ ngày bị bắt tạm giam là 12/10/2017. Đối với trách nhiệm dân sự, Tòa tuyên Phan Sào Nam phải nộp lại khoản tiền thu lời bất chính là 1.475 tỷ đồng. Phan Sào Nam sau được được đưa về trại giam ở Quảng Ninh để thi hành án.
Tuy nhiên, TAND tỉnh Quảng Ninh ngày 29/4/2020 đã chấp nhận đề nghị của trại giam Quảng Ninh về việc giảm thời hạn chấp hành án phạt tù 19 tháng cho cựu giám đốc Công ty cổ phần VTC truyền thông trực tuyến (VTC Online). Rồi đến ngày 4/2/2021, Tòa Quảng Ninh lại tiếp tục lần thứ hai chấp nhận đề nghị của trại giam Quảng Ninh, giảm hết toàn bộ thời hạn phạt tù còn lại (3 tháng 7 ngày) cho Phan Sào Nam. Với sự “ưu ái” đặc biệt gây nghi ngờ dư luận này, Phạm nhân Phan Sào Nam chính thức được ra trại ngày 6/2/2021 vừa qua.
Khi yêu cầu Tòa Quảng Ninh hủy hai quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 587 và số 80 đối với Phan Sào Nam, Viện Kiểm sát Nhân dân cấp cao tại Hà Nội nhấn mạnh, quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 587 ngày 29/4/2020 của Tòa án Nhân dân tỉnh Quảng Ninh đã giảm thời hạn chấp hành án phạt tù 19 tháng cho phạm nhân Phan Sào Nam là hoàn toàn không có căn cứ pháp luật. Theo VKSND cấp cao tại Hà Nội, theo quy định, Phan Sào Nam bị tuyên 5 năm tù, ngoài điều kiện đã chấp hành được 1/3 thời hạn phạt tù và phải có ít nhất 6 tháng hoặc 2 quý liền kề thời điểm xét giảm được xếp loại khá trở lên. Tuy nhiên, phạm nhân Phan Sào Nam mới được xếp loại khá quý 3/2019, quý 4/2019 xếp loại trung bình.
Bên cạnh “thang xếp loại thi đua” chấp hành án phạt tù, Phan Sào Nam đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù trong trường hợp đặc biệt là “lập công”.
Tuy nhiên, VKSND Cấp cao chỉ rõ, qua tài liệu xác minh về tình tiết “lập công” cho thấy tại văn bản số 851 ngày 20/11/2019, Cơ quan an ninh điều tra Công an tỉnh Phú Thọ, có nội dung: Cơ quan điều tra đã tiếp xúc, vận động Phan Sào Nam viết thư gửi gia đình Lê Văn Kiên để vận động đối tượng đầu thú. Kết quả, sau khi được gia đình thông báo về việc Phan Sào Nam viết thư vận động Kiên về nước, cùng với sự tác động của Cơ quan an ninh điều tra… đến ngày 20/10/2019, Lê Văn Kiên đã về nước đầu thú.
Điều đáng nói là, kết quả xác minh của Vụ 8, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao xác định trong quá trình giam giữ, không có việc Phan Sào Nam viết thư động viên đối tượng truy nã quốc tế Lê Văn Kiên về nước đầu thú. Ngoài ra, điều tra viên cũng như cán bộ điều tra không biết Phan Sào Nam tác động đến gia đình Lê Văn Kiên và Phan Anh Tuấn như thế nào, không có tài liệu chứng minh, xác định quá trình giam giữ Phan Sào Nam gửi thư ra ngoài để vận động Lê Văn Kiên ra đầu thú. Do đó, kháng nghị của Viện Kiểm sát Cấp cao tại Hà Nội cho rằng việc xác nhận Phan Sào Nam lập công là “không có căn cứ”.
“Quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 587 ngày 29/4/2020 trước đó được xác định không có căn cứ, dẫn đến Quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù số 80 của Tòa án Nhân dân tỉnh Quảng Ninh cũng không đủ điều kiện và không có căn cứ theo quy định của pháp luật”, VKSND Cấp cao tại Hà Nội kết luận.
Phan Sào Nam cũng không tích cực khắc phục hậu quả
Trong tài liệu được chuyển lên cho cơ quan chức năng có nêu, Quý I/2020, Phan Sào Nam được đánh giá đã tích cực khắc phục hậu quả do hành vi phạm tội gây ra.
Tuy nhiên, VKSND Cấp cao cho rằng, theo tài liệu điều tra, phạm nhân Phan Sào Nam “không tích cực khắc phục hậu quả”. Theo đó, Nam đã thi hành hơn 1.314 tỷ đồng và còn phải thi hành hơn 160 tỷ đồng. Quá trình chấp hành án, Cục Thi hành án dân sự tỉnh Phú Thọ đã bán 5 ô tô của Phan Sào Nam kê biên mới thu được khoảng 5.3 tỷ đồng, số tiền còn lại vẫn chưa thi hành án xong.
Viện Kiểm sát Nhân dân Cấp cao tại Hà Nội cho rằng, tài khoản của Phan Sào Nam và vợ ở Ngân hàng DBS Singapore có số dư hơn 5,3 triệu USD. Cụ thể, trước đó, ngày 28/11/2019, Phan Sào Nam đã nhận bản thông báo của cảnh sát Singapore trong đó ghi rõ tại tài khoản của Phan Sào Nam và vợ ở Ngân hàng DBS Singapore có số tiền hơn 5,3 triệu USD và 253.499,60 SGD. Tuy nhiên, khi làm việc với cơ quan an ninh điều tra, Phan Sào Nam bị đánh giá “không hợp tác để phong tỏa tài khoản này”".
Bên cạnh đó, việc trại giam Quảng Ninh xếp loại thi đua chấp hành án phạt tù cho Nam khi dựa vào đơn trình bày hoàn cảnh kinh tế gia đình “đặc biệt khó khăn” do mẹ của Phan Sào Nam nộp. Tuy nhiên, kết quả xác minh của Viện Kiểm sát và chính quyền địa phương thực tế cho thấy “gia đình Phan Sào Nam không hề khó khăn”.
Với những cơ sở trên, VKSND Cấp cao ở Hà Nội kháng nghị nêu rõ, việc trại giam Quảng Ninh đề nghị xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù ngày 30/4/2020 với Phan Sào Nam là “vi phạm pháp luật, cần phải hủy bỏ”. Ngoài ra, quyết định giảm thời hạn tù vào ngày 4/2/2021 cũng không đủ điều kiện do quyết định ngày 29/4/2020 không có căn cứ.
Phan Sào Nam sẽ buộc phải chấp hành lại bản án?
Trao đổi với báo giới, Thiếu tướng Nguyễn Thanh Hồng, Ủy viên thường trực Ủy ban Quốc phòng an ninh Quốc hội khóa XIV cho rằng, vụ đánh bạc nghìn tỷ là đại án đặc biệt nghiêm trọng.
Theo tướng Hồng, các phạm nhân (như Phan Sào Nam, Nguyễn Văn Dương (Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH Đầu tư phát triển an ninh công nghệ cao CNC) cấu kết với những người có trách nhiệm bảo vệ pháp luật, đấu tranh phòng chống tội phạm (như các cựu tướng Phan Văn Vĩnh, cựu Tổng Cục trưởng Tổng Cục Cảnh sát, Nguyễn Thanh Hóa, cựu Cục trưởng Cục Phòng Chống Tội Phạm Công Nghệ Cao C50 – PV) để thực hiện hành vi phạm tội.
Trong đó, Phan Sào Nam là một trong những người cầm đầu, do đó, việc Viện Kiểm sát Nhân dân Cấp cao tại Hà Nội kháng nghị quyết định giảm án tha tù trước thời hạn đối với phạm nhân này là có căn cứ. Theo Ủy viên thường trực Ủy ban Quốc phòng An ninh của Quốc hội khóa XIV, trường hợp kháng nghị của nói trên được TAND Cấp cao tại Hà Nội chấp nhận, đưa ra xem xét và nếu thấy có căn cứ để hủy quyết định giảm án tha tù thì Phan Sào Nam buộc phải chấp nhận lại bản án.
Thiếu tướng Nguyễn Thanh Hồng cho rằng, vấn đề đặt ra là cần phải xem xét lại trách nhiệm của các cơ quan trong việc đề xuất, ban hành quyết định cho Phan Sào Nam được giảm án tha tù trước thời hạn.
“Nếu có căn cứ, có thể xem xét về mặt hình sự”, ông Nguyễn Thanh Hồng nêu rõ.
Ông Hồng cũng lưu ý, kháng nghị của Viện Cấp cao 1 có thể được chấp nhận hoặc không được chấp nhận, nhưng trong vụ án nghiêm trọng này, có nhiều vấn đề mà dư luận còn băn khoăn khi TAND tỉnh Quảng Ninh quyết định giảm án tha tù cho Phan Sào Nam. Điều này là “khó có căn cứ”.
Dựa vào đâu mà ‘hoàng tử bóng đêm’ hay ông trùm đường dây cờ bạc lại được ưu ái, được khoan hồng nhiều đến thế?
Chủ tịch nước đề nghị làm rõ thông tin liên quan đến việc giảm án cho Phan Sào Nam?
Ngày 28/4, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc có ý kiến đề nghị Chánh án TAND Tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao kiểm tra thông tin liên quan đến việc giảm án cho phạm nhân Phan Sào Nam được báo chí phản ánh những ngày qua.
Chủ tịch nước cũng yêu cầu Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao kiểm tra lại nội dung thông tin báo chí phản ánh về việc Viện Kiểm sát kháng nghị hủy Quyết định giảm án cho Phan Sào Nam và báo cáo lại Chủ tịch nước về vấn đề này.
