Do đó, các chuyên gia y tế, các thể chế nước ngoài hiện vẫn đang nêu một số ý kiến tranh luận về việc, Việt Nam có nên mở cửa lại, khôi phục đường bay đón khách quốc tế, phục hồi du lịch hay không trước nguy cơ lây nhiễm virus corona có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
Trong một diễn biến liên quan, ngày 31/3, Cục Hàng không, Bộ Giao thông Vận tải đã có đề xuất lộ trình theo ba giai đoạn để khôi phục lại đường bay quốc tế đến Việt Nam.
Cục Hàng không đề xuất lộ trình mở lại chuyến bay quốc tế đến Việt Nam
Ngày 31/3, thông tin về việc Cục Hàng không Việt Nam, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đề xuất phương án tổ chức các chuyến bay quốc tế thường lệ đưa khách từ nước ngoài nhập cảnh vào Việt Nam được thảo luận sôi nổi.
Theo thông cáo phát đi của Cục Hàng không, cơ quan này đã có văn bản báo cáo gửi Bộ GTVT về việc nghiên cứu, thúc đẩy việc nối lại đường bay quốc tế (cho phép các chuyến bay quốc tế thường lệ có chở khách nhập cảnh vào Việt Nam).
Đồng thời, Bộ Giao thông Vận tải mới đây cũng đã có báo cáo về việc nghiên cứu, nối lại các chuyến bay thương mại quốc tế theo chỉ đạo của Thủ tướng chính phủ nhằm thực hiện “mục tiêu kép” và đáp ứng nhu cầu đi lại cơ bản của công dân. Theo phương án mà Cục Hàng không đề xuất, lộ trình mở cửa, khôi phục đường bay quốc tế của Việt Nam sẽ được triển khai theo 3 giai đoạn.
Ba giai đoạn để Việt Nam khôi phục đường bay quốc tế
Cụ thể, theo Cục Hàng không, ở giai đoạn 1, Cục sẽ khôi phục lại các chuyến bay trọn gói (combo) đối với hành khách là công dân Việt Nam. Các hãng hàng không Việt Nam và doanh nghiệp lữ hành sẽ phối hợp cơ quan ngoại giao và địa phương tổ chức tiếp nhận công dân cách ly tại khách sạn, tổ chức chuyến bay sau khi có phê duyệt của các cơ quan có thầm quyền.
Chi phí trọn gói cho các chuyến bay này bao gồm vé máy bay, phí xét nghiệm Covid-19, tiền ở khách sạn trong thời gian cách ly, tiền ăn trong 15 ngày, phí đưa đón bằng xe về khách sạn cách ly...
Đồng thời, các chuyến bay trọn gói sẽ được triển khai đồng thời với các chuyến bay đưa công dân về nước (chuyến bay giải cứu) do Chính phủ tổ chức (công dân bay giải cứu sẽ được đưa về cách ly tại các cơ sở cách ly Quân đội).
Cục Hàng không nhấn mạnh, thị trường khai thác các chuyến bay trọn gói được lên danh sách theo đề nghị của các hãng hàng không Việt Nam. Tần suất khai thác sẽ căn cứ theo năng lực tiếp nhận cách ly của địa phương.
“Các chuyến bay chỉ được cấp phép sau khi phương án tiếp nhận cách ly được địa phương thống nhất”, Cục Hàng không lưu ý.
Đối với giai đoạn 2, Cục sẽ cho mở các chuyến bay thường lệ chở khách vào Việt Nam có cách ly sau khi nhập cảnh, không yêu cầu hành khách phải có chứng nhận xét nghiệm Covid-19.
Cục giải thích rõ rằng, hành khách đến Việt Nam trong giai đoạn này được mở rộng ra là công dân Việt Nam và nước ngoài.
Giai đoạn 2 dự kiến sẽ được triển khai từ tháng 7/2021, thực hiện đồng thời với các chuyến bay trọn gói chở công dân Việt Nam về nước.
Ngoài ra, các đường bay trong thời gian đầu giai đoạn 2 là đường bay giữa Việt Nam và Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan. Tần suất bay là 4 chuyến/tuần/chiều cho các hãng hàng không của mỗi bên.
Cục Hàng không cũng cho hay, dự kiến hằng tuần có 24 chuyến bay chở khách vào Việt Nam từ Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan với lượng hành khách cần cách ly là 6.000 đến 7.000 người.
“Hãng hàng không có trách nhiệm đệ trình kế hoạch bay, bao gồm phương án tiếp nhận khách cách ly được phê duyệt của địa phương tại nơi có sân bay tiếp nhận chuyến bay”, Cục Hàng không nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, hành khách thanh toán trọn gói dịch vụ cho hãng hàng không hoặc đối tác được chỉ định, bao gồm: tiền vé máy bay, chi phí cách ly 15 ngày tại các khách sạn của địa phương, chi phí đón từ sân bay tới khách sạn cách ly, tiền ăn tiêu chuẩn 3 bữa/ngày, chi phí xét nghiệm Covid-19.
Liên quan các chi phí phát sinh khác, hành khách sẽ thanh toán tại khách sạn nơi cách ly. Với mỗi chuyến bay, hành khách nhập cảnh được bố trí cách ly tại 2-3 khách sạn nhằm giúp cho việc giải tỏa khách được tập trung, nhanh chóng.
Cuối cùng, thông tin về giai đoạn 3, Cục cho biết, đây là giai đoạn triển khai các chuyến bay thường lệ chở khách vào Việt Nam, không yêu cầu cách ly sau nhập cảnh.
“Lúc đó, Việt Nam sẽ áp dụng cơ chế hộ chiếu vaccine”, Cục Hàng không thông tin cho biết.
“Giai đoạn này dự kiến sẽ được triển khai từ tháng 9/2021, tùy theo tiến trình tiêm chủng vaccine Covid-19 tại Việt Nam, cũng như sau khi đánh giá kỹ về tính miễn dịch cộng đồng sau khi tiêm chủng trong toàn dân”, Cục nhấn mạnh.
Các chuyến bay được thực hiện với các quốc gia, vùng lãnh thổ công bố chấp nhận hiệu quả phòng dịch Covid-19 của cùng loại vaccine mà Việt Nam đã công bố để áp dụng rộng rãi trong lãnh thổ Việt Nam.
Tần suất ban đầu dự kiến là 7 chuyến/tuần/chiều cho các hãng hàng không của mỗi bên.
Cục Hàng không lý giải cụ thể, ở giai đoạn 3, hành khách không phải cách ly tập trung nếu có giấy xét nghiệm âm tính với SARS-CoV-2 bằng kỹ thuật Real-time PCR trong thời gian 3-5 ngày trước khi nhập cảnh Việt Nam và giấy chứng nhận tiêm chủng quốc tế do các cơ sở tiêm chủng được Chính phủ phê duyệt hoặc thuộc hệ thống cơ sở tiêm chủng của Tổ chức Y tế thế giới đối với loại vaccine phòng Covid-19 được Việt Nam công nhận tính hiệu quả khi triển khai áp dụng tại Việt Nam.
Sau khi nhập cảnh, hành khách phải khai báo với chính quyền địa phương nơi cư trú và tự cách ly tại nơi cư trú từ 7-14 ngày theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
Trong trường hợp không có đủ giấy xét nghiệm âm tính SARS-CoV-2 và giấy chứng nhận tiêm chủng quốc tế, hành khách phải cách ly đủ 14 ngày theo hình thức chi phí trọn gói (tương tự như chuyến bay trọn gói combo).
Việt Nam vẫn đang nghiên cứu thêm về việc mở cửa vì chưa có miễn dịch cộng đồng?
Cổng thông tin Chính phủ ngày 30/3 đăng tải thông tin cho biết, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc giao Bộ Y tế chủ trì phối hợp với Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch nghiên cứu đánh giá và đề xuất biện pháp xử lý liên quan đến khuyến nghị về việc Việt Nam không nên mở cửa lại đường bay khi chưa đạt miễn dịch cộng đồng đối với đại dịch Covid-19.
Trước đó, Thời báo Kinh tế Sài Gòn điện tử (The Saigontimes Online) ngày 23/3 có bài viết trích báo cáo của Công ty McKinsey rằng Việt Nam không nên mở cửa khi chưa đạt miễn dịch cộng đồng.
Cụ thể, Báo cáo “Đổi mới ngành du lịch: Việt Nam có thể đẩy nhanh tốc độ phục hồi như thế nào” vừa được Công ty Tư vấn Quản lý Toàn Cầu McKinsey & Company công bố khuyến nghị Việt Nam không nên mạo hiểm mở cửa, khôi phục lại đường bay quốc tế đón khách du lịch nước ngoài khi người dân đất nước chưa có miễn dịch cộng đồng đối với coronavirus.
Trong khi nhiều chuyên gia ủng hộ việc sớm mở cửa, khôi phục đường bay, tranh thủ thời cơ để ngành du lịch phục hồi và phát triển thì McKinsey lại cho rằng, Việt Nam cần bảo vệ hiện trạng số ca nhiễm Covid-19 thấp và làm tốt công tác kiểm soát dịch như hiện nay, không nên mạo hiểm mở cửa biên giới, cho phép đi lại tự do cho đến khi đạt được miễn dịch cộng đồng. Khả năng này chủ yếu dựa vào việc tiêm vaccine ngừa Covid-19 trên diện rộng.
“Nếu Việt Nam có thể duy trì tỷ lệ lây nhiễm thấp, ngành du lịch có thể phục hồi vào năm 2024 nhờ du lịch trong nước. Vào năm ngoái, du lịch nội địa đã sôi động trở lại không lâu sau khi lệnh phong tỏa được dỡ bỏ”, McKinsey & Company nhấn mạnh.
Đồng thời, phân tích của công ty cho thấy, nhu cầu du lịch vẫn sẽ tiếp tục gia tăng và sẽ phục hồi khá nhanh.
Cũng theo báo cáo, nếu thực hiện cách này, sẽ mất một thời gian để du khách nước ngoài quay lại với quy mô lớn nhưng điểm đến vẫn có cơ hội thực hiện một số biện pháp từng bước và ít rủi ro hơn.
“Các công ty lữ hành cần chuẩn bị cho hai kịch bản gồm, bong bóng du lịch giúp mở cửa đón du khách nước ngoài đến Việt Nam hoặc du lịch trong nước vẫn là nguồn động lực chính”, McKinsey & Company lưu ý.
Công ty này cũng nêu một số giải pháp phục hồi mà Việt Nam cùng nhiều nước kiểm soát tốt số ca Covid-19 lây nhiễm thấp có thể áp dụng để phục hồi ngành du lịch.
Cụ thể là kích cầu du lịch trong nước, cân nhắc mô hình giá mới để phục hồi nhu cầu, áp dụng công nghệ số, tạo dựng nền tảng cho nhu cầu của khách nước ngoài đến Việt Nam, bổ sung trải nghiệm cho khách và xác định lại vai trò của nhà nước trong hoạt động du lịch thời gian tới.
McKinsey & Company cũng nhấn mạnh, trông đợi vào chính sách bong bóng du lịch không phải là một chiến lược khôn ngoan trong ngắn hạn do số lượng chuyến bay quốc tế đến Việt Nam dự kiến sẽ vẫn còn thấp trong năm nay và nhu cầu du lịch nước ngoài khó có thể bằng mức của năm 2019 trước năm 2025.
Trước tình hình này, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã quyết định giao Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nghiên cứu, đánh giá và đề xuất biện pháp xử lý đối với việc nên hay không mở cửa, đón khách vào Việt Nam.
“Hộ chiếu vaccine” là chìa khóa?
Đối với các ý kiến ủng hộ việc mở cửa, khôi phục các đường bay quốc tế thì cho rằng, “hộ chiếu vaccine” chính là “chìa khóa” quan trọng đối với vấn đề này tại Việt Nam.
Các chuyên gia trong lĩnh vực du lịch cho rằng, ngành này đóng góp lớn cho sự phát triển của đất nước khi đạt mức doanh thu 36 tỷ USD (số liệu năm 2019) do đó, dần mở lại đường bay quốc tế, đưa khách đến Việt Nam là hợp lý.
Tuy nhiên, giới chuyên gia cũng lưu ý, chỉ cần “một phút lơi lỏng” là mầm bệnh có thể xuất hiện và lây lan trong cộng đồng, kéo theo những thiệt hại rất lớn về kinh tế và sức khỏe của người dân. Do đó, các ý kiến cho rằng, Việt Nam chỉ nên ông nhận "hộ chiếu vaccine" của các quốc gia, vùng lãnh thổ đã có quy trình kiểm định, cấp hộ chiếu hoặc chứng chỉ tiêm vaccine Covid-19 một cách chặt chẽ. Nhập cảnh vào Việt Nam vẫn phải xét nghiệm bắt buộc.
PGS.TS Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính) phân tích, sau hơn một năm bị ảnh hưởng nặng nề của dịch bệnh, khiến hoạt động giao thương trên thế giới bị ngừng trệ.
Hiện nhiều nước đã đẩy mạnh việc triển khai áp dụng “hộ chiếu vaccine” vì vậy Việt Nam cũng nên bắt tay vào làm ngay nếu không sẽ bỏ qua cơ hội này.
“Hộ chiếu vaccine" chính là chìa khóa mở đường bay quốc tế và vấn đề với Việt Nam bây giờ là tốc độ triển khai”, PGS. TS Ngô Trí Long nhấn mạnh.
Cũng theo ông Long, nếu có quy trình cụ thể, sự phối hợp trong việc mở lại đường bay quốc tế, tổ chức du lịch cho khách bay quốc tế đã có “hộ chiếu vaccine” và quản lý phòng chống dịch, hiệu quả mang lại sẽ rất lớn.
“Đây là cơ hội để chúng ta hồi phục phát triển kinh tế”, vị chuyên gia bày tỏ.
Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp hàng không Việt Nam (VABA) Bùi Doãn Nề cũng đồng tình với quan điểm của PGS.TS Ngô Trí Long, rằng đây là vấn đề cần phải làm ngay kẻo muộn sẽ đánh mất cơ hội.
Ông Nề khẳng định, chính VABA cũng đã có văn bản kiến nghị Chính phủ từng bước mở cửa, nối lại đường bay quốc tế, chấp nhận cho khách nước ngoài nhập cảnh khi có chứng nhận tiêm vaccine.
Vị chuyên gia lưu ý, có thể áp dụng trước hết với khách từ những quốc gia có lượng khách lớn hoặc tiềm năng, đã kiểm soát được dịch bệnh cho hành trình Việt Nam và ngược lại như Trung Quốc, châu Âu, Australia, Hàn Quốc, Nhật Bản.
“Đây là cơ hội để Việt Nam chứng tỏ với thế giới về một đất nước cởi mở, hội nhập và kiểm soát dịch hiệu quả”, ông Bùi Doãn Nề nhấn mạnh và mong Bộ Y tế cùng với các Bộ, ngành Chính phủ phối hợp sớm triển khai phương án, quy trình quản lý, kiểm soát khách nhập cảnh.
Ngày 31/3, Hãng Hàng không Quốc gia Việt Nam (Vietnam Airlines - VNA) ra thông báo cho biết, từ ngày 1/4/2021 (tức ngày mai) đến 30/6/2021 sẽ mở rộng kế hoạch khai thác các đường bay quốc tế thường lệ gồm Hà Nội - Narita (Tokyo, Nhật Bản), Hà Nội - Incheon (Seoul, Hàn Quốc), Hà Nội - Sydney và TP HCM - Sydney (Australia). Ngoài ra, Vietnam Airlines cũng dự định triển khai các chuyến bay trọn gói từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc) về Việt Nam (nếu được cơ quan chức năng cho phép).
