Thủy thủ Liên Xô hy sinh thân mình để cứu 7 mạng người Việt Nam

© Ảnh : Ludmila KrylovaTàu thủy Grisha Hakopyan. Năm 1972
Tàu thủy Grisha Hakopyan. Năm 1972 - Sputnik Việt Nam
Đăng ký
Một tài liệu được giải mật gần đây của Cục Tình báo Trung ương Mỹ CIA viết rằng, ngày 12 tháng 5 năm 1972, Tổng thống Mỹ Richard Nixon đã được thông báo tóm tắt về việc con tàu của Liên Xô bị các máy bay Mỹ bắn phá ở cảng Cẩm Phả.

Hai ngày trước đó, vào ngày 10 tháng 5, một bức điện mà thuyền trưởng đánh đi từ đây viết:

"Tàu thủy Grisha Akopyan của Liên Xô đang bị không quân Mỹ đánh bom. Tàu chịu hư hại nặng, buồng vô tuyến điện cháy".

Trong những năm tháng Mỹ xâm lược Việt Nam, việc các máy bay Mỹ bắn phá và ném bom tàu chở hàng Liên Xô không phải chuyện hiếm. Đây là những con tàu tham gia vận tải vũ khí, thiết bị kỹ thuật, dược phẩm tới Việt Nam. Hồi đầu cuộc chiến tranh, hàng hóa được chuyển bằng đường sắt đi qua Trung Quốc. Nhưng đã xảy ra sự thất thoát hàng đáng kể trên lãnh thổ Trung Quốc. Từ đấy có quyết định sử dụng tuyến giao thông đường biển.

Cảng Hải Phòng. - Sputnik Việt Nam
Cảng Hải Phòng, tàu Liên Xô, bom Mỹ

Đó là những công việc đầy nguy hiểm. Trên đường đến bờ biển miền Bắc Việt Nam cũng như trong thời gian neo đậu tại các cảng của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, máy bay Mỹ bổ nhào xuống các tàu hàng và tàu chở dầu của Liên xô, thả bom nổ cách tàu vài chục mét, không chỉ một lần bom Mỹ nổ tung trên boong tàu Liên Xô.

Ngày 10 tháng 5 năm 1972, tàu hàng Grisha Akopyan đang neo đậu tại Cẩm Phả đã bị bắn phá. Vào đầu tháng 5, chiếc tàu này chở bột mỳ từ Liên Xô đã đến Hải Phòng. Sau khi bốc dỡ hàng hóa tại Hải Phòng, vào ngày 9 tháng 5 tàu buôn đã chuyển đến cảng Cẩm Phả để bốc xếp than lên tàu và đưa sang Nhật Bản.

Ngày 9 tháng 5 là Ngày Chiến thắng phát xít Đức. Đối với thuyền trưởng Nikolay Puhov, ngày 9 tháng 5 là đặc biệt đáng ghi nhớ. Vào ngày này năm 1943, hai năm trước chiến thắng phát xít Đức, ông đã gia nhập Hải quân. 

© Ảnh : Ludmila KrylovaTàu thủy Grisha Hakopyan. Năm 1972
Thủy thủ Liên Xô hy sinh thân mình để cứu 7 mạng người Việt Nam - Sputnik Việt Nam
Tàu thủy Grisha Hakopyan. Năm 1972

Theo truyền thống, thủy thủ đoàn rất long trọng kỷ niệm Ngày Chiến thắng. Và các vụ không kích của Mỹ không thể ngăn chặn hoạt động này trong khi tàu đang neo tại bến Cẩm Phả. Sau một vụ không kích cuộc họp long trọng biến thành một cuộc mít tinh tự phát, các thủy thủ tỏ tình đoàn kết với những người yêu nước Việt Nam. Đặc biệt là trước đó mọi người đã được thông báo rằng, vào ngày này, tại cảng Hải Phòng máy bay Mỹ đã bắn phá tàu Liên Xô Pevek, mấy thủy thủ bị thương nặng.

Ngày hôm sau Mỹ bắt đầu không kích Cẩm Phả từ sáng sớm. Do đó các công việc bốc xếp đã bị gián đoạn. Theo kế hoạch, sáng ngày 11 tháng 5 tàu phải ra biển. 3 nghìn tấn than (trong tổng khối lượng 4 nghìn tấn) đã được xếp lên tàu.

Vào lúc 5 giờ chiều Mỹ bắt đầu ném bom xuống một nhà máy chế biến cách bến tàu 1,5 km. Năm phút sau, rơi trúng tàu hàng Grisha Akopyan là một trái bom nặng 250 kilogram. Ngoài ra còn có ba quả bom khác đã nổ không xa mạn tàu.

Thủ tướng Liên Xô Aleksey Kosygin đã có cuộc gặp với Tổng thống Mỹ lúc bấy giờ ông Lyndon Johnson. - Sputnik Việt Nam
Món quà lạ của Thủ tướng Liên Xô tặng Tổng thống Mỹ: Quả đạn pháo chưa nổ

"Đây là trận không kích có chủ đích, — ông Nikolai Pukhov, thuyền trưởng tàu Grisha Akopyan hồi tưởng lại. —Bầu trời hôm ấy không mây, tầm nhìn rất tốt. Con tàu có mọi dấu hiệu đặc trưng của Hạm đội thương mại Liên xô: quốc kỳ cắm đằng đuôi tàu, trên ống khói sơn dải đỏ vẽ hình búa và lưỡi liềm. Ngoài ra, cờ Liên xô còn được tô vẽ trên nắp hầm tàu lớn nhất. Người Mỹ đã chủ ý tấn công vào tàu phi quân sự."

Hầu như tất cả các cabin của tàu đều hư hại, kể cả buồng lái, cần trục của một khoang rơi thẳng xuống kiến trúc phía trên. Hơn một trăm lỗ thủng xuất hiện trên thân tàu hướng ra biển.

Thủy thủ đoàn lúc đó gồm 35 người, kể cả 5 phụ nữ. Ngoài ra còn có 5 đại diện cơ quan quản lý cảng Việt Nam. Khi cuộc bắn phá bắt đầu, thủy thủ trưởng Yuri Zotov lập tức đưa những người Việt Nam xuống nơi an toàn nhất là một khoang kín. Ông để khách vào trước rồi mới là người bước sau cùng. Đúng lúc ấy, một tiếng nổ tiếp theo vang lên. Thủy thủ trưởng đã lấy thân mình che cho các đồng nghiệp Việt Nam. Những mảnh vỡ băm trúng đầu và lưng ông làm Yuri Zotov tắt thở vài phút sau.

© Ảnh : Ludmila KrylovaCabin của thợ cơ khí số 4 tàu Grisha Akopyan bị trúng tên lửa từ máy bay Mỹ
Thủy thủ Liên Xô hy sinh thân mình để cứu 7 mạng người Việt Nam - Sputnik Việt Nam
Cabin của thợ cơ khí số 4 tàu Grisha Akopyan bị trúng tên lửa từ máy bay Mỹ

Những phi cơ Mỹ còn thả bom téc mít, con tàu bốc cháy. Lửa mạnh hừng hực làm nóng chảy các cửa kính mạn cực bền. Đường ống dẫn nước dập nát, các ống cứu hỏa bị đứt, hỏng hệ thống làm lạnh động cơ chủ lực. Từ thiết bị freon vỡ, một luồng khói độc tuôn vào khoang máy. Những thủy thủ vẫn kiên cường dập cháy suốt hai tiếng rưỡi đồng hồ. Lực lượng cảng không có cách gì giúp họ vì chẳng có xe cứu hỏa. Trong điều kiện như vậy, bản thân bị thương nặng, thuyền trưởng hạ lệnh cho tất cả lên bờ. Sau ba tiếng, những xe cứu hỏa chạy về từ Hải Phòng và tàu thủy động cơ diezen Zeya của Liên Xô bơi tới cùng tham gia dập cháy. Thêm một ngày sau lửa mới được dập hoàn toàn.  Nhưng không có cách nào phục hồi tàu Grisha Akopyan.

Sau khi bình phục chấn thương, thuyền trưởng tàu Grisha Akopyan ông Nikolai Pukhov đã mấy lần đến Việt Nam trên tàu Odessa, đã tham dự buổi lễ chuyển giao cho Việt Nam  tàu Sinegorsk, sao đó trong thời gian hai tháng đã làm việc trên tàu, giúp đào tạo thuyền viên. Ở Việt Nam ông được chào đón như một người bạn thân. Ông đã được đưa đến hang động, nơi ẩn náu của thủy thủ đoàn tàu Grisha Akopyan, và Viện bảo tàng của Cẩm Phả. Tại đó trong số những hiện vật có mũ bảo hiểm và chiếc áo sơ mi của thuyền trưởng bị thủng lỗ do mảnh vỡ quả bom Mỹ.

"Chúng tôi khâm phục lòng dũng cảm của các bạn, — các chiến sĩ biên phòng của Cẩm Phả đã viết cho thủy thủ đoàn tàu Grisha Akopyan.  - Các bạn không sợ bom đạn, không nghĩ đến tính mạng của bản thân, đã chiến đấu với "giặc lửa" trên tàu. Chúng tôi không bao giờ quên người anh hùng — thủy thủ trưởng Yuri Zotov".

Ông Yuri Zotov đã qua đời ở tuổi 38, được chôn cất tại nghĩa trang Thủy thủ ở Vladivostok. Ông được truy tặng huân chương cao quý nhất của Liên Xô  - Huân chương Lenin và Huân chương Lao động Việt Nam hạng nhất. Một tàu hàng mới của Liên Xô mang tên ông. Khi chiếc tàu này lần đầu tiên đến Việt Nam, tại đó đã tổ chức lễ đón long trọng.

© Ảnh : Ludmila KrylovaDập ngọn lửa trên tàu Grisha Akopyan. Năm 1972
Thủy thủ Liên Xô hy sinh thân mình để cứu 7 mạng người Việt Nam - Sputnik Việt Nam
Dập ngọn lửa trên tàu Grisha Akopyan. Năm 1972

CIA đã thông báo cho Tổng thống Mỹ về các sự kiện tại cảng Cẩm Phả ngày 12 Tháng Năm. Mà theo lịch trình làm việc, cuộc đi thăm Liên Xô của Nixon phải bắt đầu vào ngày 22 tháng Năm.

Đại sứ Liên Xô tại Mỹ Anatoly Dobrynin hồi tưởng lại, "sau khi đến Matxcơva, phái đoàn Hoa Kỳ đã không thể dự đoán trước Brezhnev sẽ phản ứng như thế nào, họ lo ngại rằng, ông sẽ lên tiếng quở mắng Nixon vì vụ ném bom ở Việt Nam, đặt Tổng thống Mỹ trước tình huống khó xử, và cũng có thể cuộc gặp thượng đỉnh sẽ bị phá hoại. Tâm trạng này của người Mỹ đã được thấy rõ trong suốt cuộc nói chuyện tay đôi đầu tiên giữa Nixon và Brezhnev kéo dài hơn một giờ.

Tại các cuộc gặp toàn thể, — ông Dobrynin viết tiếp, — hai bên hầu như không thảo luận về vấn đề Việt Nam. Tuy nhiên, Bộ Chính trị đã quyết định tổ chức một bữa ăn tối cho Nixon trong phạm vi hẹp tại khu biệt thự ngoại ô (Brezhnev, Kosygin, Podgorny). Trong cuộc họp không chính thức này Nixon đã bị "xử lý rất nghiêm túc", và sau đó Hà Nội đã được thông báo về điều đó".

Tin thời sự
0
Để tham gia thảo luận
hãy kích hoạt hoặc đăng ký
loader
Phòng chat
Заголовок открываемого материала