Người dùng Việt Nam và thế giới nhận ra mình đã quá phụ thuộc vào Facebook, Instagram

Sau sự cố ‘sập’ Facebook, Instagram, Whatsapp đêm qua, hashtag #delete Facebook trở nên phổ biến trên toàn thế giới, thổi bay gần 7 tỷ USD giá trị tài sản của tỷ phú Mark Zuckerberg.

Sự cố mà Facebook, Facebook Messenger đêm qua cũng khiến không ít người dùng, trong đó có cộng đồng mạng tại Việt Nam, nhận ra thực tế lệ thuộc vào mạng xã hội và ứng dụng tin nhắn này đối với thói quen sử dụng internet của mình.

Facebook, Instagram gặp sự cố ngừng hoạt động

Trong khoảng 6 tiếng đồng hồ, Facebook và các dịch vụ liên quan bị gián đoạn truy cập ở nhiều khu vực trên toàn cầu.

Cùng với Facebook, 2 dịch vụ mạng xã hội cũng thuộc công ty này là Instagram và Whatsapp cũng gặp sự cố. Khi truy cập Instagram, người dùng được thông báo không thể kết nối đến máy chủ hoặc không có kết nối mạng. Trong khi đó, Whatsapp chỉ báo đang kết nối, không thể nhắn và nhận tin.

Trang web chuyên phản ánh sự cố các dịch vụ Internet là Downdetector cho biết, số báo cáo về tình trạng lỗi của Facebook tăng đột biến.

Cũng theo Downdetector, đây là sự cố lớn nhất mà mạng xã hội Facebook từng gi nhận, với trên 15 triệu báo cáo sự cố trên toàn cầu, số lượng report vẫn tiếp tục tăng.

Từ 24 lượt báo lỗi lúc 22h24, mạng xã hội lớn nhất thế giới ghi nhận thêm 130.000 lượt báo sau đó 30 phút. Whatsapp, Instagram và Messenger cũng ghi nhận số lượt báo cáo tăng tương tự.

Các báo cáo đến từ khắp các quốc gia trên thế giới, bao gồm Mỹ, Hàn Quốc, Paraguay, Thụy Điển, Canada, Singapore, Mexico, Brazil và cả Việt Nam.

Sự cố Facebook bắt đầu vào khoảng 22h40, xảy ra trên mọi nền tảng do Facebook sở hữu.

Ngay từ bên trong, sự việc đã phá vỡ gần như mọi hệ thống nội bộ mà nhân viên Facebook dùng để liên lạc và làm việc. Nhiều người cho biết họ phải trao đổi qua tài khoản Outlook, nhưng không thể nhận email từ bên ngoài. Một số phải đăng nhập vào Google Docs và Zoom để tiếp tục làm việc.

Một số người dùng thậm chí đã lên Twitter để than phiền về sự cố. Hashtag #DeleteFacebook nhanh chóng thịnh hành trên nền tảng này.

Mạng xã hội.

© AFP 2023 / Sajjad Hussain

Bên cạnh đó, vụ việc cũng ảnh hưởng đến các nền tảng và dịch vụ sử dụng đăng nhập bằng tài khoản Facebook.

Chủ sở hữu game Pokemon Go là công ty Niantic cho biết “đang xem xét các báo cáo lỗi liên quan đến đăng nhập và sẽ thông báo khi có thêm thông tin”.

Facebook App sau đó xác nhận trên Twitter rằng ứng dụng Facebook đang gặp sự cố và công ty "đang nỗ lực để mọi thứ trở lại bình thường nhanh nhất có thể”. Ít phút sau đó, WhatsApp và Instagram cũng có động thái tương tự.

Vì sao Facebook xảy ra sự cố?

Theo ý kiến một số chuyên gia bảo mật, nguyên nhân Facebook bị ‘sập’ toàn cầu có thể là do sai sót nội bộ, chưa kể cần tính đến khả năng bị tấn công phá hoại từ bên ngoài.

Các kỹ sư Facebook đã nhanh chóng có mặt tại các trung tâm dữ liệu của công ty để kiểm tra và tìm cách khắc phục.

Nguồn tin của The Verge cho biết, sự việc không liên quan tới tấn công mã độc, mà là do một bản cập nhật BGP định kỳ bị lỗi, khiến thông tin định tuyến DNS mà Facebook cần để các mạng có thể tìm thấy các trang web của họ bị xóa sạch.

Việc gián đoạn kéo dài khoảng 6 tiếng và tới gần 5h sáng nay giờ Việt Nam, vấn đề mới được khắc phục. Dù vậy, Facebook vẫn khuyến cáo việc truy cập có thể chưa thực sự ổn định do sự cố diễn ra trên diện rộng.

Đội ngũ kỹ thuật cũng đã có động thái lên tiếng xin lỗi người dùng và khẳng định nỗ lực đưa các ứng dụng hoạt động trở lại.

“Gửi đến cộng đồng người dùng và các doanh nghiệp trên toàn thế giới sử dụng dịch vụ của Facebook: Chúng tôi xin lỗi. Hiện các kỹ sư của công ty đang nỗ lực để khôi phục quyền truy cập vào các ứng dụng và dịch vụ và vui mừng thông báo rằng chúng sẽ được kết nối trở lại ngay bây giờ. Cảm ơn bạn đã đồng hành cùng chúng tôi”, bộ phận kỹ thuật viết trên Twitter.

Vụ việc diễn ra vào tầm trưa ở Mỹ, giữa thời điểm Giám đốc bộ phận An toàn toàn cầu Antigone Davis của Facebook đang bảo vệ công ty trên CNBC trước cáo buộc của nhân viên cũ rằng công ty chỉ ưu tiên lợi nhuận hơn là kiềm chế thông tin sai lệch và nội dung kích động thù hận.

“Facebook, Instagram, WhatsApp và Messenger đang được khôi phục. Chân thành xin lỗi về sự cố gián đoạn hôm nay – Tôi biết bạn tin tưởng như thế nào vào dịch vụ của Facebook để kết nối với những người mà mình quan tâm”, ông chủ Facebook Mark Zuckerberg viết trên trang cá nhân.

Người dùng có đang quá phụ thuộc vào Facebook, Messenger?

Cần nhắc lại, đây là sự cố gián đoạn truy cập tồi tệ nhất của Facebook từ năm 2019 tới nay, khi phiên bản web của mạng xã hội này bị ngắt kết nối trong 24 tiếng.

Vào tháng 1, Facebook cũng gặp lỗi trên toàn cầu, khiến nhiều tài khoản bị thoát khỏi ứng dụng, yêu cầu đăng nhập lại với thông báo "phiên đã hết hạn".

Và đến tháng 6 năm nay, Facebook Việt Nam và một số nước trên thế giới lại có lỗi không hiển thị được hình ảnh.

Ở một phương diện khác, sự cố ‘sập’ Facebook cũng bộc lộ nhiều vấn đề khác, trong đó có sự phụ thuộc vào mạng xã hội của mỗi chúng ta ngày nay.

Với trên 2,7 tỷ người dùng, Facebook vẫn đang là mạng xã hội số 1 thế giới. Rất nhiều người dùng Facebook, Instagram, Whatsapp đêm qua trên toàn thế giới đã nhận ra sự phụ thuộc của bản thân đối với các ứng dụng, nền tảng này suốt thời gian qua.

Wearesocial có thống kê cho thấy, loạt ứng dụng như Facebook, Instagram, WhatsApp và Messgenger đang là những ứng dụng phổ biến nhất trên mạng Internet năm 2021. Tuy nhiên, điều đặc biệt là những nền tảng này đều thuộc sở hữu của Facebook.

Số liệu thống kê cho thấy, tại Việt Nam, với dân số trên 97,75 triệu người, có 68,72 triệu người dùng internet (70,3%) trong đó, người dùng mạng xã hội ở Việt Nam là 72 triệu người, khoảng 73,7% dân số.

Đối với mạng xã hội, tại Việt Nam, tỷ lệ thay đổi hàng năm số người dùng mạng xã hội tăng trên 10%, trong đó, số người truy cập vào mạng xã hội qua điện thoại là 71,14%, tỷ lệ người dùng mạng xã hội truy cập bằng điện thoại là 98,8%.

Người Việt vào các mạng xã hội chủ yếu để nhắn tin (99,8%), tương tác qua các mạng xã hội (88%). Số tài khoản mạng xã hội trung bình trên mỗi thuê bao internet là 9,9 và tỷ lệ người dùng internet dùng mạng xã hội cho công việc là 55,9%. Người Việt bỏ ra trung bình mỗi ngày trên 2h21p để dùng các mạng xã hội.

Dù vẫn đang giữ vị thế số 1 trong mảng mạng xã hội, Facebook đang dần phải đối diện với sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt hơn trong lĩnh vực này, chủ yếu từ các dịch vụ địa phương.

Chỉ tính riêng tại Việt Nam, thống kê cho thấy, có tới 91,7% số người dùng Internet sử dụng Facebook.

Các chỉ số tương đương là 75,8% với người sử dụng Messenger và 53,5% người sử dụng Instagram.

Đáng chú ý, trong số những ứng dụng phổ biến nhất Việt Nam năm 2021, Zalo là ứng dụng Việt Nam duy nhất được nhắc đến.

Nếu Facebook chiếm trên 91% thì cũng có tới 76,5% lượng người dùng internet Việt sử dụng Zalo, ứng dụng này cũng là kênh liên lạc chính với nhiều người khi Facebook gặp sự cố tại Việt Nam.

Sự cố sập Facebook lần này cũng cho thấy, người dùng nên sử dụng đa nền tảng thay vì chỉ phụ thuộc vào một nhà cung cấp dịch vụ duy nhất.

Như Sputnik đã đưa tin, trong một diễn biến liên quan, tại phiên giao dịch chiều 4/10, cổ phiếu của Facebook đã giảm sâu hơn 5,3%, bên cạnh mức giảm 15% cách đây 2 tuần. Điều này đã khiến tài sản của Mark Zuckerberg giảm còn 121,6 tỷ USD.

Hãng tin Bloomberg cũng cho biết, tài sản cá nhân giảm sâu đã khiến nhà sáng lập Facebook rớt xuống một bậc trong danh sách những người giàu nhất thế giới.

Mark hiện ở vị trí thứ 5, ngay sau nhà sáng lập Microsoft Bill Gates trên bảng xếp hạng Chỉ số tỉ phú của Bloomberg.

Theo ước tính, ông chủ Facebook đã mất gần 20 tỷ USD chỉ trong vài tuần, từ 140 tỷ USD xuống còn 121,6 tỷ.