Lần đầu làm ‘chuyện ấy’: Phú Quốc công khai quy định mức tiền típ với du khách

HÀ NỘI (Sputnik) - Ban Chấp hành Hội hướng dẫn viên du lịch (HDV) chuyên nghiệp TP. Phú Quốc vừa có văn bản thông báo gửi đến các hội viên và các doanh nghiệp du lịch đối tác về việc cho phép HDV là hội viên của họ thu phí phục vụ du khách đến Phú Quốc từ 15/5/2022.

Đây là lần đầu tiên một tổ chức tổ chức xã hội nghề nghiệp về hướng dẫn viên du lịch (HDV) tại Việt Nam ban hành quy chế bổ sung cho phép hội viên được thu phí phục vụ du khách (tiền típ), với mức phí cụ thể và công khai.

Mức phí tip cụ thể là bao nhiêu?

Từ trước tới nay, pháp luật Việt Nam không có quy định về việc khách phải trả tiền tip cho HDV. Do vậy, có đoàn khách cho HDV tiền típ đầy đủ, có đoàn không hay tùy ý mỗi khách, kể cả khách quốc tế.

Theo văn bản nêu trên, mức phí phục vụ khách Việt Nam là 25.000 đồng/người/ngày, khách châu Á là 2 USD/người/ngày còn khách quốc tế khác là 4 USD/người/ngày.

Lý giải về quyết định chưa từng có tiền lệ này, Hội HDV chuyên nghiệp TP. Phú Quốc cho biết, ngoài công tác phí hàng ngày theo tour, tiền típ đóng góp phần quan trọng trong thu nhập của HDV, vì vừa tăng thêm thu nhập chính đáng, vừa thể hiện sự động viên khích lệ của du khách khi hài lòng về chuyên môn nghiệp vụ và thái độ phục vụ của người hướng dẫn.

Quyết định này mang lại lợi ích cho cả HDV, du khách và cả công ty du lịch. Điều này sẽ thúc đẩy hơn nữa HDV quan tâm hơn đến chất lượng công việc, làm sao cho khách hài lòng để chi tiền típ hậu hĩnh khi kết thúc tour. Về phía công ty du lịch, có đơn vị trực tiếp thu trước luôn rồi tính toán phân phối lại cho HDV, có công ty để HDV tự xử lý, không đề cập cụ thể với du khách.

Trên thực tế, đối với các đoàn khách du lịch nội địa, thường các công ty uy tín đều không nhắc tiền tip trên chương trình tour, để HDV và khách tự thỏa thuận. Tùy trường hợp, có khách biết sẽ tự động đưa tiền típ cho HDV và lái xe, có khách còn lờ đi.

Thông thường, tour trong một ngày khách ít típ, tour nhiều ngày thì khách sẽ lên tiếng gom tiền típ. Cũng ít thấy HDV nội địa dám công khai nhắc khách típ cho mình.

Mức típ của khách nội địa theo kiểu tự phát, ước chừng tối thiểu là 25.000-30.000 đồng, có khi là 50.000 đến 100.000 đồng/người/ngày vì nhiều khách không rành mức típ cụ thể, chỉ nghe theo số đông trong đoàn.

Một văn bản, 'trúng' nhiều lợi ích

Đối với tour du lịch quốc tế (outbound), hầu hết các hãng lữ hành đều thu trước tiền tip khi đóng tiền tour trước khi đi. Mức phí tip thường từ 3 đến 6 hay 10 USD/người/ngày tùy đi châu Á hay châu Âu, Mỹ. Nếu không thu trước thì trên tờ chương trình tham quan của công ty cũng nhắc khéo, tiền tour không bao gồm tiền típ và đến ngày về nước, bao giờ HDV đoàn cũng thu công khai của khách.

Như đề cập ở trên, việc công khai tiền tip đối với HDV du lịch là bước đi đúng đắn nhằm động viên HDV hoàn thành công việc tốt hơn. Ngoài ra, đây còn là thước đo về sự hài lòng của du khách.

Tuy nhiên, đối với các tour nội địa (inbound), việc tip hay không lại phụ thuộc phần lớn vào văn hóa tip của khách quốc tế. Đơn cử, do không có thông lệ tip nên các du khách Nhật Bản hay Tây Ban Nha đều sẽ không làm điều này.

Ngược lại, các du khách từ Mỹ lại rất “xởi lởi” tip cho HDV vì việc khách trả thêm phí cho sự phục vụ của nhân viên dịch vụ ăn uống, khách sạn, HDV,... là điều rất bình thường, gần như là văn hóa ứng xử nơi công cộng tại đất nước này.

Cũng có nhiều trường hợp du khách không hài lòng về chất lượng HDV, cuối tour từ chối tip. Trong trường hợp này, dù công việc khá mệt nhưng HDV cũng đành phải “lặng im”, không đòi hỏi. Phần lớn mức phí tip không được công khai và phần nhiều dựa vào cảm tính của khách lúc đó. Điều này gây nhiều thiệt thòi cho HDV.

Việc Hội Hướng dẫn viên chuyên nghiệp TP. Phú Quốc đưa vấn đề típ ra công khai để hướng tới công nhận và thống nhất thực hiện trong giới HDV du lịch và công ty lữ hành là một bước đột phá về suy nghĩ, cách làm.

Mặc dù vậy, vấn đề này cũng cần các công ty du lịch thấu hiểu và tính toán hợp lý trong hạch toán và kế toán thuế để thống nhất thực hiện.

Đây cũng là hội HDV duy nhất trong nước đến nay hoạt động độc lập, không nằm trong sự quản lý của bất kỳ Hiệp hội du lịch nào của địa phương hay của Việt Nam.

Như Sputnik đã đưa tin, từ 15/3 Việt Nam khôi phục lại các hoạt động du lịch như trước dịch COVID-19 nhằm hồi phục ngành công nghiệp không khói này sau hơn 2 năm "đóng băng". Không rõ, sẽ có hội HDV du lịch hay chi hội HDV du lịch nào có phương án tương tự như vậy không?