Vụ tham ô 50 tỷ ở Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển Việt Nam: Vì sao nhiều sĩ quan thoát tội?

Liên quan vụ 7 bị can là cán bộ cấp cao của Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển Việt Nam “rút ruột” 50 tỷ đồng để chia chác, nhiều sĩ quan cấp tá thuộc Cục Kỹ thuật cũng bị xác định có hành vi sai phạm.

Tuy nhiên, những người này đều có mối quan hệ lệ thuộc, chỉ thực hiện theo lệnh của cấp trên. Do đó, Viện Kiểm sát kiến nghị xem xét kỷ luật về mặt Đảng và Quân đội, không khởi tố hình sự.

Thủ đoạn “rút ruột” của các bị can

Mới đây, Viện Kiểm sát Quân sự Trung ương đã ban hành cáo trạng truy tố 7 bị can trong vụ án “rút ruột” 50 tỷ đồng, xảy ra tại Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển Việt Nam.

Trong số các bị can, có ông Nguyễn Văn Sơn (Trung tướng, cựu Tư lệnh Bộ Tư lệnh) được xem là người “khởi xướng”. Ông Sơn bị truy tố về tội “Tham ô tài sản”, theo quy định tại khoản 4 Điều 353 Bộ luật Hình sự.

Các bị can đồng phạm với ông Sơn bao gồm: Hoàng Văn Đồng (Trung tướng, cựu Chính ủy Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển); Doãn Bảo Quyết (Thiếu tướng, cựu Phó chính ủy); Phạm Kim Hậu (Thiếu tướng, cựu Tham mưu trưởng); Bùi Trung Dũng (Thiếu tướng, cựu Phó tư lệnh); Nguyễn Văn Hưng (Đại tá, cựu Phó tư lệnh) và Bùi Văn Hòe (Thượng tá, cựu Phó trưởng Phòng tài chính).

Cáo trạng nêu rõ, sau khi được Bộ Quốc phòng giao dự toán ngân sách số tiền 450 tỷ đồng để chi cho quản lý hành chính, bị can Sơn đã chỉ đạo Nguyễn Văn Hưng rút lại 50 tỷ đồng chi cho Bộ Tư lệnh sử dụng.

Dưới sự chỉ đạo của bị can Sơn, bị can Hưng đã yêu cầu 6 trưởng phòng của Cục Kỹ thuật lấy tiền từ các nhà thầu tham gia vào 29 gói thầu mua sắm vật tư, thiết bị.

Sau khi nhận được 50 tỷ đồng, bị can Sơn chia đều cho mình và Hoàng Văn Đồng, Phạm Kim Hậu, Doãn Bảo Quyết, Bùi Trung Dũng, mỗi người 10 tỷ đồng.

Tự nguyện nộp lại tiền

Tháng 6/2020, bị can Phạm Kim Hậu có đơn tố cáo gửi cơ quan chức năng, kèm theo 2 file ghi âm phản ánh hành vi tiêu cực, tham nhũng của bản thân và một số cá nhân là Thủ trưởng Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển liên quan đến công tác mua sắm vật tư, trang thiết bị năm 2019.

Cơ quan tố tụng cho biết, trong quá trình làm việc với Đoàn kiểm tra của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, các bị can đã nhận thức rõ hành vi sai phạm và tự nguyện nộp lại 50 tỷ đồng.

Viện kiểm sát nhận định, hành vi phạm tội của các bị can có nguyên nhân trực tiếp là do các bị can chấp hành kỷ luật, pháp luật không nghiêm; lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao trong quá trình phân bố, sử dụng nguồn ngân sách phân cấp cho đơn vị để chiếm đoạt nhằm mục đích vụ lợi cá nhân.

Cùng với đó, công tác kiểm tra, giám sát của các cơ quan chức năng còn nhiều thiếu sót, làm phát sinh tội phạm và vi phạm kỷ luật.

Hàng loạt cán bộ bị đề nghị kỷ luật

Trong vụ án này, cả 6 trưởng phòng thuộc Cục Kỹ thuật (gồm thượng tá Lê Sơn, thượng tá Nguyễn Đình Quý, đại tá Vũ Văn Đoàn, thượng tá Tăng Anh Tuấn, đại tá Nguyễn Văn Hùng và đại tá Lê Xuân Hanh) đều thừa nhận sai phạm khi chia nhỏ một số gói thầu dưới 10 tỷ đồng để Tư lệnh ký duyệt, không báo cáo Bộ Quốc phòng.

Các bị can cũng thừa nhận trực tiếp trao đổi, thống nhất với các nhà thầu để nâng giá vật tư, thiết bị trong một số gói thầu, đồng thời đề nghị nhà thầu chuyển lại tiền nhằm tạo nguồn quỹ cho Bộ Tư lệnh sử dụng vào việc chung.

Viện Kiểm sát đánh giá, hành vi của các trưởng phòng nói trên có dấu hiệu đồng phạm về tội tham ô tài sản. Tuy nhiên, các cán bộ này đều vi phạm lần đầu, có mối quan hệ lệ thuộc, thực hiện theo mệnh lệnh của cấp trên, không có động cơ vụ lợi và không nhận tiền hoặc vật chất khác từ các nhà thầu, không biết số tiền 50 tỷ đồng chuyển về bị các bị can chia nhau để sử dụng cá nhân.

“Quá trình điều tra thành khẩn khai báo, nhận thức rõ về hành vi của mình nên không xem xét xử lý hình sự mà kiến nghị xử lý nghiêm minh theo quy định của Đảng và Quân đội”, cáo trạng nêu.

Cơ quan tố tụng cũng đánh giá nhóm 31 cán bộ, nhân viên thuộc Tổ khảo sát giá, Tổ chuyên gia, Tổ thẩm định, Tổ nghiệm thu các gói thầu là không làm hết chức trách, nhiệm vụ được giao.

Qua điều tra, các tình tiết cho thấy họ không có động cơ vụ lợi, không biết mục đích chiếm đoạt tiền để chia nhau của Thủ trưởng Bộ Tư lệnh. Từ đó, Viện Kiểm sát kết luận, họ không đồng phạm tội tham ô tài sản, đồng thời kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý kỷ luật nghiêm theo quy định.

Cuối cùng, nhóm 21 nhà thầu tham gia 29 hợp đồng mua sắm vật tư thiết bị, đều khẳng định việc chuyển lại tiền đều là do các trưởng phòng thuộc Cục Kỹ thuật đặt vấn đề hỗ trợ, tạo điều kiện để đơn vị có nguồn quỹ vốn sử dụng vào mục đích chung. Các nhà thầu này đã đồng ý chuyển lại tiền bằng hình thức nâng giá vật tư, thiết bị hoặc trích lại nguồn lợi nhuận.

Viện Kiểm sát cho rằng, các nhà thầu không có động cơ vụ lợi và không biết số tiền chuyển lại bị một số cá nhân chiếm đoạt, do đó không xem xét xử lý.