Ông Chu Ngọc Anh đứng sau màn phù phép đưa Việt Á thành ‘ngôi sao’ thời Covid-19?

Ông Chu Ngọc Anh, trong vai trò Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ, đã ký quyết định khen thưởng Công ty Việt Á và Phan Quốc Việt không đúng đối tượng, công trạng, thành tích.

Trịnh Thanh Hùng, một vụ phó cấp dưới của ông Chu Ngọc Anh, đã đăng bài báo thông tin sai sự thật cho rằng kit xét nghiệm Việt Á đã “được WHO cấp chứng nhận”, dù thực sự tổ chức này chưa chứng nhận bộ kit đạt chất lượng.

Thời điểm đó, một loạt bài báo đã được đăng tải trên các phương tiện truyền thông với nội dung ca ngợi, tôn vinh thành quả nghiên cứu, sản xuất kit xét nghiệm của Việt Á, qua đó đánh bóng tên tuổi cho công ty này.

Ông Chu Ngọc Anh và “thế trận truyền thông” đánh bóng tên tuổi Việt Á

Kết luận của Cơ quan CSĐT Bộ Công an nêu rõ, sau khi Bộ Y tế có quyết định cấp số đăng ký tạm thời kit xét nghiệm cho Công ty Việt Á, ông Chu Ngọc Anh (cựu Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ) và Phạm Công Tạc (cựu Thứ trưởng) đã chỉ đạo để bộ này tổ chức họp báo.

Nội dung buổi họp báo là để công bố kết quả nghiên cứu đề tài và ra thông cáo báo chí thể hiện Bộ Y tế đã cấp phép sử dụng kit xét nghiệm Covid-19 cho Việt Á và năng lực sản xuất kit xét nghiệm của công ty này.

Sau đó, ông Chu Ngọc Anh đã chỉ đạo Trịnh Thanh Hùng (cựu Vụ phó Khoa học và Công nghệ các ngành kinh tế kỹ thuật) tham mưu, phối hợp với Vụ Thi đua và Khen thưởng (cùng thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ) hoàn thiện thủ tục để ký quyết định tặng Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, ký Tờ trình đề nghị Thủ tướng khen thưởng cho Công ty Việt Á và Phan Quốc Việt (Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Việt Á), cũng như các thành viên thuộc nhóm nghiên cứu về thành tích trong nghiên cứu, chế tạo thành công kit xét nghiệm.

Chưa hết, ông Chu Ngọc Anh còn chỉ đạo ông Trần Văn Tùng, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ ký văn bản đề nghị để UBND TP.HCM đề nghị cấp có thẩm quyền khen thưởng cho Công ty Việt Á về thành tích trong việc nghiên cứu, chế tạo và ứng dụng kit xét nghiệm.

Khi Công ty Việt Á phối hợp với Học viện Quân y nghiên cứu đề tài và tổ chức sản xuất, tiêu thụ kit xét nghiệm, để tạo điều kiện thuận lợi cho việc nghiên cứu và đẩy nhanh quá trình cấp số đăng ký lưu hành sản phẩm kit xét nghiệm cho Việt Á, Trịnh Thanh Hùng đã cùng với Phan Quốc Việt cung cấp thông tin cho các cơ quan báo chí để tuyên truyền sản phẩm của công ty này.

Bịa chuyện được WHO chứng nhận

Nhằm khẳng định thương hiệu sản phẩm và được xuất khẩu ra nước ngoài, Trịnh Thanh Hùng đã cùng với Phan Quốc Việt bàn bạc, làm các thủ tục, hồ sơ đề nghị Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chứng nhận sản phẩm kit xét nghiệm cho Công ty Việt Á.

Dù văn bản của WHO chưa cấp chứng nhận kit xét nghiệm đạt chất lượng, Trịnh Thanh Hùng vẫn cung cấp, đăng văn bản này lên cổng thông tin điện tử của Bộ Khoa học và Công nghệ, đồng thời đăng bài báo thể hiện thông tin sai sự thật “Sản phẩm kit xét nghiệm của Công ty Việt Á đã được WHO cấp chứng nhận”.

Theo VTC News, thời điểm đó, một loạt bài báo được đăng tải trên các phương tiện truyền thông có nội dung ca ngợi, tôn vinh thành quả nghiên cứu, sản xuất kit xét nghiệm của Việt Á như:

“Bộ sản phẩm xét nghiệm Covid-19 của Việt Nam được WHO công nhận”; “WHO công nhận bộ kit xét nghiệm Covid-19 của Việt Nam đạt chuẩn quốc tế”; “Ưu điểm vượt trội của kit xét nghiệm SARS-CoV-2 Việt Nam”...

Chính nhờ việc liên tục được khen thưởng, thông tin, tuyên truyền nói trên đã góp phần đánh bóng hình ảnh, thương hiệu kit xét nghiệm và Công ty Việt Á.

Nhận hàng tỷ đồng “cảm ơn” của Phan Quốc Việt

Cơ quan CSĐT Bộ Công an khẳng định, có đủ căn cứ kết luận trong quá trình thực hiện giao nhiệm vụ, nghiên cứu, nghiệm thu, chuyển giao; thông tin, tuyên truyền, khen thưởng đề tài nghiên cứu, chế tạo kit xét nghiệm, các cá nhân liên quan đã có các hành vi sai phạm.

Theo đó, Bộ Khoa học và Công nghệ tự ý đưa Công ty Việt Á tham gia phối hợp thực hiện đề tài theo đề nghị, tác động của Phan Quốc Việt và Trịnh Thanh Hùng, trái quy định của Luật Khoa học và Công nghệ.

Bộ Khoa học và Công nghệ để Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành kit xét nghiệm (là tài sản thuộc sở hữu Nhà nước do Bộ KH&CN quản lý) cho Công ty Việt Á, trái quy định của Luật Khoa học và Công nghệ và Nghị định số 70/2018 ngày 15/5/2018. Đồng thời, Bộ Khoa học và Công nghệ còn tổ chức họp báo, ra thông cáo báo chí về kết quả nghiên cứu và cấp số đăng ký đề tài cho Công ty Việt Á.

Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ và UBND TP.HCM đã khen thưởng, đề nghị khen thưởng cho Công ty Việt Á không đúng đối tượng, thành tích, công trạng. Các đơn vị này đã sau đó thu hồi quyết định khen thưởng.

Các hành vi nói trên tạo điều kiện để Việt Á biến kit xét nghiệm từ sản phẩm nghiên cứu thuộc sở hữu Nhà nước thành sản phẩm thương mại thuộc sở hữu của công ty; sản xuất, thương mại hóa, thu lời bất chính, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng tài sản Nhà nước, tổ chức, cá nhân.

Sau khi Việt Á tham gia nghiên cứu đề tài, được Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành, sản xuất và tiêu thụ kit xét nghiệm, Phan Quốc Việt đã đưa tiền cảm ơn cho các ông: Chu Ngọc Anh (200.000 USD, tức khoảng 4,6 tỷ đồng), Phạm Công Tạc (50.000 USD, khoảng hơn 1,1 tỷ đồng), Trịnh Thanh Hùng (350.000 USD, khoảng hơn 8 tỷ đồng).

Hành vi của các bị can Chu Ngọc Anh, và Phạm Công Tạc đã phạm vào tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, quy định tại khoản 3, Điều 356 Bộ luật hình sự;

Bị can Trịnh Thanh Hùng phạm tội “Nhận hối lộ”, quy định tại khoản 4, Điều 354 Bộ luật hình sự.