“Đồng chí Thủ tướng và tôi rất buồn”

Sau sự việc nhà văn Nguyễn Văn Thọ và nhiều văn nghệ sĩ mãi chưa nhận được tiền thưởng, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đã yêu cầu trình ngay kinh phí chi trả tiền thưởng Giải thưởng Hồ Chí Minh.

Phó Thủ tướng thẳng thắn, để xảy ra việc chậm trễ trong việc chi trả tiền khen thưởng như vừa qua, không chỉ làm cho các tác giả đạt giải phiền lòng mà cả đồng chí Thủ tướng Chính phủ lẫn bản thân ông rất buồn, bức xúc, dư luận không đồng tình.

Mãi không nhận được tiền thưởng

Trưa 12/10, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái chủ trì cuộc họp với các bộ ngành, hiệp hội về kinh phí chi trả tiền khen thưởng cho các tác giả đạt Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2023.

Theo cổng TTĐT Chính phủ, dự cuộc họp có đại diện các bộ ngành và một số hiệp hội văn học nghệ thuật.

Trước đó, báo chí trong nước đưa tin về trường hợp nhiều nhà văn, nghệ sĩ dù được trao giải thưởng Nhà nước, giải thưởng Hồ Chí Minh từ tháng 5 đến nay nhưng vẫn chưa hề nhận được tiền thưởng.

Điển hình như câu chuyện của nhà văn Nguyễn Văn Thọ và em trai ông là đạo diễn – NSND Nguyễn Thước cùng được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật (VHNT) vào ngày 19/5/2023 nhưng nhiều tháng trôi qua, hai anh em ông và nhiều văn nghệ sĩ vẫn chưa nhận được tiền thưởng của Giải thưởng Nhà nước và Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật.

Chia sẻ với báo Lao Động, nhà văn đã 75 tuổi cho rằng, nhiều anh em nghệ sĩ khi đoạt được Giải thưởng Nhà nước, Giải thưởng Hồ Chí Minh đều đã ở độ tuổi rất cao, 70 tuổi, 90 tuổi.

“Các bậc lão thành chỉ đợi tiền thưởng để có thể chung vui với con cháu lúc tuổi già, cận kề ly biệt. Hơn thế nữa, đây không chỉ là câu chuyện tiền bạc, còn thể hiện tính trách nhiệm của các bộ ban ngành liên quan, trong đó vai trò lớn nhất là Bộ Tài chính”, - nhà văn Nguyễn Văn Thọ nói.

Ông chia sẻ đã đích thân gọi điện cho Bộ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch về việc trao tiền thưởng Giải thưởng Nhà nước, Giải thưởng Hồ Chí Minh hồi tháng 5, Bộ trưởng có nhắn tin lại rất cụ thể rằng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đã làm hết trách nhiệm của mình.

Tức Bộ đã tổ chức lễ trao giải, đã gửi văn bản trình lên Bộ Tài chính, gửi cả giải trình, nhưng đến nay Bộ Tài chính vẫn chưa trao thưởng.

Khi liên hệ với đại diện Bộ Tài chính, ông Thọ nhận được câu trả lời rằng, Bộ Tài chính phải làm rất nhiều thủ tục, quy trình, sau đó gửi tiền về các Hội văn học nghệ thuật, từ đó Hội chi trả cho cho các văn nghệ sĩ. Các quy trình đã kéo dài hơn 4 tháng nay, và chưa biết khi nào sẽ có kết quả.

Trong khi đó, theo nhà văn này, Bộ Tài chính có thể giải quyết mọi việc gọn gàng hơn, vì giải thưởng đã được trao, tiền thưởng có thể chuyển về Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, để Bộ chuyển cho anh em nghệ sĩ.

“Đồng chí Thủ tướng Chính phủ và bản thân tôi cũng rất buồn”

Phát biểu tại cuộc họp trưa nay, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nêu rõ ràng quan điểm, rằng Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật là phần thưởng cao quý dành cho các tác giả có tác phẩm đặc biệt xuất sắc, có giá trị cao về văn học, nghệ thuật, về nội dung tư tưởng.

Giải thưởng cũng là sự ghi nhận, đánh giá của Đảng, Nhà nước và Nhân dân đối với văn nghệ sĩ, trí thức đã có nhiều cống hiến, vì sự phát triển của nền văn học nghệ thuật nước nhà.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho biết, cả Thủ tướng lẫn bản thân ông đều rất buồn vì sự việc này.

“Để xảy ra việc chậm trễ trong việc chi trả tiền khen thưởng như vừa qua, không chỉ làm cho các tác giả đạt giải phiền lòng mà đồng chí Thủ tướng Chính phủ và bản thân tôi cũng rất buồn, bức xúc, dư luận không đồng tình”, - đại diện lãnh đạo Chính phủ thẳng thắn.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu đại diện các bộ ngành, hiệp hội trao đổi thẳng thắn, chỉ rõ vướng mắc trong việc chi trả tiền thưởng nằm ở quy định nào, khâu nào, cơ quan nào, nguyên nhân do đâu, qua đó đề xuất giải pháp khắc phục ngay những vướng mắc để giải quyết dứt điểm.

“Các cơ quan chức năng để xảy ra chậm trễ cần phải nghiêm túc kiểm điểm rút kinh nghiệm”, - ông Khái nêu rõ.

Trước đây làm chưa chuẩn, nay chuẩn hóa lại

Ngày 14/9 vừa qua, Bộ Tài chính đã gửi công văn số 9814/BTC-HCSN trình Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái xung quanh các vấn đề liên quan đến tiền thưởng Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước.

Tại công văn này, Bộ Tài chính đề nghị Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch cần bổ sung danh sách tên các cá nhân được nhận thưởng kèm theo tên đơn vị, cơ quan (Bộ, ban, ngành, địa phương) và dự toán kinh phí bổ sung cho từng đơn vị, cơ quan tương ứng theo phân cấp ngân sách nhà nước hiện hành (phân định rõ nguồn ngân sách trung ương, ngân sách địa phương) gửi Bộ Tài chính tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền bổ sung kinh phí theo quy định.

Trước đó, ngày 29/5/2023, Bộ Tài chính đã có văn bản số 5448/BTC-HCSN gửi Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch về những sửa đổi, bổ sung trong Nghị định 90/2014/ND-CP về Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật (VHNT).

Phát biểu tại cuộc họp với Phó Thủ tướng Lê Minh Khái hôm nay, đại diện Bộ Tài chính đã báo cáo về quy định, trình tự, thủ tục liên quan đến chi trả tiền thưởng Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật, trong đó có sự điều chỉnh trong thực hiện chi trả tiền thưởng.

Bộ Tài chính thừa nhận “trước đây làm chưa chuẩn, nay chuẩn hóa lại”, đồng thời đề xuất phương án để xử lý ngay trong tháng 10/2023 này.

Về phần mình, đại diện Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã giải trình với Chính phủ về quy trình, thủ tục xét tặng giải thưởng và nguyên nhân của những vướng mắc vừa qua. Phía Bộ Văn hoá cũng nhận trách nhiệm để xảy ra sự chậm trễ đáng tiếc.

Trong khi đó, đại diện Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ cũng trao đổi, làm rõ thêm về các quy định liên quan thủ tục chi trả tiền khen thưởng, đồng thời đề xuất giải pháp xử lý vấn đề hiện tại cũng những việc cần khắc phục, rút kinh nghiệm để không để lặp lại câu chuyện tương tự.

Đại diện hiệp hội đề nghị các cơ quan hữu trách nhanh chóng hoàn thiện các thủ tục, giải quyết vướng mắc để các tác giả đạt giải thưởng sớm nhận được sự động viên của Nhà nước.

Bố trí ngay kinh phí trả cho văn nghệ sĩ

Phát biểu kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái chỉ rõ, đến thời điểm hiện tại, việc bố trí kinh phí chi trả tiền thưởng Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2023 là “rất chậm”.

Nguyên nhân là do trong các quy định, có một số nội dung chưa thực sự hợp lý, chưa rõ.

“Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Tài chính phối hợp với nhau chưa tốt”, - Phó Thủ tướng nói và lưu ý Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề xuất dự toán kinh phí chưa kịp thời, Bộ Tài chính không xử lý sớm, dẫn đến việc trình Thủ tướng Chính phủ xem xét bị chậm.

Tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu 2 Bộ nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm sâu sắc, không để xảy ra trường hợp tương tự sau này.

“Danh hiệu đã trao cho các tác giả mà phần thưởng chưa có là chưa trọn vẹn ý nghĩa ghi nhận đóng góp của các văn nghệ sĩ”, - Phó Thủ tướng bày tỏ.

Đích thân Phó Thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu Bộ Tài chính trong ngày hôm nay (12/10) trình Chính phủ xem xét cho phép ứng kinh phí để chi trả cho các tác giả.

Trên cơ sở đó, Văn phòng Chính phủ triển khai lấy ý kiến các thành viên Chính phủ để quyết định ngay trong tuần sau.