Cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ: Thông tin mới nhất

Uỷ ban Thường vụ Quốc hội chính thức xin ý kiến các đại biểu Quốc hội về quy định cấp sổ đỏ cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (tức chưa có sổ đỏ).

Trong 2 phương án giải quyết việc cấp sổ đỏ cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có giấy tờ, đa số các đại biểu chọn phương án 1 là giữ nguyên quy định như dự thảo Luật trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 5 về thời điểm cấp Giấy chứng nhận đến trước ngày 1/7/2014.

Đề xuất cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ

Ngày 3/11, Quốc hội thảo luận về dự án Luật Đất đai (sửa đổi), như Sputnik đã thông tin trước đó.

Một trong các nội dung xin ý kiến đại biểu Quốc hội là về cấp giấy chứng nhận (sổ đỏ) cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có giấy tờ về quyền sử dụng đất, không vi phạm pháp luật về đất đai, không thuộc trường hợp giao đất trái thẩm quyền.

Trước đó, theo quy định tại Điều 101 Luật Đất đai 2013, để được cấp sổ đỏ nếu đất không có giấy tờ thì một trong những căn cứ quan trọng là phải sử dụng đất ổn định. Tuy vậy, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) đã không còn yêu cầu này.

Như vậy, việc Uỷ ban Thường vụ Quốc hội chính thức xin ý kiến các đại biểu Quốc hội thực thi quy định này sẽ giúp giảm thiểu khó khăn, mở rộng cơ hội cho những cá nhân và hộ gia đình không có giấy tờ quyền sử dụng đất, giúp họ có cơ hội công nhận quyền sử dụng đất mà không cần phải thỏa mãn điều kiện thời gian dài như trước đây.

Đồng thời, việc này cũng nhằm giải quyết các trường hợp đang sử dụng đất do ông/cha để lại nhưng không có giấy tờ và không vi phạm pháp luật về đất đai.

Báo cáo giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhấn mạnh: “Quy định nhằm xem xét cấp giấy chứng nhận cho các trường hợp đang sử dụng đất có nguồn gốc do ông cha để lại. Đây là các trường hợp còn phổ biến, nhất là ở các khu vực nông thôn”.

Điều kiện để cấp giấy chứng nhận với những trường hợp này là không thuộc các trường vi phạm pháp luật về đất đai và giao trái thẩm quyền đã được quy định dự luật.

Do đó, chính sách này không nhằm hợp thức hóa cho các trường hợp vi phạm pháp luật về đất đai.

Đồng thời, quy định điều chỉnh các trường hợp sử dụng đất không có giấy tờ về quyền sử dụng đất và không vi phạm pháp luật đất đai. Cụ thể, không thuộc trường hợp lấn, chiếm đất đai, tự ý chuyển mục đích sử dụng đất.

Trong quá trình tổ chức thực hiện Luật Đất đai năm 2013 cho thấy các trường hợp sử dụng đất do ông cha để lại và đã xây dựng nhà ở sau thời điểm 1-7-2004 không thuộc trường hợp vi phạm pháp luật đất đai nên không có cơ sở để xác định các trường hợp này sử dụng đất sai mục đích hoặc tự ý chuyển sai mục đích.

Về việc mở rộng thời hạn đến ngày 1-7-2014 (so với quy định tại Luật Đất đai năm 2013 là thời hạn đến ngày 1-7-2004) là nội dung tiếp thu ý kiến nhân dân để giải quyết việc cấp giấy chứng nhận cho trường hợp hộ gia đình sinh sống thời gian dài (trước ngày 1-7-2014, có nhà ở, các công trình phục vụ sinh hoạt hộ gia đình…) nhưng chưa được công nhận quyền sử dụng đất.

Nhiều gia đình sử dụng đất hợp pháp chưa được cấp sổ đỏ

Trình bày tại nghị trường, đại biểu Vương Thị Hương - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Giang cho biết, thực tế hiện nay ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi còn rất nhiều hộ cá nhân là người dân tộc thiểu số đang sử dụng đất hợp pháp nhưng chưa được cấp sổ đỏ do điều kiện kinh tế khó khăn, không có tiền nộp để thực hiện việc đo đạc, lập hồ sơ địa chính cấp sổ đỏ.

Theo Vietnamnet dẫn lời bà Hương, một số địa phương gặp khó khăn trong công tác quản lý đất đai. Còn về phía người dân, khi chưa được cấp sổ đỏ thì không được sử dụng quyền của mình như thế chấp hay góp vốn.

ĐBQH đề nghị bổ sung vào dự thảo luật chính sách của nhà nước hỗ trợ kinh phí đo đạc, lập hồ sơ cấp sổ đỏ. Đồng thời, có chính sách giảm tiền sử dụng đất phù hợp để người dân có điều kiện an cư, yên tâm sản xuất, ổn định cuộc sống.

ĐBQH Nguyễn Thị Hồng Hạnh (đoàn TP.HCM) nêu thực tế khi triển khai chế định giấy chứng nhận cấp cho hộ gia đình có những vướng mắc, bất cập; nhất là khi thực hiện các thủ tục như chuyển nhượng, thừa kế có khó khăn trong việc chứng minh thành viên hộ gia đình tại thời điểm cấp sổ đỏ.

Đồng tình với hướng quy định của dự thảo nhưng đại biểu đề nghị ban soạn thảo luật cân nhắc quy định việc xác định các thành viên có chung quyền sử dụng đất của hộ gia đình để ghi tên trên sổ đỏ do các thành viên này tự thỏa thuận hoặc chịu trách nhiệm trước pháp luật.

“Nếu chúng ta cho phép ghi tên đại diện thì khi một thành viên hộ gia đình thực hiện các quyền của người sử dụng đất lại tiếp tục chứng minh thành viên hộ gia đình là gây khó khăn cho cơ quan Nhà nước khi giải quyết thủ tục hành chính cũng như gây phiền hà cho người dân”, - đại biểu Hạnh đề nghị bỏ quy định tại khoản 5 Điều 136.

Hai phương án cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết, dự thảo luật xem xét 2 phương án cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ.

Phương án 1 đề nghị quy định thời điểm công nhận quyền sử dụng đất đến trước ngày 1/7/2014.

Theo đó, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất từ ngày 15/10/1993 đến trước ngày 1/7/2014 được UBND cấp xã xác nhận không có tranh chấp thì diện tích được công nhận quyền sử dụng đất.

Tuy nhiên, để giải quyết căn cơ vấn đề này, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ có cơ chế, chính sách hỗ trợ thực hiện cấp sổ đỏ cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có giấy tờ về quyền sử dụng đất không vi phạm pháp luật. Góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về đất đai, bảo đảm hiệu lực pháp lý của quy định.

Phương án 2, đề nghị chỉnh sửa thời điểm công nhận quyền sử dụng đất đến thời điểm nộp hồ sơ cấp giấy chứng nhận.

Theo đó, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất từ ngày 15/10/1993 đến thời điểm nộp hồ sơ cấp sổ đỏ được UBND cấp xã xác nhận không có tranh chấp thì diện tích được công nhận quyền sử dụng đất.

Thực tế nhiều trường hợp hộ gia đình, cá nhân sinh sống thời gian dài cho đến nay vẫn chưa làm thủ tục cấp sổ đỏ do chưa có nhu cầu chuyển quyền sử dụng đất, hoặc không có đủ khả năng hoàn thành nghĩa vụ tài chính về đất... Trong khi đó, Nhà nước chưa có chính sách hỗ trợ để cấp sổ đỏ cho các trường hợp này.

Vì vậy, cần thiết quy định theo hướng mở về thời hạn với trường hợp không vi phạm pháp luật về đất đai, không thuộc trường hợp giao đất trái thẩm quyền.

Việc tiếp tục nới thời hạn này mỗi lần sửa đổi Luật Đất đai cho thấy quy định về thời hạn chưa phù hợp với thực tiễn cuộc sống, có thể có tác dụng ngược, dẫn tới giảm tính nghiêm minh của quy định pháp luật. Vì vậy, việc quy định hạn chế về thời hạn là không cần thiết. Đa số ý kiến trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất với phương án 1.