Thông tư 67 ngăn "luật ngầm" muốn vay tiền phải mua bảo hiểm

Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư 67/2023/TT-BTC hướng dẫn một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm, Nghị định số 46/2023/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm.

Thông tư 67 của Bộ Tài chính cấm các ngân hàng không được tư vấn, giới thiệu, chào bán, thu xếp ký hợp đồng bảo hiểm liên kết đầu tư cho khách hàng trong thời hạn trước và sau 60 ngày kể từ ngày giải ngân toàn bộ khoản vay.

Nỗ lực này nhằm hạn chế tình trạng ép khách mua bảo hiểm kèm khoản vay.

Phát triển lành mạnh thị trường bảo hiểm

Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư 67 với nhiều điểm mới, được kỳ vọng giúp thị trường bảo hiểm Việt Nam phát triển lành mạnh, đúng định hướng, đảm bảo niềm tin cho người dân.

Đại diện Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm (Bộ Tài chính) cho biết, Thông tư 67/2023/TT-BTC (Thông tư 67) bao gồm: 7 chương, 62 điều và 13 phụ lục. Trong đó, Mục 1, Chương V để quy định chi tiết cụ thể về đại lý bảo hiểm.

Thời báo Tài chính dẫn thông tin từ Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm, thông tư đã sửa đổi, bổ sung so với quy định hiện hành, cụ thể như: tăng hoa hồng đại lý bảo hiểm nghiệp vụ bảo hiểm sinh kỳ, bảo hiểm trả tiền định kỳ, bảo hiểm hỗn hợp; đồng thời thay đổi tỷ lệ hoa hồng năm thứ nhất của bảo hiểm liên kết chung, bảo hiểm liên kết đơn vị; quy định mức thưởng, hỗ trợ đại lý bảo hiểm và các quyền lợi khác theo thỏa thuận tại hợp đồng đại lý bảo hiểm.

Như vậy, cùng với Luật Kinh doanh bảo hiểm và Nghị định 46/2023/NĐ-CP, Thông tư 67 đã thêm một bước hoàn thiện về quy định liên quan tới hoạt động đại lý bảo hiểm, từ đó sẽ hỗ trợ các kênh đại lý; bao gồm các đại lý là tổ chức tín dụng hoạt động quy củ, lành mạnh và an toàn hơn.

Cụ thể, cùng với quy định tại Luật Kinh doanh bảo hiểm, Điều 62 Nghị định số 46/2023/NĐ-CP vừa qua đã bổ sung các yêu cầu đối với đại lý bảo hiểm là tổ chức tín dụng.

Theo đó, tại mỗi chi nhánh, phòng giao dịch của tổ chức tín dụng phải thiết lập một quầy giao dịch riêng để thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm, tách biệt với khu vực hoạt động nghiệp vụ khác của tổ chức tín dụng.

Cấm ngân hàng bán bảo hiểm liên kết đầu tư kèm khoản vay

Cùng với đó, Thông tư 67 quy định ngân hàng không được tư vấn, giới thiệu, chào bán, thu xếp ký hợp đồng bảo hiểm liên kết đầu tư cho khách hàng trong thời hạn trước và sau 60 ngày kể từ ngày giải ngân toàn bộ khoản vay.

Việc cấm này áp dụng với loại hình bảo hiểm liên kết đầu tư gồm bảo hiểm liên kết chung và bảo hiểm liên kết đơn vị.

Các loại bảo hiểm khác như bảo hiểm khoản vay, bảo hiểm cháy nổ, bảo hiểm tử kỳ, bảo hiểm hỗn hợp... không được Bộ Tài chính đề cập tại Thông tư 67.

Bảo hiểm liên kết chung và bảo hiểm liên kết đơn vị có điểm chung là kết hợp yếu tố bảo hiểm và đầu tư. Dòng bảo hiểm liên kết chung có cam kết lãi nhưng ở mức rất thấp, do chủ yếu dòng tiền được phân bổ vào các sản phẩm tài chính an toàn như tiền gửi hay trái phiếu Chính phủ.

Trong khi đó, bảo hiểm liên kết đơn vị là loại phổ biến trong vài năm gần đây, có tỷ suất sinh lời cao hơn đồng thời cũng có rủi ro, không cam kết lãi suất do dòng tiền phân bổ vào các sản phẩm như trái phiếu doanh nghiệp, cổ phiếu...

Quy định mới được Bộ Tài chính đưa ra sau thời gian dài ghi nhận nhiều bức xúc của khách hàng, người dân phản ánh việc bị ép mua bảo hiểm nhân thọ khi đi tiền tại nhiều ngân hàng.

Vnexpress nêu ra thực tế, nhiều người vay phải chấp nhận mua kèm bảo hiểm nhân thọ như một "luật ngầm" dù Ngân hàng Nhà nước và Bộ Tài chính đều có các văn bản nhắc nhở các tổ chức tín dụng không được tiếp diễn hành vi tương tự.

Như đã thông tin, thời gian qua, nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng sử dụng dịch vụ tài chính ngân hàng, đồng thời đảm bảo việc tổ chức tín dụng tuân thủ nghiêm các quy định của pháp luật, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính đã thường xuyên ban hành các văn bản chỉ đạo, cảnh báo các tổ chức tín dụng về hoạt động cung ứng dịch vụ liên quan đến bảo hiểm.

Riêng Ngân hàng Nhà nước trước đó đã yêu cầu tổ chức tín dụng thực hiện nghiêm túc chấp hành các quy định pháp luật tại Luật Các tổ chức tín dụng, Luật Kinh doanh bảo hiểm và các văn bản có liên quan.

Đồng thời, cung cấp các thông tin về sản phẩm bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm… đầy đủ, chính xác cho bên mua bảo hiểm và giải thích đầy đủ, rõ ràng về quyền lợi bảo hiểm, điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm, quyền và nghĩa vụ của bên mua bảo hiểm.

NHNN cũng yêu cầu không được tự ý kê khai thông tin cho bên mua bảo hiểm khi chưa có sự đồng ý của bên mua bảo hiểm; nghiêm cấm hành vi "ép" khách hàng mua bảo hiểm.

Phải ghi âm khi tư vấn bảo hiểm

Bộ Tài chính nêu thêm nhiều ràng buộc với đại lý tư vấn bảo hiểm.

Tại Thông tư 67 quy định rõ, trong quá trình tư vấn sản phẩm bảo hiểm, đại lý bảo hiểm hoặc nhân viên trong tổ chức hoạt động đại lý trực tiếp thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm phải cung cấp đầy đủ, chính xác cho bên mua bảo hiểm các thông tin về sản phẩm bảo hiểm, sử dụng các tài liệu do doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài cung cấp.

Riêng đối với các sản phẩm bảo hiểm phức tạp như sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư, Bộ Tài chính yêu cầu thêm phải ghi âm quá trình tư vấn sản phẩm bảo hiểm.

Với các tài liệu trong hợp đồng bảo hiểm nhân thọ dài hạn và có giá trị hoàn lại, Bộ Tài chính yêu cầu doanh nghiệp phải cung cấp bản giấy tóm tắt cho bên mua bảo hiểm và phải có xác nhận của người mua.

Việc này sẽ giúp người mua bảo hiểm dễ dàng tiếp cận hơn với các thông tin, hiểu rõ hơn về sản phẩm, quyền và nghĩa vụ trước khi ký vào hợp đồng.

Thời gian cân nhắc tham gia bảo hiểm là 21 ngày kể từ khi bên mua bảo hiểm xác nhận đã nhận được các tài liệu trên.

Tăng cường giám sát

Bên cạnh các quy định chi tiết tại Nghị định 46/2023/NĐ-CP, Thông tư 67 tiếp tục có quy định tăng cường trách nhiệm giám sát và đảm bảo chất lượng của hoạt động bán bảo hiểm qua ngân hàng.

Theo đó, doanh nghiệp bảo hiểm phải giám sát và kiểm tra định kỳ, đảm bảo chất lượng giới thiệu, tư vấn sản phẩm của nhân viên.

Hãng bảo hiểm cũng phải kịp thời phối hợp với tổ chức đại lý để kiểm tra, xử lý các khiếu nại của bên mua bảo hiểm và xử lý vi phạm nếu có.

Thông tư số 67/2023/TT-BTC cũng yêu cầu các ngân hàng hoạt động đại lý phải thông tin rõ cho khách hàng các sản phẩm bảo hiểm được phân phối qua tổ chức tín dụng, không phải là sản phẩm của tổ chức tín dụng và việc tham gia sản phẩm bảo hiểm không phải là điều kiện bắt buộc để sử dụng các dịch vụ, sản phẩm khác của tổ chức tín dụng.