Cuộc phỏng vấn lịch sử

Như Sputnik đã đưa tin, ngày 6/2/2024, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã trả lời phỏng vấn nhà báo Mỹ Tucker Carlson. 2 giờ sáng ngày 9/2/024 theo giờ Moskva, cuộc phỏng vấn kéo dài 2 tiếng 6 phút này được đăng tải trên trang mạng xã hội X (trước đây là Twitter, bị cấm ở Nga). Chỉ sau hai ngày đã có gần 200 triệu lượt người xem trên các trang mạng xã hội khắp thế giới. Và từ “Putin” được nhắc tới hàng triệu lần. Thực sự là những con số kỷ lục có một không hai.

Cho tới hôm nay, thế giới vẫn tiếp tục bình luận về cuộc phỏng vấn này. Và hôm nay, nhà phân tích Nguyễn Minh Tâm, chuyên gia về các vấn đề quân sự và chính trị quốc tế cũng có chia sẻ một số bình luận với Sputnik.

Cuộc phỏng vấn lịch sử có một không hai trong những năm đầu thế kỷ XXI

Đưa ra đánh giá về cuộc phỏng vấn nói trên, nhà phân tích Nguyễn Minh Tâm nói:

Trong lịch sử truyền thông thế giới từng có những cuộc phỏng vấn gây chấn động dư luận. Đó là cuộc phỏng vấn của nhà báo Pháp Paul Mus với Chủ tịch Hồ Chí Minh ngày 12/5/1947 tại thị xã Thái Nguyên. Tại cuộc phỏng vấn này, bằng những câu trả lời sắc bén, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chuyển tới viên tân toàn quyền hiếu chiến Emile Bollaert, tới toàn thể nhân dân Pháp cũng như tới toàn thế giới thông điệp chắc chắn của những người Việt Nam đang tiến hành Kháng chiến chống Pháp rằng người Việt Nam sẽ không bao giờ đầu hàng, không bao giờ là những người hèn nhát.

Đó là cuộc phỏng vấn của nữ nhà báo Pháp Daniel với Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Hà Nội ngày 5/6/1964 (2 tháng trước khi không quân Mỹ lần đầu tiên ném bom miền Bắc Việt Nam). Tại cuộc phỏng vấn này, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định ba vấn đề lớn. Đó là sự thống nhất của dân tộc Việt Nam, của lãnh thổ Việt Nam; sự sai trái của người Mỹ khi họ gây chiến tranh xâm lược Việt Nam và quyết tâm kháng chiến của nhân dân Việt Nam; và cuối cùng, Việt Nam không bao giờ trở thành một vệ tinh của Trung Quốc.

Và không thể không nhắc đến cuộc phỏng vấn tại Paris cuối năm 1970 của hàng trăm phóng viên phương Tây đối với nữ ngoại trưởng Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam Nguyễn Thị Bĩnh (Madame Bình); trong đó, có câu trả lời sắc lẹm của bà: “Người Mỹ có thể lên mặt trăng và trở về an toàn, còn nếu họ đến Việt Nam thì tôi không chắc”.

Và trong dịp Tết Nguyên đán 2024 của người Việt, cả thế giới lại được chứng kiến sự mẫn tiệp của người đứng đầu Nhà nước Liên bang Nga trong một cuộc phỏng vấn lịch sử có một không hai trong những năm đầu thế kỷ XXI.

Khi đang tiến hành Chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraina nhằm thủ tiêu sự phục hồi của chủ nghĩa phát xít là loại trừ mối đe dọa quân sự trên hướng Tây Nam mà NATO đã chĩa vào Nga, người Nga không chỉ bị Mỹ và phương Tây bao vây, cấm vận về kinh tế mà còn bị phong tỏa về truyền thông. Trong cuộc phong tỏa ấy, bộ máy truyền thông Mỹ và phương Tây nhờ chiếm ưu thế trên không gian mạng đã mặc sức bịa đặt, xuyên tạc, bôi nhọ, vu cáo người Nga. Tuy nhiên, vòng phong tỏa ấy đã bị phá vỡ ngày 9/2/2024 bởi cuộc phỏng vấn lịch sử này.

Trong nhiều câu hỏi mà Tucker Carlson đặt ra, Tổng thống Vladimir Putin đã có nhiều phương án xử lý khác nhau, khi thì trực diện, ngắn gọn và sắc lẹm. Khi thì diễn giải một cách logic có đầu có cuối để phản ánh nhiều khía cạnh của vấn đề; khi thì chọn một khía cạnh đặc trưng nhất, bản chất nhất, cốt lõi nhất để giải quyết vấn đề. Khi thì trả lời như một câu chuyện đùa nhưng lại phản ánh một sự thật không thể chối cãi.v.v… Đó là cả một kỳ tích truyền thông có tính nghệ thuật cao, có sức hấp dẫn và lôi cuốn rất lớn đối với mọi khán giả, độc giả thuộc nhiều tầng lớp khác nhau, nhiều thành phần khác nhau trên thế giới.

Những thông điệp sắc bén cho tất cả

Trả lời câu hỏi của Sputnik: “Theo ông, những câu trả lời của Tổng thống Nga dành cho những ai, những đối tượng nào?”, nhà phân tích Nguyễn Minh Tâm nhấn mạnh: Cũng như bất kỳ dân tộc nào, bất kỳ ai bị Mỹ và phương Tây chèn ép, gây gổ với mục đích xâm lược kiểu mới, nhằm theo đuổi chủ nghĩa thực dân kiểu mới thì cuộc phỏng vấn đó là thông điệp sắc bén từ những nạn nhân của Mỹ và phương Tây đến với thế giới bên ngoài, trước hết là toàn thể loài người yêu chuộng hòa bình.

Thông điệp ấy cũng được người đứng đầu Nhà nước Nga dành cho mọi người dân ở Mỹ và các nước EU, đặc biệt là giới tinh hoa ở những quốc gia này. Thông điệp ấy cũng nhằm vào nhân dân Ukraina mà tổng thống Vladimir Putin đã nói họ với dân tộc Nga là một dân tộc, rằng họ đang bị dẫn dắt bởi một kẻ bù nhìn, tay sai cho Mỹ và phương Tây. Thông điệp ấy cũng nhằm nêu cao niềm tự hào dân tộc cho người dân Liên bang Nga để họ thấy rằng, Tổ quốc Nga của dân tộc Nga chưa bao giờ khuất phục trước bất kỳ thế lực nào xâm phạm đến lợi ích quốc gia-dân tộc của mình.

Và cuối cùng, những thông điệp của Tổng thống Nga nhằm đến chính bộ máy truyền thông khổng lồ của Mỹ và phương Tây rằng họ đã thất bại trong việc phong tỏa truyền thông Nga. Nhưng giá trị hơn cả là cuộc phỏng vấn này lại được một nhà báo Mỹ chính cống thực hiện. Cuộc phỏng vấn này có thể sánh với việc nhà báo Mỹ John Reed đã cho xuất bản cuốn sách nổi tiếng “Mười ngày rung chuyển thế giới”, phản ánh cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917.

Những đoạn đặc sắc nhất

Về những nội dung nổi bật mà Tổng thống Vladimir Putin đã đề cập tới trong trả lời phỏng vấn của Tucker Carlson, nhà phân tích Nguyễn Minh Tâm bình luận:

Mở đầu cuộc phỏng vấn Tucker Carlson đã tung ra một đòn phủ đầu kiểu “đóng sống” rằng “Tại sao Ngài cho rằng nước Mỹ có thể giáng cú đòn bất ngờ vào Nga? Ngài đi đến kết luận này như thế nào?”.

Và tác giả của câu hỏi này đã nhận được câu trả lời sắc lẹm đầu tiên từ Tổng thống Nga: “Chuyện không phải là nước Mỹ sẽ giáng đòn bất ngờ vào Nga, tôi chưa bao giờ nói như vậy. Chúng ta đang tham gia chương trình talk show hay là trò chuyện nghiêm túc đây?”.

Câu trả lời này có hàm ý rằng “Anh (T. Carlson) hãy ngồi đúng vị trí của anh. Và tôi sẽ ngồi đúng vị trí của tôi”. Và đương nhiên là T. Carlson phải trở về đúng vị trí của anh ta.

Phản bác nhận định của T. Carlson rằng “Có thể là phương Tây sợ một nước Nga hùng mạnh, nhưng phương Tây đâu có sợ một Trung Quốc hùng mạnh?”, Tổng thống Vladimir Putin đã chỉ thẳng “gan ruột” của người Mỹ và phương Tây: “Phương Tây sợ một Trung Quốc hùng mạnh hơn là một nước Nga hùng mạnh, bởi vì ở Nga có 150 triệu người còn ở Trung Quốc có một tỷ rưỡi dân, và nền kinh tế Trung Quốc đang phát triển nhảy vọt như đi đôi hài bảy dặm - hơn 5% một năm, thậm chí còn cao hơn. Nhưng như vậy là đủ đối với Trung Quốc. Bismarck (Thủ tướng đầu tiên của đế quốc Đức, được gọi là “Thủ tướng sắt”) đã từng nói: Điều quan trọng nhất là tiềm năng. Mà tiềm năng của Trung Quốc rất to lớn, là nền kinh tế thứ nhất trên thế giới hiện nay xét về sức mua tương đương và quy mô kinh tế. Trung Quốc đã vượt mặt Hoa Kỳ khá lâu và tốc độ ngày càng tăng”. Điều này có nghĩa là mọi sự “bơm thổi” của Mỹ và phương Tây về mối đe dọa của “gấu Nga” đối với các quốc gia Châu Âu đều là bịa đặt và lừa bịp.

Một trong những đoạn đặc sắc nhất của cuộc phỏng vấn là đoạn mà Tổng thống Nga trả lời T. Carlson về một nỗi niềm mà nhà báo này cho rằng tổng thống Nga có vẻ cay đắng khi nước Nga không được chấp nhận gia nhập NATO. Tổng thống Nga đã ví von mà trả lời rằng: “Không, đó không phải là cay đắng gì cả, chỉ đơn giản là xác nhận tuyên bố thực tế. Chúng ta đâu phải là cô dâu và chú rể, sự cay đắng, oán giận không phải là thứ có chỗ trong những trường hợp như vậy. Đơn giản là chúng tôi đã hiểu ra rằng ở đó họ không mong đợi chúng tôi, thế là xong. Cũng tốt, được thôi. Nhưng chúng ta hãy cùng xây dựng quan hệ theo cách khác, hãy tìm kiếm những điểm chung, điểm tiếp xúc. Tại sao chúng tôi lại nhận được phản hồi tiêu cực như vậy, chuyện này anh hãy về hỏi các nhà lãnh đạo của nước mình.” Điểm đặc sắc của câu trả lời này là ở chỗ mọi mưu toan lôi kéo nước Nga phụ thuộc vào Mỹ và phương Tây đều vô ích. Và ngược lại, thế giới không thể tồn tại nếu thiếu nước Nga.

Một đoạn trả lời phỏng vấn đặc sắc khác đã được Tổng thống Nga đưa ra hết sức ngắn gọn về thời điểm nổ ra xung đột tại Ukraina. “Và tất cả đã dẫn đến tình trạng này khi ở Ukraina tuyên bố: Không, chúng tôi sẽ không thực hiện bất cứ điều khoản gì (của thỏa thuận Minsk 2.0). Bắt đầu chuẩn bị cho hoạt động chiến sự. Họ bắt đầu cuộc chiến vào năm 2014. Mục tiêu của chúng tôi là chấm dứt cuộc chiến này. Và không phải chúng tôi đã bắt đầu cuộc chiến vào năm 2022, mà là nỗ lực để chấm dứt cuộc chiến”. Có lẽ câu trả lời này đã “mở mắt” cho nhiều người. Trên thực tế, Chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraina không chỉ nhằm mục đích phi quân sự hóa, phi phát xít hóa ở Ukraina mà còn nhằm chấm dứt cuộc diệt chủng ở nước này mà chính quyền Kiev, với sự tiếp tay của Mỹ và phương Tây đã thực hiện từ năm 2014, khởi nguồn từ cuộc đảo chính Maidan. Rất logic!

Ở một khía cạnh khác, Tổng thống Nga cũng tỏ ra hài hước nhưng rất sắc bén khi đối đáp với nhà báo lão luyện Tucker Carlson:

- T. Carlson: “Ai đã phá hoại đường ống Dòng chảy phương Bắc”.

- Tổng thống Putin: “Tất nhiên là các anh” (ý ông nói là người Mỹ).

- T. Carlson: “Hôm đó tôi bận. Tôi không làm nổ Dòng chảy phương Bắc”.

- Tổng thống Putin: “Cá nhân anh có thể có bằng chứng ngoại phạm, nhưng CIA thì không có bằng chứng ngoại phạm như vậy”.

- T. Carlson: “Vậy Ngài có bằng chứng cho thấy NATO hay CIA đã làm việc này hay không?”

© Sputnik

Có vẻ anh chàng này đã nhận thấy sự hấp dẫn của những “bằng chứng động trời” mà anh ta sẽ gặt hái được. Nhưng tổng thống Nga đã cho anh ta một bài học đáng nhớ về điều kiện cần và điều kiện đủ đối với một sự kiện phá hoại lớn như đối với “Dòng chảy phương Bắc”..

- Tổng thống Putin: “Tôi sẽ không đi sâu vào chi tiết, nhưng trong những trường hợp như vậy người ta luôn nói: Hãy tìm xem ai quan tâm. Nhưng trong trường hợp này, không chỉ cần tìm người quan tâm mà còn phải tìm người có thể làm được việc đó. Bởi có thể là người quan tâm thì nhiều nhưng không phải ai cũng có thể lặn xuống đáy biển Baltic và thực hiện vụ nổ. Hai thành tố này cần kết nối: Ai quan tâm và ai có thể.”

Cuối cùng, về triển vọng của hòa bình và sự hòa hợp giữa người Nga với người Ukraina, tổng thống Nga đã tỏ rõ sự tin tưởng rằng, đó là một tiến trình không thể đảo ngược.

Ông tuyên bố: “Sớm hay muộn cũng sẽ đi đến thỏa thuận. Và anh có biết gì không? Thậm chí nghe ra có vẻ kỳ quặc trong hoàn cảnh hôm nay: Dù sao chăng nữa thì quan hệ giữa hai nước cũng sẽ được khôi phục. Phải mất một thời gian dài, nhưng sẽ khôi phục”.