Liên Xô giúp Việt Nam khôi phục lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt, hoạt động an toàn suốt 40 năm

Trước ngày giải phóng miền Nam, các thanh nhiên liệu lò phản ứng hạt nhân ở Đà Lạt được tháo dỡ chuyển về Mỹ. Nhờ sự giúp đỡ của Chính phủ Liên Xô, lò phản ứng được khôi phục, mở rộng và đi vào vận hành từ năm 1984.

Đến nay, Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt đã điều chế, cung cấp khoảng 17.500 Ci thuốc phóng xạ các loại cho các bệnh viện trong nước, phục vụ chẩn đoán, chữa trị cho 500.000 lượt bệnh nhân mỗi năm.

Nhiều thành tựu hạt nhân được ứng dụng trong y học

TTXVN đưa tin, Viện Nghiên cứu Hạt nhân Đà Lạt mới đây đã tổ chức Lễ kỷ niệm 40 năm ngày khánh thành công trình khôi phục và mở rộng lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt.

Phát biểu tại buổi lễ, đồng chí Huỳnh Thành Đạt – Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ khẳng định, lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt đã hoạt động an toàn trong suốt 40 năm qua.

Cùng với thiết bị chính là lò phản ứng hạt nhân, Việt Nam đã đưa vào vận hành một hệ thống các phòng thí nghiệm chuyên ngành hiện đại, phục vụ nghiên cứu cơ bản và ứng dụng, đưa kỹ thuật hạt nhân và đồng vị phóng xạ vào phục vụ phát triển kinh tế.

Trong các năm qua, Viện đã nghiên cứu công nghệ và điều chế các chất đồng vị phóng xạ, phát triển thành công công nghệ sản xuất thuốc phóng xạ chẩn đoán và điều trị bệnh như thuốc phóng xạ chứa I-131, Tc-99m, P-32 cùng một số đồng vị khác.

Viện cũng nghiên cứu, sản xuất thành công nhiều loại kit đánh dấu phóng xạ dùng trong chẩn đoán bệnh về não, ung thư xương, các bệnh lý về gan mật, bệnh Parkinson giai đoạn sớm, khối u thần kinh nội tiết....

Đến nay, đã có 9 loại sản phẩm được đưa vào danh mục thuốc của Việt Nam; được Bộ Y tế chứng nhận đạt "Thực hành tốt trong sản xuất thuốc phóng xạ" WHO-GMP.

Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt cho biết, đã có khoảng 17.500 Ci thuốc phóng xạ các loại được điều chế cung cấp cho các bệnh viện trong nước, phục vụ chẩn đoán, chữa trị cho khoảng 500.000 lượt bệnh nhân/năm.

Viện đã nghiên cứu, ứng dụng thành công một số kỹ thuật hạt nhân và đồng vị để xác định nguyên nhân, cơ chế bồi lấp luồng tàu trong vùng cửa sông. Kỹ thuật này còn được dùng để xác định tốc độ bồi lấp các hồ thủy điện, thủy lợi phục vụ đánh giá tuổi thọ và an toàn công trình; xác định diễn biến bồi tụ các vùng ngập mặn ven biển; xác định tốc độ xói mòn, suy thoái đất nông nghiệp; xác định các hệ số khuếch tán và thời gian lưu của chất thải lỏng trong vùng biển ven bờ.

Hiện, các chuyên gia của Viện Nghiên cứu Hạt nhân Đà Lạt đang nghiên cứu kỹ thuật từ các đồng vị bền vào xác định nhu cầu nước của cây trồng; truy xuất, xác thực nguồn gốc các sản phẩm nông nghiệp; nghiên cứu về biến đổi khí hậu...

Liên Xô giúp khôi phục và mở rộng lò phản ứng

Tại buổi lễ, ông Cao Đông Vũ – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hạt nhân Đà Lạt, cho biết lò phản ứng hạt nhân TRIGA Mark-2 công suất 250 kWt được Hoa Kỳ xây dựng tại Đà Lạt từ năm 1963.

Trước ngày miền Nam giải phóng, toàn bộ các thanh nhiên liệu của lò đã được tháo dỡ để chuyển về Hoa Kỳ, nên Lò không còn khả năng hoạt động. Được sự giúp đỡ của Chính phủ Liên Xô trước đây, công trình khôi phục và mở rộng lò phản ứng được chính thức khởi công vào ngày 15/3/1982.

Chỉ 2 năm sau, vào ngày 20/3/1984, lò phản ứng với tên mới là lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt được chính thức đưa vào vận hành với công suất danh định là 500 kWt, gấp 2 lần so với công suất của lò TRIGA trước đó.

Nhờ có lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt và nhiều thiết bị khoa học khác, Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt đã thu được nhiều thành tựu đáng ghi nhận trong nghiên cứu khoa học và chuyển giao ứng dụng kỹ thuật hạt nhân phục vụ phát triển kinh tế xã hội, góp phần xây dựng tiềm lực về cơ sở vật chất và đội ngũ cán bộ để sẵn sàng tham gia vào các nhiệm vụ được giao.

Những kết quả mà Viện đạt được đã được các cơ quan nghiên cứu, đơn vị sản xuất trong và ngoài nước ghi nhận như: điều chế các chất đồng vị phóng xạ, chế tạo thiết bị hạt nhân, phát triển các kỹ thuật phân tích hạt nhân, quan trắc và cảnh báo phóng xạ môi trường, ứng dụng kỹ thuật hạt nhân và đồng vị, công nghệ bức xạ và công nghệ sinh học, an toàn bức xạ, xử lý, quản lý chất thải phóng xạ...

Bên cạnh các thành tựu trong nghiên cứu khoa học và công nghệ hạt nhân, Viện cũng chú trọng xây dựng nguồn nhân lực và đẩy mạnh hợp tác quốc tế; tích cực tham gia hợp tác đa phương, điển hình là với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) và hợp tác vùng Châu Á - Thái Bình Dương (RCA), tham gia hợp tác song phương với Liên bang Nga, Hoa Kỳ, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc...

Thời gian tới, lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt sẽ tiếp tục tích cực tham gia Dự án xây dựng Trung tâm Nghiên cứu Khoa học và Công nghệ hạt nhân với lò phản ứng nghiên cứu mới. Đồng thời, chuẩn bị tốt nguồn nhân lực để sẵn sàng tiếp nhận, vận hành an toàn, khai thác hiệu quả lò phản ứng mới đa mục tiêu công suất 10 MWt.