Sự kiện Vịnh Bắc Bộ: Giòn giã trận đầu chiến thắng của quân dân Việt Nam

HÀ NỘI (Sputnik) - Cách đây 59 năm, đế quốc Mỹ đã dựng lên màn kịch "Sự kiện Vịnh Bắc Bộ” với lập luận dối trá: Ngày 4/8/1964, Hải quân Bắc Việt Nam đã vô cớ tấn công tàu khu trục của Mỹ trên vùng biển quốc tế. Tuy nhiên, âm mưu leo thang chiến tranh miền Bắc của đế quốc Mỹ đã bị quân dân Việt Nam đập tan.

Mở màn bằng chiến thắng thuyết phục

Phân tích ý đồ của đế quốc Mỹ trong giai đoạn này, Đại tá - PGS. TS Nguyễn Mạnh Hà, Nguyên Phó Viện trưởng Viện Lịch sử Quân sự, Bộ Quốc Phòng Việt Nam, chia sẻ với Sputnik:

“Cuối 1964, Mỹ đang triển khai chiến lược "Chiến tranh đặc biệt” ở miền Nam với 3 trụ cột: Xây dựng chính quyền Việt Nam Cộng hoà mạnh (VNCH); quân đội VNCH mạnh và thiết lập hệ thống ấp chiến lược để bình định miền Nam. Tuy nhiên, ba trụ cột trên Mỹ đều không đạt được. Khả năng cao chiến lược "Chiến tranh đặc biệt” của Mỹ có nguy cơ thất bại".

Theo chuyên gia trên, đầu năm 1965, Mỹ tiến hành triển khai hoạt động thăm dò, điều tra sự bố phòng của các lực lượng phòng thủ bờ biển của Việt Nam Dân chủ Cộng hoà (VNDCCH), thông qua kế hoạch DESOTO, OP-PLAN 34A. Đồng thời, Mỹ cho máy bay trinh sát đánh dấu những địa điểm mục tiêu tại miền Bắc Việt Nam nhằm chuẩn bị cho cuộc không kích.

“Đêm 31/7 - rạng sáng 1/8/1964, Mỹ đã bắt đầu cho tàu khu trục Maddox xâm phạm 8 hải lý trong vùng lãnh hải của VNDCCH. Rõ ràng, VNDCCH phải bảo vệ chủ quyền biển đảo. Do vậy, Hải quân Nhân dân Việt Nam quyết định đưa lực lượng đánh đuổi tàu Mỹ xâm phạm hải phận Việt Nam”, Đại tá - PGS. TS Nguyễn Mạnh Hà cho biết.

Phân đội tàu phóng ngư lôi của Việt Nam đã ra hiệu cho tàu khu trục Maddox ra khỏi vùng biển chủ quyền của Việt Nam nhưng Mỹ ngoan cố không rời. Hải quân Bắc Việt Nam đã quyết định phóng ngư lôi để bảo vệ lãnh hải.

“Ngày 2/8/1964, cuộc đụng độ đầu tiên giữa Hải quân Việt Nam và với tàu chiến Mỹ trên Vịnh Bắc Bộ. Phía Mỹ bắn trả Hải quân Việt Nam khiến một tàu trong phân đội bị hư hỏng. Hải quân Nhân dân Việt Nam đã anh dũng đánh đuổi chúng ra khỏi hải phận, khiến mưu đồ của Mỹ chưa đạt được”, Đại tá - PGS. TS Nguyễn Mạnh Hà cho biết thêm.

Ngày 4/8/1964, Mỹ đã cố tình vu cáo lực lượng Hải quân miền Bắc tiếp tục “vô cớ” tiến công tàu khu trục Maddox và Turner Joy khi đang làm nhiệm vụ trong hải phận quốc tế, lấy cớ đó để thúc ép Quốc hội Mỹ thông qua cái gọi là “Nghị quyết Vịnh Bắc Bộ”.

“Chính quyền Tổng thống Mỹ Johnson lúc đó ra quyết định dựa vào báo cáo của Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ - ném bom bắn phá miền Bắc. Phía Việt Nam cũng chắc chắn rằng Mỹ sẽ có phản ứng nên lãnh đạo quân đội và các địa phương, đặc biệt là Bộ Tư lệnh Hải quân, các lực lượng Phòng không - Không quân được lệnh sẵn sàng chiến đấu", chuyên gia nhấn mạnh.

Ngày 5/8/1964, Mỹ đã huy động một lực lượng lớn không quân ném bom ồ ạt nhiều mục tiêu của Việt Nam dọc ven biển. Quân đội Việt Nam đã bắn trả và hạ được nhiều máy bay của Mỹ, lần đầu tiên bắt sống giặc lái.

“Sự kiện ngày 5/8/1964 là sự kiện Mỹ bắt đầu tiến hành chiến tranh phá hoại miền Bắc bằng cuộc ném bom quy mô lớn. Mỹ cho rằng họ có quyền đáp trà sự tiến công của Việt Nam. Sự kiện này sau chính là Ngày truyền thống của Hải quân Nhân dân Việt Nam đương đầu với Hải quân hùng mạnh của Mỹ”, Đại tá - PGS. TS Nguyễn Mạnh Hà chỉ ra.

"Lấy nhỏ đánh lớn, lấy ít địch nhiều"

Chiến thắng oanh liệt này đã mở ra truyền thống đánh thắng trận đầu của quân và dân miền Bắc trong cuộc đọ sức với lực lượng không quân, hải quân của đế quốc Mỹ. Trên trường quốc tế, hành động của Mỹ đã tạo nên một làn sóng ủng hộ Việt Nam, chống Mỹ xâm lược trên thế giới và cả trong lòng nước Mỹ.

“Trong quá trình từ 8/1964 - 2/1965, Đảng Cộng sản Việt Nam hiểu rõ chắc chắn Mỹ sẽ mở một cuộc tiến công “Chiến tranh phá hoại” miền Bắc bằng không quân và hải quân. Vì vậy, quân và dân Việt Nam đã chuẩn bị rất đầy đủ, tập trung tất cả lực lượng ở miền Bắc triển khai thế trận “Chiến trận phòng không nhân dân”, Đại tá - PGS. TS Nguyễn Mạnh Hà phân tích.

Theo chuyên gia trên, lực lượng đảm bảo phòng không nhân dân chính là lực lượng vũ trang gồm: không quân - tên lửa (do Liên Xô viện trợ) - pháo cao xạ (100mm-57mm-37mm) và súng máy cao xạ - súng bộ binh. Đây chính là "lưới lửa” phòng không nhân dân nhiều tầng. Đại tá - PGS. TS Nguyễn Mạnh Hà cho biết thêm:

“Tầng cao (không quân) khuấy đảo đội hình, thậm chí không chiến với không quân Mỹ. Tên lửa gồm rađa phát hiện tên lửa địch sẽ bắn trả. Khi máy bay Mỹ bay thấp xuống gặp ngay pháo cao xạ các cỡ của quân đội Việt Nam, thấp xuống nữa - súng bộ binh. Bốn tầng "lưới lửa” được bố trí ở các vị trí hiểm yếu".

Các đơn vị tên lửa, bãi pháo và bãi đặt tên lửa của Việt Nam được lệnh sơ tán vì Mỹ tập trung ném bom các sân bay sau khi điều tra mục tiêu. Đặc biệt, người dân thành thị cũng sơ tán, nhà máy xí nghiệp tạm dừng hoạt động.

“Cả miền Bắc lúc bấy giờ chuyển từ thời bình sang thời chiến, xây dựng thế trận phòng không nhân dân để đánh trả lại cuộc chiến tranh phá hoại của Mỹ bằng không quân và hải quân. Chính vì thế, khi Mỹ bắn phá miền Bắc ngày càng sâu thì các lực lượng phòng không của quân đội Việt Nam tập trung đánh trả, bảo vệ mục tiêu, đồng thời bắn rơi nhiều máy bay Mỹ và bắt sống giặc lái", Đại tá - PGS. TS Nguyễn Mạnh Hà nhấn mạnh.

Như vậy, cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc bằng không quân và hải quân của đế quốc Mỹ đã bị thất bại ngay từ trận đầu. Quân và dân miền Bắc không những bảo vệ được thành quả xây dựng xã hội chủ nghĩa mà còn chi viện được cho miền Nam ruột thịt, thậm chí giúp đỡ được Cách mạng Lào anh em.

Đã 59 năm trôi qua, nhưng bài học về đánh thắng trận đầu của quân và dân Việt Nam vẫn còn nguyên giá trị, cần được tiếp tục vận dụng vào sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.